پشت پرده همکاری مایکروسافت با ارتش اسرائیل در جنگ غزه

باشگاه خبرنگاران جوان  - طبق گزارش ژانویه ۲۰۲۵ روزنامه گاردین، مایکروسافت همکاری عمیقی با ارتش اسرائیل داشته که نقش مهمی در عملیات نظامی علیه فلسطینی‌ها در جنگ غزه ایفا کرده است. اسناد لو رفته نشان می‌دهند که فناوری‌های ابری و هوش مصنوعی مایکروسافت، به‌ویژه در جریان بمباران‌های سنگین غزه، به‌طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در این نوشته، نگاهی به جزئیات این همکاری، از نقش پلتفرم Azure و مدل GPT-۴ گرفته تا حضور مستقیم مهندسان مایکروسافت، می‌اندازیم.

مایکروسافت، بازوی فناوری ارتش اسرائیل

مایکروسافت به یکی از شرکای کلیدی وزارت دفاع اسرائیل تبدیل شده و در پروژه‌های حساس و محرمانه با یگان‌های نخبه مثل واحد ۸۲۰۰ (اطلاعات) و واحد ۸۱ (توسعه فناوری‌های جاسوسی) همکاری می‌کند. پلتفرم ابری Azure برای ذخیره و پردازش اطلاعات حساس و مدل زبانی GPT-۴، که از طریق همکاری با OpenAI ارائه شده، در عملیات اطلاعاتی و نظامی به کار گرفته شده است. این ابزار‌ها به ارتش اسرائیل کمک کرده تا عملیات خود را سریع‌تر و دقیق‌تر انجام دهد.

فناوری در خدمت کنترل و سرکوب

فناوری‌های مایکروسافت نقش پررنگی در مدیریت و سرکوب فلسطینی‌ها داشته‌اند. سیستمی به نام «رولینگ استون» که روی Azure اجرا می‌شود، برای کنترل جمعیت و جابجایی اجباری فلسطینی‌ها در غزه و کرانه باختری استفاده شده است. همچنین، ابزار‌های پیام‌رسانی مایکروسافت برای برنامه‌ریزی حملات هدفمند و مدیریت بانک اهداف نظامی به کار رفته‌اند. این فناوری‌ها به ارتش امکان داده تا با کارایی بیشتری اهداف خود را پیش ببرد.

حضور مهندسان مایکروسافت در کنار ارتش

مایکروسافت فقط فناوری ارائه نکرده، بلکه نیروی انسانی هم در اختیار ارتش اسرائیل قرار داده است. مهندسان این شرکت، چه به‌صورت حضوری و چه از راه دور، به یگان‌هایی مثل ۸۲۰۰ و ۹۹۰۰ خدمات فنی ارائه کرده‌اند. طبق اسناد، بین اکتبر ۲۰۲۳ تا ژوئن ۲۰۲۴، مایکروسافت بیش از ۱۹،۰۰۰ ساعت پشتیبانی مهندسی به ارزش ۱۰ میلیون دلار ارائه کرده است. این سطح از همکاری نشان می‌دهد مایکروسافت چقدر عمیق در عملیات نظامی دخیل بوده است.

وابستگی ارتش به فناوری‌های تجاری

با شدت گرفتن جنگ غزه، ارتش اسرائیل که از نظر زیرساخت‌های داخلی کمبود داشت، به فناوری‌های تجاری روی آورد. در نوامبر ۲۰۲۳، یگان فناوری ارتش (مامرام) از مایکروسافت درخواست کمک فوری کرد. لوگو‌های مایکروسافت، آمازون و گوگل در اسناد رسمی ارتش دیده شده که نشان‌دهنده وابستگی زیاد به این غول‌های فناوری است. این همکاری به ارتش کمک کرد تا ضعف‌های زیرساختی خود را جبران کند.

جهش در استفاده از هوش مصنوعی

جنگ غزه باعث شد استفاده از هوش مصنوعی مایکروسافت توسط ارتش اسرائیل به شدت افزایش یابد. مصرف فضای ذخیره‌سازی Azure در شش ماه اول جنگ ۶۰ درصد بیشتر شد. ارتش از ابزار‌های هوش مصنوعی برای ترجمه، تبدیل گفتار به متن و حتی سیستم‌های ایزوله (air-gapped) برای عملیات حساس استفاده کرد. ابزار‌های OpenAI، به‌ویژه GPT-۴، حدود یک‌چهارم فعالیت‌های یادگیری ماشین ارتش را پشتیبانی کرده‌اند.

تغییر سیاست‌ها برای اهداف نظامی

برای آسان‌تر کردن این همکاری، مایکروسافت و OpenAI سیاست‌های خود را تغییر دادند. در ژانویه ۲۰۲۴، OpenAI به‌طور بی‌سر و صدا محدودیت‌های استفاده نظامی از خدماتش را برداشت. این تغییر با افزایش چشمگیر استفاده از Azure و GPT-۴ توسط ارتش همراه شد و نشان داد که این شرکت‌ها برنامه‌ریزی دقیقی برای هماهنگی با نیاز‌های نظامی اسرائیل داشته‌اند.

قرارداد‌های کلان و روابط راهبردی

همکاری مایکروسافت با ارتش اسرائیل از نظر مالی و استراتژیک بسیار مهم است. قرارداد‌های پشتیبانی فنی دست‌کم ۱۰ میلیون دلار ارزش داشته و پروژه‌های پیشنهادی ۳۰ میلیون دلاری دیگری هم در سال ۲۰۲۴ مطرح شده‌اند. وزارت دفاع اسرائیل به‌عنوان یکی از مشتریان اصلی مایکروسافت، این روابط را مدیریت می‌کند و ارتش اسرائیل حالا جزو ۵۰۰ مشتری برتر این شرکت در جهان است.

همکاری مایکروسافت با ارتش اسرائیل، از ارائه فناوری‌های پیشرفته مثل Azure و GPT-۴ تا پشتیبانی مستقیم مهندسی، نقش بزرگی در پیشبرد عملیات نظامی در غزه داشته است. این شراکت نه‌تنها زیرساخت‌های نظامی اسرائیل را تقویت کرده، بلکه در سرکوب و هدف‌گیری فلسطینی‌ها هم استفاده شده است. تغییر سیاست‌های OpenAI و وابستگی روزافزون ارتش به هوش مصنوعی، عمق این همکاری را نشان می‌دهد. برای جلوگیری از پیامد‌های منفی این شراکت، باید شفافیت بیشتری درباره استفاده نظامی از فناوری‌های تجاری ایجاد شود و نظارت بین‌المللی بر این فعالیت‌ها تقویت گردد.

نویسنده:حمیدرضا خاتونی

سردبیر پیشین ضمیمه کلیک روزنامه جام جم 

مدرس و کارشناس فناوری‌های نو و هوش مصنوعی