خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- مهدی پورحسنی: دولت ها در چند سال اخیر تلاش گسترده ای برای کنترل جریان دیتا(اطلاعات) در گستره مرزهای بین سرزمینی انجام می دهند و این موضوع به یکی از ابعاد مهم ژئوپلیتیک فضای مجازی تبدیل شده است.
در فضای فیزیکی دولت ها با در اختیار داشتن حاکمیت قادر به حفظ حریم خصوصی شهروندانشان هستند ولی در فضای مجازی فناوری های اطلاعاتی فضا و فاصله را بین شهروندان کشورهای مختلف از بین برده و حاکمیت ملی تضعیف شده و توان دولت های ملی برای حفظ منافع شهروندان در برابر قدرت های فرا سرزمینی دولتی و غیر دولتی کاهش یافته و آسیب پذیری شهروندان در فضای مجازی بسیار بیشتر از فضای مجازی شده است.
امروزه مردم جهان در قالب ایمیل ها، پیام ها، سنسورها، ماشین ها، پلتفورم معاملات به تولید دیتا در جهان می پردازند به گونه ای که در سال 2018 حدود 2.5 میلیارد بایت داده ایجاد شده است.
در دنیای امروز مدل های شغلی دیتا محور در حال رشد هستند و برای تمامی امور از تولید تا خدمات مهم بشمارمی آیند.
طبق تحلیل مک کنزی پهنای باند کشور ها بین سال های 2005 تا 2017 حدود 148 برابرافزایش یافته است.
دولت ها معمولا محدودیت های زیادی بر حرکت دیتا ایجاد می کنند و هدفشان بیشتر برای دستیابی به امنیت، حریم خصوصی، مدیریت سیستم های مالی، اجرای قانون و حفظ حریم خصوصی است.
امروزه جریان داده ها به تغییر و تکامل مدل های تجاری و فرصت های اجتماعی منجر خواهد شد. بنابراین حکمرانی بر دیتا به یکی از موضوعات مهم اقتصادی و ژئوپلیتیک تبدیل می شود و همکاری های بین المللی در خصوص دیتا اشکال متفاوتی به خودش می گیرد و معاملات تجاری آینده به لحاظ کردن همکاری های نظارتی برای مدیرت انتقال دیتا نیازمند خواهد بود.
در موضوعات مختلف دیجیتالی سازمان بین المللی ایجاد کننده استاندارد مانند کمیسیون بین المللی الکترونیک و اتحادیه ارتباطات راه دور مجموعه ای از استاندارد های امنیت و اطلاعات سایبری را تنظیم می کند.
این سیستم ها مزایا و محدودیت های خاص خود را دارد. در سیاست گذاری ها ایجاد موازنه بین حرکت آزادانه اطلاعات بین مرزها و دیگر اهداف آسان نیست. در مجموع نوآوری های نظارتی، همکاری های چند دینفعی برای ایجاد اینترنت امن و آزاد ضروری است.
در چند سال اخیر مقررات حمایت از داده ها توسط کشورهای گوناگون به مرحله اجرا گذاشته شده است. مهمترین این تلاش ها تصویب مقررات حفاظت از داده های عمومی اتحادیه اروپا می باشد که در آوریل 2016 تصویب و در می 2018 اجرایی شد.
این مقررات زمانی اعمال می شود که کنترل کننده یا پردازنده داده (سازمان) یا موضوع داده (اشخاص) در کشورهای عضو اتحادیه یا مربوط به افراد ساکن در این اتحادیه باشد. این مقررات به عنوان یکی از الگوهای مهم مواجهه با موضوع انتقال دیتا و حریم خصوصی باعث شده کشورهای گوناگون به نوعی با آن تعامل کنند.
درژاپن کمیسیون حمایت از اطلاعات شخصی در سال 2016 آغاز بکار کرد این کمیسیون چارچوب مشترک انتقال دیتای شخصی را با اتحادیه اروپا تصویب کرد. هند نیز به دنبال تعامل مثبت با این مقررات است زیرا اگر آن را رعایت کند امکان دریافت پروژهای برون سپاری شده ذخیره دیتا و انتقال را از جانب آن اتحادیه پیدا خواهد کرد.
اتحادیه اروپا و ایالات متحده نیز طی یک مذاکره دشوار دو و نیم ساله به توافق جدیدی درمورد انتقال داده در مرزهایشان دست یافتند این موضوع پس از افشاگری های اسنودن در خصوص جاسوسی سازمان های اطلاعاتی آمریکایی از سایر کشورها برای کشورهای اروپایی اهمیت بیشتری یافت و موافقت نامه سپر حریم خصوصی و یا «سیف هاربر2» بین آمریکا و اتحادیه اروپا امضا شد که طبق آن وزارت بازرگانی آمریکا در خصوص حفظ اطلاعات تجاری به طورمستقیم وارد عمل می شود و شرکت های آمریکایی به طور مستقیم متعهد می شوند که درفرایند داوری اختلافات با شهروندان اروپایی مشارکت نمایند.
همچنین وزارت بازرگانی آمریکا و مقامات مسئول حفاظت از داده های اتحادیه اروپایی به طور سالانه تشکیل جلسه خواهند داد و براین فرایند نظارت خواهند نمود.
دراین میان شرکت های چینی به دلیل حضور در بازارهای اتحادیه اروپا و جریمه هایی که به شرکت های ناقض این قوانین مترتب است و به عنوان یکی از نمونه ها و الگوهای مقررات حفظ حریم خصوصی با مقررات حفاظت از داده های اتحادیه اروپا تعامل می کند.
تلاش دولت ها برای کنترل جریان اطلاعات به منظور بکار گیری آن جهت تولید قدرت ملی و بهره برداری اقتصادی و حفظ حریم خصوصی شهروندان در دوران فرسایش حاکمیت کشورها در فضای مجازی به عنوان یکی از جنبه های مهم ژئوپلیتیک فضای مجازی تبدیل شده است و کشورها سعی دارند با ایجاد الگوهای متعدد رفتاری استانداردهایی را در جهان ترویج کنند و با این استانداردها با دیگر کشورها تعامل کرده و حریم خصوصی شهروندان را در دنیای شیشه ای فضای مجازی حفظ کنند.
اتحادیه اروپا نیز با ارائه استانداردهای حریم خصوصی در فضای مجازی باعث ایجاد تغییر در استانداردهای این حوزه در جهان شده و بلوک های دیگر قدرت مجبورند با این استانداردها با این اتحادیه تعامل نمایند.
منابع:
https://www.weforum.org/agenda/2019/12/cross-border-data-regulation-internet-governance/
http://ecipe.org/wp-content/uploads/2018/05/DTRI_FINAL.pdf
https://www.mehrnews.com/news/3567175
https://www.lexology.com/library/detail.aspx?g=b184ed45-f8de-48d7-ab57-4ba2afb74494
https://www.ppc.go.jp/en/aboutus/roles/international/cooperation/20190123/
https://advisera.com/eugdpracademy/knowledgebase/a-summary-of-10-key-gdpr-requirements/
