دیده‌بانی که جایگزین نداشت

باشگاه خبرنگاران جوان - شهید دیده‌بان یکی از بهترین نیروهای اجرایی سازمان حفاظت محیط زیست بود که برای سال‌ها چشمان بیدار منطقه حفاظت شده «خاییز» بود. شهادت او ضایعه‌ای بزرگ و غیرقابل جبران برای جامعه محیط زیست کشور است.

ویدیوهایی که استاد «هوشنگ ضیایی» از شهید دیده‌بان برای من ارسال کردند و صحبت‌های شهید در این ویدئوها، گواهی است بر عشق بی‌انتهای این محیط‌بان شریف به حیات‌وحش و تنوع زیستی منطقه که چون جان عزیزشان می‌داشت و از آنها حفاظت می‌کرد.

امروز در مراسم تشییع پیکر پاکش در جمع کثیری از دوستداران او در بهبهان حضور یافتم. به منزلش رفتم و با همسر گرانقدر و خانواده محترمش دیدار کردم. برای این مصیبت عمیق واژگانی پیدا نمی‌کردم تا تقدیم همسر داغدارش کنم.

همسر بردبارش از احساس مسئولیت و تعهدش گفت، از زحمات بی‌شمارش برای حیات‌وحش و تیمار حیوانات آسیب‌دیده، از دلبستگی‌اش به شغل محیط‌بانی گفت.

از این حسرت گفت که سیزدهم خرداد وقتی افراد مطلع او را از حضور متخلفان شکار و صید مطلع کرده بودند؛ کاش هرگز نمی‌رفت. همسر شهید دیده‌بان یادآوری کرد همسرش همیشه به عشق محیط زیست و کوتاه کردن دست متخلفان به منطقه می‌رفت! آنچه داغ شهادت «دیده‌بان» را بر شانه‌هایمان سنگین‌تر می‌کند، این است که دیده‌بان کمتر از چهل روز پس از شهادت محیط‌بان «یاسر مصدق»، به شهادت رسید و این مصیبت تلخ بر سرمان آوار شد.

بی‌شک حفاظت از محیط زیست نباید این‌گونه موجب شهادت محیطبانان شود. ما به‌زودی با کمک کارشناسان و پیشکسوتان محیط زیست اقدامات عملیاتی اولویت‌دار برای حمایت از وضعیت محیط‌بانان عزیزمان را در دستور کار قرار خواهیم داد. با وجود مشکلات و عقب‌ماندگی‌های انباشت‌شده طی سال‌ها، نباید بگذاریم جان همکاران عزیزمان بیش از این در معرض خطر قرار بگیرد.

باید با نگاه جامع ساختاری و بین‌رشته‌ای موضوع از ابعاد مختلف حقوقی، فنی و زیرساختی آسیب‌شناسی شود. بر این باورم که راهکارهای علمی مؤثر و پایدار برای کاهش تعارض میان محیط‌بانان و متخلفان وجود دارد. ناگفته پیداست که باید تعداد محیط‌بانانمان افزایش یابد و از فناوری‌های جدید نیز استفاده کنیم. افزایش حمایت‌های قضایی از محیط‌بانان یک ضرورت است.

شاه‌کلید تمام این اقدامات نیز آگاهی‌رسانی و آموزش عمومی است که باید آن را جدی‌تر دنبال کنیم. هر چند راهکارها مشخص هستند ولی اجرا و به‌ نتیجه رساندن بیشتر آنها نیازمند مشارکت تمامی بخش‌های حاکمیت و جامعه است. معمولا در کتاب‌ها می‌نویسند که هدف علم حفاظت از طبیعت، رفاه و زندگی بهتر انسان همزمان با پایداری و حفظ طبیعت است.

آنچه ما به‌دنبال آن هستیم، پایداری و حفظ طبیعت بدون آسیب به رفاه انسان‌هاست و قطعا در این دیدگاه، آسیب و جان‌باختن هیچ انسانی قابل قبول نیست. خون شهیدان دیده‌بان و مصدق و تمامی محیط‌بانان شهید، رسالت سنگین ما برای حفاظت پایدار و موثر از مواهب طبیعی را یادآوری می‌کند. باشد که از پس این رسالت به‌خوبی برآییم. معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست