کتاب ماند اما صدای آشنا نرسید

باشگاه خبرنگاران جوان - یکی از ویژگی‌های منحصر به فردی که می‌شود به رهبر معظم انقلاب نسبت داد توجه ویژه به حوزه فرهنگ و علی‌الخصوص کتاب و ادبیات است تاجایی که اشراف ایشان در این زمینه و دید گسترده‌شان همیشه مورد تأیید و شگفتی اهل فن هم بوده است.

یکی از جلوه‌هایی که نشان از این موضوع دارد اهتمام خاص رهبر انقلاب به گردهمایی‌ها و اتفاقات فرهنگی سال است که نشان از اهمیت شخص اول مملکت به این موضوعات دارد.

از دورهمی و شعرخوانی هر ساله شاعران در نیمه ماه مبارک رمضان در بیت رهبری گرفته تا سرزدن ایشان به نمایشگاه بین‌المللی کتاب در ادوار مختلف که همیشه حاشیه‌های متفاوت و شیرینی را هم به همراه خود داشته است.

با به پایان رسیدن بهار کتاب در اردیبهشت ماه امسال سر وقت این موضوع رفتیم که مقام معظم رهبری طی همه این سال‌ها چه نگاه و توصیه‌هایی به این اتفاق فرهنگی بزرگ داشته‌اند.

البته مهم‌ترین و پرشعف‌ترین خبری که هر سال در رویداد بزرگ نمایشگاه کتاب منتشر می‌شد این بود که «حضرت آیت‌الله خامنه‌ای صبح امروز از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بازدید کردند.» خبری که امسال دوست داران کتاب از شنیدن آن محروم شدند.

ایشان در هر دوره از نمایشگاه کتاب با توجه به آن دوره و محتوای کتاب‌ها؛ مطالب و توصیه‌هایی را در جریان بازدیدها خطاب به ناشران، غرفه‌داران، مدیران فرهنگی و مردم داشتند و در طول دوره‌های بازدید که صورت می‌گرفت، تعابیر متفاوت و قابل تأمل در مورد نمایشگاه به کار می‌بردند. ایشان یکی از آن تعابیر را در سال ۷۳ به کار بردند و نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را «باشگاه فرهنگی» نامیدند. معظم له در سال ۷۵ نمایشگاه بین‌المللی کتاب را «بهار کتاب» لقب دادند و در سال ۷۷ نمایشگاه بین‌المللی کتاب را «میعاد سالانه‌ی اهل فرهنگ و ادب و هنر» نام نهادند. از همین سه عنوان کلی که ایشان بر این پدیده‌ی مهم فرهنگی مرتبط با کتاب استفاده کردند، می‌شود نقش کتاب و تأثیر کتاب را در نظرشان فهمید.

باشگاه فرهنگی عمومی!

در حقیقت نمایشگاه حالت باشگاه فرهنگی عمومی پیدا کرده است؛ و این ویژگی خوبی است. اهل ادب، اهل علم، اهل فرهنگ، اهل ذوق، اهل شعر، اهل نویسندگی، اهل کتابخوانی، اهل نسخه‌شناسی و کسانی که با مسائل فرهنگ و ادب و معلومات ارتباطی دارند، این‌جا همدیگر را جستجو می‌کنند و می‌یابند. در واقع نمایشگاه دارد ملتقا و محل دیدار اهل فرهنگ و کسانی می‌شود که به مقوله‌ی فرهنگ علاقه دارند؛ و این اتفاق بسیار خوبی است.

مصاحبه در پایان بازدید از هفتمین نمایشگاه کتاب - ۲۰ اردیبهشت ۱۳۷۳

بهار کتاب

این ایامی را که نمایشگاه کتاب در تهران برگزار می‌شود، به نظر بنده باید "بهار کتاب" نامید. زیرا کتاب حقیقتاً مطرح می‌شود و گروه‌های زیادی از مردم- به‌ویژه جوانان- سراغ کتاب‌فروش‌ها می‌روند. کتاب‌فروش‌ها، فروش خوبی از این جهت دارند و کتاب هم واقعاً به دست مردم علاقه‌مند می‌رسد. البته سلیقه و توقع من این است که ما در طول سیصد و شصت یا شصت و پنج روز سال، هر روز به قدر یک روز این نمایشگاه، فروش کتاب در کشور داشته باشیم. دل من این را می‌خواهد. اگر چنین هم بشود، زیاد نیست؛ چون کشور ما کشوری متمدن و دارای تاریخ و فرهنگ است. کشور ما مثل برخی از ممالک دنیا نیست که گذشته‌ی پربار و تاریخ و فرهنگ نداشته باشد. در کشور ما اگر مردم ده برابر آنچه آمار اعلام می‌کند، کتاب بخوانند، خیلی زیاد نخواهد بود و دور از توقع نیست. اما حالا که چنین نیست، ایام نمایشگاه را بنده خیلی مغتنم می‌شمارم.

مصاحبه در پایان بازدید از نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران - ۲۲ اردیبهشت ۱۳۷۵

از هر نمایشگاه کتابی خوشم می‌آید!

به نظر من، نمایشگاه کتاب فی‌نفسه خوب است. این‌جا در حقیقت میعاد سالانه‌ی اهل فرهنگ و دانش و ادب است. هرکس که دلی در گرو دانستن و فهمیدن و خواندن و این چیزها دارد، چشمش به این نمایشگاه و در انتظار این میعاد سالانه است. آدم همچنان که به این فضای بیرون نگاه می‌کند، می‌بیند که متروس از جمعیت است و مردم به این‌جا آمده‌اند. پیداست که مردم ما به مسائل فرهنگی و به‌خصوص به کتاب علاقه‌مندند… من مجموعاً راضی هستم و همان‌طور که گفتم، از هر نمایشگاه کتابی خوشم می‌آید و آن را دوست می‌دارم.

مصاحبه پس از بازدید از یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب - ۵ خرداد ۱۳۷۷

جامعه باید با کتاب انس بگیرد

کتابخوانی جزو کارهای اصلی زندگی است و اگر به این باور برسیم هیچ کاری، مانع کتابخوانی نخواهد شد. باید جامعه با کتاب انس بگیرد.

۲۲ اردیبهشت ۱۳۸۹

اهتمام به مقوله کتاب

از نظر محتوا هم کارهای خوبی انجام شده که با تلاش و سرمایه گذاری بیشتر این روند رشد ادامه خواهد یافت.

ایشان، پیشرفت کشور بدون توسعه در بخش کتاب را غیرممکن دانستند و خاطرنشان کردند: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دستگاه‌های دولتی، و صاحبان انگیزه، به مقوله کتاب اهمیت بدهند و تولید کتاب را با جدیت دنبال کنند. حضرت آیت الله خامنه ای پیشرفتهای کشور در بخش‌های مختلف صنعت نشر و تولید کتاب، پیشرفتی محسوس ارزیابی و بر ادامه اهتمام به مقوله کتاب تأکید کردند.

۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۰

تاکید ویژه‌ای بر لزوم کتابخوانی و مطالعه برنامه سازان رسانه‌ای

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، کتاب را موضوع مهمی خواندند و تاکید کردند: فرهنگ سازی کشور همواره احتیاج به کتاب دارد و به‌رغم گسترش فضای مجازی، کتاب همچنان درجایگاه بسیار والای خود قرار دارد.

ایشان تولید کارهای هنری و رسانه‌ای خوب را نیازمند کتاب و مطالعه دانستند و گفتند: من همواره مردم و به‌خصوص جوانان را به خواندن کتاب توصیه می‌کنم اما امروز تاکید ویژه‌ای بر لزوم کتابخوانی و مطالعه برنامه سازان رسانه‌ای، فعالان در عرصه هنری و هنرهای نمایشی و اهالی مطبوعات دارم.

باید تا آنجا که امکان پذیر است در زمینه تولید کتاب‌های کودکان و نوجوانان متناسب با فرهنگ خودمان، تلاش شود تا از کتاب‌های بیگانه بی‌نیاز شویم.

۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۲

منبع: مهر