تاثیر بحران‌های زندگی بر بیماری «ام‌اس» و راهکار‌های مقابله با آن

باشگاه خبرنگاران جوان - پریزاد اقبالی - سید جواد حسین نژاد، متخصص بیماران مغز و اعصاب در برنامه تلویزیونی با اشاره به سلامت روان در پیشگیری از استرس بیماران مغز و اعصاب مانند بیماران‌ام اس گفت: مسأله اضطراب و استرس به‌ویژه در بیماران مبتلا به‌ام اس و مغز و اعصاب، اهمیتی دوچندان دارد. بی‌شک، زمانی که مغز، مرکز تمام احساسات و واکنش‌ها، درگیر یک بیماری می‌شود، تأثیرات متقابل بین این دو پدیده غیرقابل انکار است.  هرچه سطح اضطراب و استرس در فردی افزایش یابد، احتمال بروز بیماری‌ام اس نیز بیشتر می‌شود.

او افزود: از سویی دیگر، افرادی که با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند، در صورت داشتن اضطراب و استرس کمتر، ممکن است دوره‌های عود کمتری را تجربه کنند. به راستی، کسانی که به‌راحتی با بیماری‌شان کنار می‌آیند و آن را می‌پذیرند، می‌توانند از عوارض روانی آن در امان بمانند و در نتیجه، تعداد حملات بعدی به مراتب کاهش یابد. اما در شرایط خاص و بحرانی، این تعادل به سادگی از بین می‌رود. برای مثال، فردی که در آستانه یک طلاق قرار دارد، یا جوانی که به سربازی اعزام می‌شود، یا کسی که شغلش را از دست داده و یا عزیزی را از دست داده است، به شدت ممکن است در معرض عود بیماری‌ام اس قرار گیرد.

حسین نژاد اظهار کرد: این بحران‌ها، به‌خصوص در شرایط نظامی و جنگی، می‌توانند به‌عنوان کاتالیزور‌هایی برای تشدید عوارض بیماری عمل کنند و امید و آرامش را از بیماران سلب کنند. در نهایت، این پیوند عمیق بین سلامت روان و بیماری‌های مغز و اعصاب، نیازمند توجه و نگرش دقیق‌تری است. درک و مدیریت استرس و اضطراب می‌تواند کلید بهبود کیفیت زندگی بیماران و کاهش عوارض بیماری‌های پیچیده‌ای، چون‌ام اس باشد.

او با اشاره به مصرف دوز بالای دارو این بیماران بیان کرد: مسأله دارو در زندگی افرادی که با بیماری‌ام اس دست و پنجه نرم می‌کنند، موضوعی بسیار حساس و حائز اهمیت است. نخستین نکته‌ای که باید به آن توجه کرد، ضرورت مصرف دارو به همان شیوه‌ی معمول است. افزایش دوز دارو به‌ویژه در دارو‌های خوراکی می‌تواند عوارض جانبی ناخواسته‌ای به همراه داشته باشد و بنابراین، توصیه می‌شود که بیماران به روال شناخته‌شده و تجویزی ادامه دهند.

این متخصص مغز و اعصاب یکی از چالش‌های جدی  بیماری‌ام اس را عدم توجه به تهیه و حمل دارو در سفر دانست و گفت: در هفته‌های اخیر، از بیماران زیادی شنیده‌ام که در حین سفر، به علت اضطراب یا عجله، دارو‌های خود را به همراه نداشته‌اند. این غفلت می‌تواند عواقب خطرناکی به همراه داشته باشد و احتمال عود بیماری را به‌طور چشمگیری افزایش دهد. بنابراین، اگر تصمیم به سفر دارید، حتماً باید دارو‌های خود را به همراه داشته باشید، به‌ویژه دارو‌های خوراکی. قطع مصرف این دارو‌ها حتی به مدت دو یا سه هفته می‌تواند به عود شدید بیماری منجر شود.

او در نگهداری دارو‌های این بیمارن تاکید کرد و ادامه داد: برای دارو‌های تزریقی، ضروری است که آنها را در ظرف یخ همراه داشته باشید تا از خرابی آنها در طول مسیر جلوگیری شود. همچنین، در مقصد، دارو‌ها باید در یخچال نگهداری شوند، در دما‌های متعادل و مناسب، نه آن‌قدر سرد که یخ بزنند و نه آن‌قدر گرم که کیفیت‌شان تحت تأثیر قرار گیرد. به یاد داشته باشید که نباید دارو‌ها بیشتر از ۲۴ ساعت خارج از یخچال بمانند.

بیماری ام اس یکی از شایع‌ترین و مهم‌ترین بیماری‌های سیستم اعصاب مرکزی

حسین نژاد افزود: بیماری‌ام اس در سکوتی بی‌صدا آغاز می‌شود. در این بیماری، سیستم ایمنی فرد به‌طور نادرست، مغز و نخاع را هدف حملات خود قرار می‌دهد و این حملات، واکنش‌های التهابی را در درون سیستم عصبی به وجود می‌آورند که در نهایت به تخریب بخش‌هایی از این سیستم می‌انجامد.‌ام اس هیچ تمایزی بین خانم‌ها و آقایان قائل نیست و هر دو گروه را در بر می‌گیرد. این بیماری مسری نیست و به‌طور مستقیم نیز به ارث نمی‌رسد. شایع‌ترین سن ابتلا به‌ام اس بین ۲۰ تا ۴۰ سالگی است. هرچند که علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نشده است، اما به نظر می‌رسد که سبک زندگی نادرست و تغذیه نامناسب می‌توانند از عوامل افزایش شیوع آن باشند. از طرفی، ضعف سیستم ایمنی و کمبود ویتامین D به‌عنوان مهم‌ترین دلایل بروز این بیماری شناخته می‌شوند.

او اظهار کرد: علائم بیماری‌ام اس می‌تواند شامل سرگیجه، فراموشی، خستگی، اختلال در بینایی مانند تاری دید و مات بودن رنگ‌ها، عدم تعادل در راه رفتن، خواب رفتن مداوم دست و پا و سفتی عضلانی باشد. اما باید بدانید که هیچ یک از این علائم به تنهایی اختصاصی برای بیماری‌ام اس نیستند. اگر با هر کدام از این نشانه‌ها مواجه شدید، نگران نشوید؛ تنها یک پزشک متخصص می‌تواند با توجه به مجموعه‌ای از علائم و آزمایشات اختصاصی، این بیماری را تشخیص دهد.

به گفته متخصص مغز و اعصاب، هرچند که‌ام اس درمان قطعی ندارد، اما قابل پیشگیری است. سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب و کاهش استرس می‌توانند بهترین راهکار‌ها برای پیشگیری از بروز این بیماری باشند. در واقع، با اتخاذ شیوه‌های سالم زندگی، می‌توانیم قدمی مؤثر در جهت حفاظت از سلامت خود برداریم و به آینده‌ای روشن‌تر امیدوار باشیم.