به گزارش ایسنا، به دنبال نوسانات ارزی که در اواسط آبان ماه رخ داد نرخ ارز تا مقاطعی به بالای ۴۰۰۰ تومان هم رسید. درباره علل و عواملی که رشد نرخ دلار را رقم زده بود از سوی کارشناسان مسائل متعددی از جمله افزایش سفرهای فصلی، تقویت دلار در برابر ارزهای خارجی و بعضا هم تغییر عامدانه نرخ ارز به قصد جبران کسری مالی دولت مطرح شد، موضوعی که قویا از سوی مقامات اقتصادی رد و بیان شد دولت به هیچ عنوان قصد ندارد، امنیت اقتصادی کشور را به قصد جبران کسری مالی خود به مخاطره بیندازد.
فارغ از دلایل افزایش نرخ ارز، در روزهایی که دلار به بالای ۴۰۰۰ تومان رسیده بود ادعایی تحت عنوان «ورشکستگی ریال»، مطرح شد که استفاده از این عبارت از سوی طرح کنندگان منتسب شد به یکی از گزارش‌های بانک جهانی. گر چه بررسی گزارش‌های بانک جهانی نشان داد در توضیح تبعات افزایش نرخ ارز در ایران چنین عبارتی به کار نرفته است، ولی طرح چنین موضوعی واکنش‌هایی را از سوی کارشناسان و مقام پولی به دنبال داشت.
اغلب اقتصاددانان در این زمینه معتقدند که اساسا طرح موضوع ورشکستگی ریال بی محتوا و تعریف نشده است.
احمد حاتمی‌یزد، کارشناس امور پولی و بانکی در این زمینه اظهار می‌کند: از نظر من ورشکستگی ریال ادعایی بی‌معناست چون ورشکستگی درباره موسسات و ... به کار می‌رود و درباره پول ملی معنا ندارد، ولی می‌توانیم بررسی کنیم که نرخ ارز تعادلی است یا خیر؟
این موضوع نیز به پارامترهای متفاوت و متعددی بستگی دارد و لزوما افزایش نرخ ارز نشان از رفتن به سمت وضعیت غیر متعادل ندارد.
همچنین بعضی از اقتصاددانان طرح این قبیل مسائل را سیاسی کاری در آستانه انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم می‌دانند و معتقدند عده‌ای از منتقدان سیاست‌های پولی دولت در آستانه انتخابات دوازدهم قصد دارند با ناکارآمد نشان دادن دولت به اهداف سیاسی خود دست یابند.
کمیل طیبی، اقتصاددان در این زمینه اظهار می‌کند: به نظر من طرح مسائلی از قبیل «ورشکستگی ریال»، که در این روزها از سوی عده‌ای مطرح می‌شود نوعی شانتاژ سیاسی در آستانه انتخابات است. من معتقدم طرح این موضوعات که دلار به زودی به ۵۰۰۰ تومان می‌رسد، ریال ورشکست می‌شود و ... خوراک تبلیغات شب انتخابات است که اکنون عده‌ای برای نیل به اغراض سیاسی خود مطرح می‌کنند، ولی به هر حال این قبیل اظهارات غیر کارشناسی، استرسی در میان فعالان اقتصادی ایجاد می‌کند و طبیعتا مشکلاتی را برای اقتصاد ایران همراه خواهد داشت.
علاوه بر آنچه گفته شد قریب به اتفاق اقتصاد دانان افزایش نرخ ارز را، نه به دلیل کاهش ارزش ریال بلکه به دلیل افزایش ارز دلار می‌دانستند چرا که بررسی ارزهای دیگری مانند یورو و ین در برابر ریال نشان می‌داد که سایر ارزهای معتبر جهانی نیز در برابر رسال تضعیف شده‌اند.
همچنین حمید زمان‌زاده، معاون پژوهشی پژوهشکده پولی و بانکی می‌گوید: تضعیف ۱۰ درصدی ریال در برابر دلار با توجه به اینکه بخشی از این ماجرا بر می‌گردد به تقویت دلار در بازارهای جهانی، هیچ مفهومی از ورشکستگی ریال ندارد. وقتی از ورشکستگی پول ملی سخن به میان می‌آید که با تضعیف شدید آن روبه‌رو باشیم، در حالی‌که بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم، ریال در برابر دلار در محدوده سه هزار تومان تا چهار هزار تومان در نوسان بوده است، بنابراین در مجموع در چهار سال اخیر ارزش ریال تا حدودی با ثبات بوده است.
این اقتصاد دان عنوان کرد: این موضوع وقتی بیشتر حائز اهمیت می‌شود که وضعیت ارزهای دیگر و ارزش آن در برابر دلار در سال‌های گذشته بررسی شود. در این صورت متوجه می‌شویم که وضعیت ارزش ریال در برابر دلار در مقایسه با برخی ارزهای دیگر در برابر دلار چندان هم بد نبوده است، چرا که دلار به ویژه بعد از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و سیاست فدرال رزرو برای افزایش نرخ بهره آمریکا در بازارهای جهان تقویت شده است.
به ادعای ورشکستگی ریال ولی‌الله سیف، رئیس بانک مرکزی نیز واکنش نشان داد و وی که چندی پیش در یک برنامه تلویزیونی شرکت کرده بود، گفت: عده‌ای مطرح کرده‌اند که بانک جهانی اعلام کرده اگر قیمت دلار تا بیش از ۴۰۰۰ تومان در ایران برسد، اقتصاد ما با معضلات بسیاری حتی ورشکستگی مواجه خواهد شد. این در حالی است که اصلا بانک جهانی چنین تحلیلی ارائه نکرده بود و اساسا درست نیست. با این حال برخی با غرض‌ورزی این خبر را منتشر کردند و موجب ناآرامی شدند.
کنترل نوسانات ارز در دستور کار
گرچه مسائلی از قبیل ورشکستگی ریال، به دنبال افزایش نرخ ارز از سوی کارشناسان اقتصادی مردود اعلام شد، ولی این موضوع را هم مطرح کردند که بانک مرکزی با توجه به اینکه بخش عمده‌ای از منابع ارزی را در اختیار دارد باید طوری مدیریت کند که از نوسانات ارز جلوگیری کند.
در این زمینه حیدر مستخدمین حسینی مطرح می‌کند: در نظر داشته باشیم که یکی از مهمترین وظیفه های بانک مرکزی در دنیا حفظ ارزش پول است و بانک مرکزی وظیفه دارد نوسانات را از قبل پیش‌بینی کرده و برای جلوگیری از آن برنامه‌ریزی کند.
وی تاکید کرد: به هر حال افزایش نرخ دلار در اقتصاد ایران اعلام بحران است، برخی کشورها که مثل چین ارزش پول خود را به نفع اقتصاد ملی و افزایش صادرات پایین می‌آورند در شرایطی این کار را می‌کنند که سه هزار میلیارد دلار در خزانه خود ذخیره داشته باشند و این اقدام برای شرایط اقتصاد ما مناسب نیست و به دلیل متلاطم بودن اقتصاد ما، از بین رفتن ارزش پول ملی بحران ایجاد می‌کند.
انتهای پیام
