صراط: شهر فردا نوشت: فاجعه پلاسکو طوفانی از انواع و اقسام اخبار اعم از شایعه تا واقعیت را با خود به همراه آورد که برخی از آنها نگرانی ها را پدید آورده است و از همین روز مشخص شدن صحت این اخبار بیش از پیش اهمیت می یابد.



یکی از این موارد انتشار اخباری بود که نسبت به خطر آزبست و سرطان در منطقه پلاسکو هشدار می داد و اینکه افرادی که در این مناطق کار می کنند ممکن است با مشکلاتی که برای سلامتی امدادگران واقعه یازده سپتامبر به وجود آمد رو به رو شوند.



استدلال این اخبار این بود که در کنار همه خطراتی که در این عملیات وجود دارد استنشاق الیاف آزبست خطری است که می‌تواند تا 10 سال بعد با ابتلا به سرطان خودش را نشان دهد.



به راستی این خطرات جدی و این نگرانی ها واقعی است؟



"آزبست یا همان پشم شیشه سمی و خطرناک است اما اینکه در اثر حرارت تاثیر سمیت و خطر آفرینی آن افزایش یابد درست نیست چون آزبست خود ماده ای به شدت مقاوم در برابر گرما است و لباس هایی با الیاف نسوز مانند همان لباس های ضد حریق آتشنشانان از آزبست ساخته شده است."



این را دکتر مجید رجبی متخصص بهداشت عمومی به خبرنگار ما می گوید و ادامه می دهد: این دودی که آتش نشانان در معرض آن هست درصد زیادی از بخار آب تشکیل شده و اینکه بگوییم این دود به خاطر آزبست سمی شده درست نیست.



"آزبست تنها خطری که دارد تاثیر آن بر روی ریه هاست آن هم نه به صورت موردی و یک بار و دوبار بلکه در اثر قرار گرفتن در معرض الیاف آزبست به صورت طولانی مدت که در اثر ورود به ریه ایجاد "فیبروز ریوی" می کند و پس از آن منجر به سرطان ریه می شود.



"یبروز ریوی وضعیتی است که توسط سلول ھای دفاعی ایجاد می شود. این سلول ھا در حالت طبیعی دفاع از بدن را در برابر عفونتھای خارجی به عھده دارند ولی فیبروز ریوی ھمین سلولھا التھاب، آسیب بافتی و التیام حاصل از آن را ایجاد می کنند. حاصل این التیام(نسج جوشگاھی) در عضو دیگر مثلا پوست اثر مثبت خوبی دارد ولی در ریه این گونه التیام مانع انجام عملکرد ریه برای جذب اکسیژن و دفع گاز کربنیک می شود."



وی متذکر می شود که البته این بیماری به سراغ کسانی می آید که در کارخانه هایی مانند تولید لنت ترمز کار می کنند که البته استفاده از آزبست در لنت ترمز سالهاست در دنیا و ایران ممنوع شده است.



این متخصص بهداشت عمومی در مورد مشکلات احتمالی برای آتش نشانان و افرادی که در آوارهای پلاسکو امدادرسانی می کنند نیز می گوید: دود خطرات حاد دارد ولی خطرات مزمن ندارد چون این افراد به جای تنفس اکسیژن در حال استنشاق دود هستند. البته در کوتاه مدت مشکلی نیست چون واکنش سریع بدن مانند سرفه را به دنبال دارد و این عامل خطر زا را از آنها دور می کند.



"کسانی بیشتر مشکل پیدا میکنند که به صورت مزمن در برابر دود باشند یا کسی که در معرض دود شدید داخل به مدت طولانی قرار گرفته باشد. این افراد مشکل ریه پیدا میکنند که با استراحت و اقدامات درمانی قابل برگشت است."



وی متذکر می شود که خطر آزبست و سرطان درست است و حرفی غلطی نیست اما اولا در جریان عملیات پلاسکو مقدار آن زیاد نیست و نکته دیگر اینکه تنفس آزبست برای اینکه مشکل ساز شود باید مدت طولانی تنفس شود. مانند کارگران تخریب ساختمانی که کارشان به صورت مداوم تخریب ساختمان است و در نتیجه با ذرات آزبست که در ساختمان برای عایق کاری استفاده می شود مواجه هستند و در برخی موارد به بیماری آزبستوز (Asbestosis ) مبتلا می شوند.



"با توجه به اینکه آتش نشانان و امدادگران به صورت شیفتی در محل پلاسکو کار می کنند و از ماسک هم استفاده می کنند به نظر بسیار بعد است که با مشکلات ناشی از آزبست روبه رو شوند. البته ماسک های فیلتر دار معمولی (N95) هم قابلیت جلوگیری از ورود ذرات آزبست را دارد."



حریق پلاسکو منجر به تولید دی اکسین و فوران می شود



رئیس اداره محیط زیست شهر تهران نیز در مورد آلودگی ها ناشی از حریق پلاسکو و خطرات ناشی از آن برای کسانی که در حال حاضر در آن مکان مشغول کار هستند می گوید:من نمی دانم در حال حاضر در پلاسکو چه چیزی می سوزد اما آنچه مسلم است آنجا مملو از پارچه ها، مواد سلولزی و مواد پلاستیکی است که در منسوجات به کار رفته است.در آنجا اکنون فرآورده های نفتی و شیمیایی علاوه هیدوکربن ها در حال سوختن است.



"هیدوکربن ها و سایر مواد شیمیایی اگر در اثر احتراق ناقص بسوزند احتمالا منجر به ایجاد مواد مضری مانند دی اکسین و فوران خواهد شد که اینمها برای سلامتی بسیار مضر است."



هوشنگ بازگیر با بیان این مطلب اضافه می کند که براساس مطالعات زیست محیطی یکی از سمی ترین آلاینده های منتشره به محیط زیست دی اکسین ها و فوران ها است.



با تمام آنچه گفته شده به نظر می رسد که زیر نظر گرفتن وضعیت سلامت و معاینه مرتب افرادی که در فاجعه پلاسکو مشغول خدمت رسانی بودند تا مدتی پس از پایان این عملیات می توانند از بروز احتمالی مشکلات برای سلامت این افراد جلوگیری کند.