بنابراین هفت‌سین و سفر و دید‌وبازدید، هرقدر که هیجان‌انگیز باشند، همگی تابعی از رویش جوانه‌ای کوچک بر سر شاخه نازک یک درخت هستند.

اصلا بهانه همه شلوغی‌های قبل از عید و سنت‌های نوروز، غنچه‌کردن یک لاله در میان چمن است. به‌خصوص این سال‌ها که کودکانمان در محاصره سیمان و آهن، چشم‌اندازی به طبیعت ندارند و تغییرات آن را لمس نمی‌کنند. به‌نظر می‌رسد بهار را به خانه آوردن با سبزه و سنبل، کفایت نیاز ما به این شکوه بزرگ نباشد. بنابراین شهر، شهر تهران یا هر کلانشهر دیگری لازم است پنجره‌های خود را به روی بهار بگشاید تا مردم بتوانند اعتدال هوا را در این فصل نفس بکشند.

کودکی را تصور کنید که در یکی از مجتمع‌های بزرگ آپارتمانی تهران زندگی می‌کند و صبح روز عید با آسانسور به پارکینگ خانه می‌رود و از همانجا با اتومبیل والدینش در بزرگراه‌های تهران و با سرعتی که ناشی از خلوتی شهر است، به خانه مادربزرگش در یک کوچه پرآپارتمان دیگر می‌رسد و 13روز همین‌طور از این خانه به آن خانه و از این بزرگراه به آن بزرگراه رفت‌وآمد می‌کند بدون اینکه حتی فرصت کند بالای سر یا زیر پایش را نگاه کند.

راه‌حل مواجهه مردم با طبیعت، معمولا سفر به طبیعت است. خیلی هم خوب است اما شهر تهران چقدر طبیعت در دست‌های خود دارد. منظور، کمربند سبز حاشیه شهر نیست. منظور طبیعتی است که مردم در رفت‌وآمدهای روزانه آن را ببینند و لمس کنند. در شهرهای بزرگ توریستی دنیا مثل پاریس و لندن که نوروز را جشن نمی‌گیرند، معمولا خاطره‌سازی با بهار نقشی کلیدی در برنامه‌های شهری دارد.

باغ‌های بزرگ با شهرت جهانی در دل شهر، کافه‌هایی که میزهایشان را در پیاده‌رو و روبه‌روی چشم‌اندازهای زیبای شهری می‌چینند و جشنواره‌ها و برنامه‌های دیگر به شهروندان و مسافران کمک می‌کنند خود را در دل طبیعت در جریان رستن برگ و گل و چمن حس کنند. در ایران نیز در سال‌های گذشته در شهرهای مختلف، رویکرد تازه‌ای به آوردن بهار در میان شهر و شهروندان شکل گرفته است؛ قبل از هرچیز برای کودکان در محاصره آهن و بعد از آن برای گردشگران. به هرحال نوروز در کشور ما زمان سفر است و در سال‌های اخیر شهرداری‌ها متقاعد شده‌اند که از ظرفیت این تعطیلات برای رونق گردشگری در شهر خود استفاده کنند.

• برنامه‌های نوروزی تهران

مشهور است که صبح روز اول فروردین، تهران ناگهان خلوت می‌شود. بسیاری از شهروندان تهرانی از هر فرصتی برای خروج از این شهر استفاده می‌کنند. این موضوع که تهران شهر دلخواهی برای گذراندن تعطیلات نیست، دلایل بسیاری دارد که همه ما کم‌وبیش از آنها آگاهیم اما در سال‌های گذشته، برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای برای جذب گردشگر در ایام نوروز در تهران آغاز شده است که برخی از آنها علاوه بر نوروز، نیاز شهروندان تهرانی به تغییر فضای شهری را مدنظر قرار داده‌اند.

به همین دلیل، چند سالی است که در نخستین روزهای سال، چهره تازه‌ای از شهر می‌بینیم که بیشتر معطوف به فضا و مبلمان شهری و افزایش امکانات حمل‌ونقل عمومی است البته رنگ‌آمیزی بوستان‌ها با عناصر طبیعی و گل‌های بهاری، اتفاق تازه‌ای نیست ولی جا دارد درباره استفاده درست از این امکان طبیعی برای مردم فرهنگسازی شود.

امسال سومین سالانه هنرهای شهری تهران با عنوان بهارستان در شهر تهران اجرا می‌شود. روش کار در این سالانه هنری، پذیرش طرح‌های هنرمندان با گرایش‌های مختلف هنری است تا بتوان با اجرای ‌آنها سواد بصری شهروندان را افزایش داد. در مجموع ۱۰۱ طرح از ۹۶هنرمند امسال مهمان خیابان‌های تهران هستند.

درختستان؛ طرح اجرای هنرهای شهری روی درخت‌های کهنسال و خشکیده تهران یکی از این طرح‌هاست. علاوه بر آن، دیوارهای کوچک محله‌ها نیز با مشارکت هنرمندان نقاشی می‌شوند. نوروزگاه تهران، امسال در بلوار کشاورز هنرهای شهری را به شهروندان و گردشگران ارائه می‌دهد و طرح نوآرایی شهری در خیابان‌های مهم شهر اجرا می‌شود.

• ایران منهای تهران

در شهرهای مقصد گردشگری ایران، گاهی آمار گردشگران نوروزی به چند میلیون نفر می‌رسد. به همین دلیل شهرهای بزرگ و کوچک تلاش می‌کنند هرسال با برنامه‌ریزی‌های شهری، سهم خود را از این حجم بالای سفر افزایش دهند.

برنامه‌های نوروزی شهر مشهد برای استقبال از بهار «خانه بهار» نام دارد و این کلانشهر از نخستین شهرهایی است که اقدام به تغییر مبلمان شهری برای استقبال از نوروز کرده است. طبق گفته مسئولان، امسال فضاهای عمومی مشهد چهره تازه‌ای خواهند یافت و طرح‌های کپی‌شده از چرخه رقابت خارج می‌شوند. همچنین بعد از تجربه‌ای ده‌ساله، امسال هدف اصلی برگزارکنندگان، همنوایی سلیقه مخاطب عام و خاص در طرح‌های استقبال از بهار در مشهد است.

سال گذشته، بیش از 2میلیون نفر در عید نوروز به کلانشهر اصفهان سر زدند. بافت تاریخی اصفهان، به‌خودی‌خود، فضای شهری منحصر به فردی به آن داده است. شهرداری اصفهان امسال تصمیم گرفته به جای زیباسازی معابر، روی اصلاح نازیبایی‌ها تمرکز کند. این یعنی اصفهان امسال شاهد چراغانی‌های خاص یا فعالیت‌هایی نظیر آن نیست بلکه برحسب نیاز، برخی فضاهای خاص اصلاح و زیباسازی می‌شوند. همچنین فضای سبز اصفهان امسال به‌خاطر تداوم خشکی زاینده‌رود، نیازمند توجه و تمهید جدی از سوی شهرداری این شهر است تا گونه‌های گیاهی قدیمی و پوشش گیاهی بهاری، بتوانند چهره زیبایی به این شهر بدهند. بخش دیگر کار اما مدیریت فضای سبز اصفهان است، زیرا این شهر هرسال پذیرای گردشگرانی است که در فضای سبز ساکن می‌شوند.

شیراز یکی دیگر از شهرهای مهم کشور در برگزاری جشن‌های نوروزی است. شهردار این شهر معتقد است در چند سال اخیر، شیراز چهره سنتی خود را به‌عنوان شهر گل و بلبل از دست داده است و سازه‌های شهری، بر فضای سبز مقدم بوده‌اند. به همین دلیل، امسال شهرداری تصمیم دارد، دوباره گل‌ها را به ضیافت شیراز دعوت کند. همچنین در ورودی‌های شیراز، امسال سروهایی به‌عنوان نماد قدیمی شهر کاشته خواهد شد.

• سال نو در شهرهای دنیا

سال نوی مسیحی، نیمه‌شب تحویل می‌شود آن هم در زمستان. به همین دلیل، چهره شهرهای بزرگ دنیا در شب سال نو با ما متفاوت است. عمده فعالیت‌های شهرداری‌ها بر محور نورپردازی خیابان و ایجاد فضایی است که مردم در آن برای چند روز حس رخوت زمستانی را کنار بگذارند.

در شهرهای بزرگ دنیا، فروشگاه‌ها و مراکز خدماتی، نقش مهمی در ایجاد این فضا دارند. هرچند شهرداری‌ها تلاش می‌کنند فعالیت‌های سال نو را مدیریت کنند اما وظیفه مهم برعهده خود مردم است. حضور مردم در شب‌های نزدیک به تحویل سال در سطح شهر بیشتر می‌شود.

رستوران‌ها و مراکز خرید خدمات ویژه‌ای ارائه می‌دهند و در نهایت، در بیشتر شهرهای دنیا، لحظه تحویل سال با آتش‌بازی همراه است. گرچه ایرانی‌ها سال نو را کنار خانواده و سر سفره هفت‌سین جشن می‌گیرند اما مسیحی‌ها، به‌خصوص در سال‌های اخیر، درخت کریسمس را در خانه رها می‌کنند تا در جشن‌های عمومی شهر شرکت کنند.