اتحاد راهبردی ایران، روسیه و چین در مقابله با بازگشت احتمالی آمریکا به پایگاه بگرام

باشگاه خبرنگاران جوان؛ اعظم پورکند - پایگاه خبری نشنال اینترست در مطلبی به  رویاپردازی آمریکا برای بازگشت به پایگاه بگرام در افغانستان پرداخت و نوشت: هرگونه تلاش واشنگتن برای بازگشت به پایگاه هوایی بگرام، با واکنش قاطع و هماهنگ سه قدرت بزرگ – ایران، روسیه و چین – مواجه خواهد شد. این سه کشور با بهره‌گیری از اهرم‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی خود، قادرند مانع از تحقق بلندپروازی‌های آمریکا در قلب آسیا شوند.

اعلامیه دونالد ترامپ مبنی بر بازگرداندن پایگاه بگرام، نه تنها نشان‌دهنده تمایل آمریکا برای احیای نقش استعماری خود در منطقه است، بلکه محکی برای سنجش ظرفیت اتحاد ایران، روسیه و چین در ایجاد یک جبهه متحد در برابر هژمونی غرب محسوب می‌شود. جغرافیای استراتژیک بگرام – نزدیکی به ایران، چین و حوزه نفوذ روسیه – آن را به عرصه‌ای برای تقابل ابرقدرت‌ها تبدیل کرده است.

ایران: قدرت بازدارندگی در دو جبهه

جمهوری اسلامی ایران با درک تهدید ناشی از حضور دوباره آمریکا در مرز‌های شرقی خود، از ابزار‌های متعددی برای خنثی‌سازی این تهدید بهره‌مند است. ایران نه تنها می‌تواند با تقویت همکاری‌های امنیتی با طالبان، مشروعیت هرگونه حضور آمریکایی را زیر سؤال ببرد، بلکه قادر است از توان پهپادی و موشکی خود برای تبدیل بگرام به یک هدف پرریسک برای واشنگتن استفاده کند. همچنین، ایران با بهره‌گیری از شبکه نفوذ منطقه‌ای خود در افغانستان و عراق، می‌تواند هرگونه حضور آمریکا را با چالش‌های امنیتی مواجه سازد.

چین: قدرت اقتصادی و امنیتی

پکن که ابتکار «کمربند و جاده» را در افغانستان و پاکستان دنبال می‌کند، با استفاده از اهرم اقتصادی خود قادر است طالبان را تحت فشار قرار دهد تا هرگونه توافق با آمریکا را رد کند. نزدیکی بگرام به پروژه‌های حیاتی چین مانند بندر گوادر، موجب شده تا این کشور با استفاده از دیپلماسی فعال و سرمایه‌گذاری‌های کلان، مانع از نفوذ آمریکا در منطقه شود. علاوه بر این، چین می‌تواند با تقویت همکاری‌های امنیتی با پاکستان و ایران، یک محور در برابر حضور نظامی آمریکا ایجاد کند.

روسیه: بازیگر هوشمند منطقه

مسکو با به رسمیت شناختن طالبان و حذف این گروه از فهرست سازمان‌های تروریستی، نفوذ قابل توجهی در کابل به دست آورده است. روسیه می‌تواند با استفاده از این نفوذ، طالبان را از همکاری با آمریکا منصرف کند. همچنین، با توجه به وابستگی افغانستان به مسیر‌های تجاری شمالی که از قلمرو روسیه و متحدانش می‌گذرد، مسکو قادر است با اعمال فشار اقتصادی، هرگونه تمایل طالبان به همکاری با واشنگتن را مهار کند. علاوه بر این، روسیه با تقویت پایگاه نظامی خود در تاجیکستان و انجام رزمایش‌های مشترک با متحدانش، ظرفیت خود برای مقابله با هرگونه تحرک آمریکایی را به نمایش گذاشته است.

اتلاف سه‌گانه: سنگر دفاعی در برابر آمریکا

اتحاد ایران، روسیه و چین در افغانستان، یک سنگر دفاعی در برابر تلاش‌های آمریکا برای تسلط بر پایگاه بگرام ایجاد کرده است. این سه کشور با همکاری یکدیگر می‌توانند:

- با استفاده از نفوذ دیپلماتیک و امنیتی خود، طالبان را از توافق با آمریکا منصرف کنند.

- از طریق اقدامات خرابکارانه و جنگ نامتقارن، هزینه‌های حضور آمریکا در بگرام را به شدت افزایش دهند.

- با اجرای رزمایش‌های مشترک نظامی و امنیتی، توان بازدارندگی خود را به نمایش بگذارند.

در نهایت، بازگشت آمریکا به بگرام نه تنها یک اقدام نظامی، بلکه آزمونی برای توانایی ایران، روسیه و چین در مهار هژمونی غرب در اوراسیا است. این سه کشور با بهره‌گیری از ابزار‌های دیپلماتیک، امنیتی و اقتصادی، قادرند هرگونه تلاش واشنگتن برای تسلط بر این پایگاه استراتژیک را خنثی کنند. در صورت تداوم هماهنگی بین تهران، مسکو و پکن، بگرام نه به سنگری برای آمریکا، بلکه به نمادی از شکست استراتژی آن در آسیای مرکزی تبدیل خواهد شد.

از سویی، ریسک‌ها بالا هستند. جناح‌های طالبان ممکن است بر سر این تصمیم به درگیری کشیده شوند که منجر به خرابکاری یا افشاگری می‌شود. همچنین در داخل، آمریکایی‌ها پس از خروج دردناک سال ۲۰۲۱، هنوز از بازگشت به افغانستان محتاط هستند.

اقدام ترامپ برای بازپس‌گیری بگرام یک قمار است. این نشان می‌دهد که ایالات متحده می‌خواهد در بازی اوراسیا باقی بماند، حتی در حالی که رقبا برای خارج کردن آن از بازی هماهنگ می‌شوند. برای ایران، یک جبهه شرقی جدید ایجاد می‌کند و بازبینی در استراتژی امنیتی‌اش را الزامی می‌کند. برای چین، کریدور‌های حیاتی تجاری و پروژه‌های راهبردی را تهدید می‌کند. برای روسیه، نشان‌دهنده یک موضع پایگاه ناخوانده آمریکا در منطقه‌ای است که مسکو آن را حیاط خلوت خود می‌داند و اکنون معتقد است از طریق به رسمیت شناختن طالبان آن را مدیریت می‌کند. هند با دقت نظاره خواهد کرد و در پی حفظ منافع خود بدون ایجاد دوری از هیچ یک از طرفین خواهد بود.

منبع: نشنال اینترست