آگاهی‌بخشی و معاینه رایگان بانوان؛ گامی موثر برای کاهش ابتلا به سرطان سینه

باشگاه خبرنگاران جوان ؛ فاطمه کربلایی- زهرا شیخی، معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی، در نشست خبری هفتمین پویش سراسری سرطان معتمد با تأکید بر لزوم نگاه علمی، اجتماعی و فرهنگی به موضوع سلامت زنان گفت: در جامعه ما زیاد درباره اهمیت زنان سخن گفته می‌شود، اما در عمل کمتر شاهد اقدام مؤثر هستیم. خوشبختانه پژوهشگاه سرطان جهاد دانشگاهی طی سال‌های گذشته بدون هیاهو و تبلیغ، اما با پشتکار علمی و اجتماعی، در این مسیر گام‌های بلندی برداشته است.

وی با اشاره به پیشرفت‌های علمی کشور در حوزه تشخیص و درمان سرطان افزود: اگر روزی دغدغه ما کاهش مرگ‌ومیر بیماران بود، امروز با تلاش محققان و متخصصان داخلی به مرحله‌ای رسیده‌ایم که تشخیص زودهنگام و درمان به‌موقع می‌تواند احتمال بقای بیماران را به بیش از ۹۰ درصد برساند. این دستاورد نتیجه یک رویکرد علمی، تیمی و انسانی در پژوهشگاه معتمد است.

شیخی با بیان اینکه رویکرد این پژوهشگاه بر «همراهی چندرشته‌ای و انسانی با بیمار» است، توضیح داد: در این مرکز، بیمار از همان لحظه شناسایی تا پایان درمان تنها نیست. تیمی متشکل از پزشکان، روان‌پزشکان، روان‌شناسان، متخصصان تغذیه و درمان‌های مکمل در کنار او حضور دارند. نحوه اطلاع‌رسانی تشخیص بیماری، مشاوره روانی، تصمیم‌گیری جمعی درباره روند درمان و پیگیری کیفیت زندگی، همگی در قالب یک مدل علمی و انسانی دنبال می‌شود.

او افزود: در پژوهشگاه سرطان جهاد دانشگاهی، جلسات هفتگی چندرشته‌ای برگزار می‌شود و درباره پرونده هر بیمار به‌صورت جمعی تصمیم‌گیری می‌شود؛ روشی که در بسیاری از مراکز درمانی کشور کمتر اجرا می‌شود و اکنون در این مرکز به یک رویه علمی تبدیل شده است.

گسترش شبکه ملی پیشگیری و کنترل سرطان بانوان در سراسر کشور

معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی با اشاره به ایجاد شبکه ملی پیشگیری و کنترل سرطان بانوان خاطرنشان کرد: در قانون بودجه سال ۱۴۰۱، مأموریت ایجاد این شبکه ملی به پژوهشگاه سرطان جهاد دانشگاهی سپرده شد. بر همین اساس، تیم‌های تخصصی این پژوهشگاه خدمات خود را از تهران به استان‌های مختلف کشور گسترش داده‌اند. امروز شاهد حضور پزشکان و متخصصان ما در نقاط دوردستی چون سیستان‌وبلوچستان، چابهار، گیلان و مناطق مرزی هستیم؛ جایی که پیش از این دسترسی به خدمات تخصصی ممکن نبود.

او این اقدام را «نویدی واقعی برای زنان ایران» دانست و افزود: وقتی متخصصان کشور به دورافتاده‌ترین مناطق می‌روند، زنان احساس می‌کنند دیده می‌شوند، نظام سلامت به فکر آن‌هاست و امید به زندگی در دلشان زنده می‌شود. این کار نه یک شعار بلکه یک اقدام عملی برای نجات جان‌ها و تقویت روح امید در جامعه است.

شیخی در پایان تأکید کرد: ماه اکتبر، ماه جهانی آگاهی‌بخشی درباره سرطان پستان، فرصتی است برای طرح دوباره این پرسش در ذهن همه زنان: آیا به سلامت خود توجه می‌کنیم؟ آیا برای معاینه و غربالگری اقدام کرده‌ایم؟ همین گام‌های ساده می‌تواند زندگی‌ها را نجات دهد و امید را در دل‌ها زنده نگه دارد.

افزایش آمار ابتلا به سرطان پستان و لزوم گسترش آموزش‌ها در این حوزه 

آسیه الفت‌بخش، معاون آموزش مرکز سرطان معتمد جهاد دانشگاهی، در نشست خبری هفتمین پویش سراسری «سرطان معتمد» با اشاره به تازه‌ترین آمار بروز سرطان پستان در کشور گفت: بر اساس داده‌های بین‌المللی، میزان بروز سرطان پستان در ایران حدود ۳۵ نفر از هر ۱۰۰ هزار نفر است. البته برخی منابع عددی بین ۳۵ تا ۴۰ نفر گزارش کرده‌اند که ناشی از تفاوت در روش‌های ثبت و گزارش‌دهی است.

وی با استناد به نتایج یکی از مقالات علمی منتشرشده در دو سال اخیر افزود: در این مطالعه، روند تغییرات بروز سرطان پستان در استان‌های مختلف کشور بررسی شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که در بسیاری از استان‌هایی که پیش‌تر میزان بروز پایینی داشتند، اکنون افزایش معناداری مشاهده می‌شود. استان‌های ایلام، چهارمحال‌وبختیاری و سیستان‌وبلوچستان نسبت استان‌های تهران، البرز، قم، یزد، اصفهان، گیلان و مازندران ثبت سرطان کمتری داشته‌اند.

الفت‌بخش درباره علل این تفاوت‌ها توضیح داد: عامل اصلی، تغییر در سبک زندگی و صنعتی‌شدن جامعه است. عواملی نظیر افزایش سن اولین بارداری، کاهش تعداد فرزندان، کاهش مدت شیردهی، کم‌تحرکی و رژیم غذایی نامناسب، از عوامل شناخته‌شده افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان هستند. در برخی مناطق محروم نیز پایین بودن میزان مراجعه زنان به مراکز درمانی و ضعف در گزارش‌دهی باعث کم‌برآورد شدن آمار واقعی می‌شود.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به برنامه‌های آموزشی و غربالگری این مرکز اشاره کرد و گفت: یکی از اهداف اصلی پویش امسال، افزایش آگاهی بانوان درباره سرطان‌های زنانه، به‌ویژه سرطان پستان است. برای تحقق این هدف، در ابتدای ماه اکتبر یک وبینار آموزشی ویژه ماماهای سراسر کشور برگزار شد که بیش از ۴۰۰ نفر در آن شرکت کردند. این ماماها به‌عنوان سفیران آگاهی، آموزش‌ها را به جامعه محلی خود منتقل خواهند کرد.

به گفته معاون آموزش مرکز سرطان معتمد، برنامه غربالگری نیز با همکاری شهرداری تهران در حال اجراست: در حال حاضر در پنج منطقه شهر تهران (۴، ۱۶، ۱۹، ۲۲ و ۳) معاینه رایگان بانوان انجام می‌شود. همچنین در ساختمان شماره یک پژوهشگاه واقع در میدان ونک نیز خدمات رایگان غربالگری تا پایان ماه اکتبر ارائه خواهد شد. بانوان می‌توانند برای دریافت نوبت با شماره ۸۸۶۴۱۳۹۸ تماس بگیرند.

الفت‌بخش افزود: این طرح جنبه‌ای نمادین و فرهنگی نیز دارد. هر بانویی که برای معاینه مراجعه می‌کند، پس از آگاهی از روش‌های پیشگیری و تشخیص، می‌تواند این آگاهی را به خانواده و اطرافیان خود منتقل کند. به این ترتیب، یک فرهنگ مراقبت از سلامت در جامعه زنان شکل می‌گیرد.

وی از اجرای برنامه‌های آموزشی در همکاری با نهادهای مختلف خبر داد و گفت: با درخواست ارگان‌ها، دانشگاه‌ها و سازمان‌های مختلف، تیم‌های آموزشی ما در محل آن‌ها حاضر می‌شوند تا آموزش‌های عمومی در زمینه پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان ارائه دهند. تاکنون همکاری‌هایی با شرکت‌های داروسازی، بنیادهای خیریه و سراهای محله برای برگزاری این آموزش‌ها انجام شده است.

او همچنین به اقدامات فرهنگی این پویش اشاره کرد و اظهار داشت: در همکاری با شهرداری، سازمان زیباسازی و اتوبوسرانی تهران، پوسترهای اطلاع‌رسانی در سطح شهر نصب شده و کمپین‌هایی با همکاری برخی پلتفرم‌ها در حال اجراست. نماد رنگ صورتی نیز با نورپردازی برج آزادی و سایر برنامه‌ها در سطح شهر به نمایش گذاشته شده تا آگاهی عمومی درباره سرطان پستان افزایش یابد.

الفت‌بخش در پایان گفت: همچون سال‌های گذشته، جشن بهبود‌یافتگان سرطان پستان نیز برگزار خواهد شد. در این مراسم بیماران در حال درمان و بهبود‌یافته گرد هم می‌آیند تا ضمن دریافت اطلاعات علمی جدید، تجربه‌های خود را به اشتراک بگذارند و امید به زندگی در میان آنان تقویت شود.