پیری زودرس؛ میراث پدران سیگاری

باشگاه خبرنگاران جوان - وبگاه مِدیکال اِکسپرس در گزارشی آورده است: پژوهشگران با بررسی ۸۹۲ نفر دریافتند افرادی که پدرانشان قبل از ۱۵ سالگی سیگارکشیدن را آغاز کرده بودند، به طور متوسط بین ۹ ماه تا یک سال از سن تقویمی (تعداد سال‌هایی که از تولد فرد گذشته است) خود مسن‌تر به نظر می‌رسیدند. این شکاف سن تقویمی و سن زیستی (وضعیت واقعی فرسودگی و سلامت سلول‌ها و بافت‌های بدن فرد) هنگامی که خود فرد نیز سابقه مصرف دخانیات داشت، به ۱۴، ۱۵ ماه افزایش می‌یافت.

دکتر خوآن پابلو لوپزسروانتس (Juan Pablo López-Cervantes) از دانشگاه برگن نروژ که این تحقیق را ارائه کرده، می‌گوید: این پیری زیستیِ شتاب‌یافته نگران‌کننده است؛ چرا که در مطالعات قبلی با خطر بالاتر بیماری‌هایی مانند سرطان، آرتریت و زوال عقل مرتبط بوده است.

سازوکار احتمالی: تغییرات اپی‌ژنتیکی

پژوهشگران برای اندازه‌گیری پیری زیست‌شناختی از روشی به نام «ساعت اِپی‌ژنتیک» استفاده کردند. این روش تغییرات مولکولی روی دی‌اِن‌اِی را که با افزایش سن و بروز بیماری‌ها مرتبط است، اندازه‌گیری می‌کند.

به گفته پژوهشگران، سیگارکشیدن در دوران بلوغ، زمانی که سلول‌های اسپرم در حال تکامل هستند، ممکن است به مواد اپی‌ژنتیک این سلول‌ها آسیب بزند و این تغییرات مضر به نسل بعد منتقل شود. در مقابل، در افرادی که پدرانشان در سنین بالاتر، سیگارکشیدن را آغاز کرده بودند، تنها افزایش اندکی در سن زیستی مشاهده شد. همچنین، الگوی واضحی از پیری زودرس در فرزندان مادرانی که قبل از بارداری سیگار مصرف می‌کردند، دیده نشد.

پیام کلیدی: اولویت پیشگیری در نوجوانان

این یافته‌ها بر ضرورت تلاش‌های جدی‌تر برای پیشگیری از مصرف دخانیات در نوجوانان تأکید می‌کند. دکتر لوپزسروانتس هشدار می‌دهد: نتایج ما نشان می‌دهد پسرانی که در دوران بلوغ سیگار می‌کشند، ممکن است ناخواسته آسیب‌هایی را برای فرزندانی که در آینده خواهند داشت، ایجاد کنند.

دکتر استاماتولا تسیکریکا (Stamatoula Tsikrika)، کارشناس کنترل دخانیات از بیمارستان سوتیریا آتن که در این پژوهش مشارکت نداشت، نیز می‌گوید: می‌دانیم که سیگار باعث بیماری‌هایی مانند آسم، بیماری انسداد مزمن ریه (COPD) و سرطان می‌شود. اکنون متوجه شده‌ایم که آسیب ناشی از سیگار می‌تواند در طول نسل‌ها باقی بماند.

وی در پایان هشدار داد: سیگارکشیدن در نوجوانان در حال کاهش است، اما مصرف سیگار‌های الکترونیکی (وِیپ) به طور کلی در حال افزایش است و ما هنوز تأثیر بلندمدت آن بر کودکان و نوجوانان را نمی‌دانیم.

منبع: ایرنا