نگهداری غیراصولی حیوانات، عاملی مهم در گسترش بیماری‌های خطرناک در انسان

باشگاه خبرنگاران جوان  - به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز و به نقل از «وبدا» وزارت بهداشت، دکتر «قباد مرادی»، به مناسبت روز جهانی بیماری‌های زئونوز، به تشریح برخی نکات کلیدی در زمینه پیشگیری از بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان، پرداخت و گفت: بیماری کشنده و دلخراش «هاری» از طریق گزش و بزاق حیوانات هار مانند، سگ، گربه، روباه و دیگر حیوانات هار به انسان انتقال می‌یابد؛ لذا باید در برخورد با حیوانات وحشی مهاجم و دارای علائم بیماری، مراقب گازگرفتگی بوده و در صورت وقوع گازگرفتگی توسط حیوان، برای واکسیناسیون و دیگر اقدامات درمانی بلافاصله به واحد مراقبت و پیشگیری هاری در مرکز بهداشت شهرستان مراجعه کنید. 

لزوم مراقبت‌های منظم پزشکی حیوانات اهلی خانگی

وی افزود: حیوانات اهلی خانگی یا سگ‌های گله باید به صورت منظم توسط درمانگاه‌های دامپزشکی معاینه و علیه بیماری واکسینه شوند.

دکتر مرادی خاطرنشان کرد: نگهداری حیوانات خانگی مانند سگ و گربه بدون مراقبت دامپزشکی علاوه بر بیماری هاری، می‌تواند سبب انتقال بیماری‌های انگلی مانند کیست هیداتید و توکسوپلاسموز شود. بنابراین، این حیوانات باید به طور منظم زیر نظر دامپزشک معاینه و دارو‌های ضدانگلی دریافت کنند.

رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت تصریح کرد: محل نگهداری حیوانات خانگی باید مرتبا تمیز و ضدعفونی شده و از تماس کودکان و زنان باردار با آنها پرهیز و از تماس حیوانات خانگی با حیوانات وحشی و ولگرد، جلوگیری شود.

وی همچنین یادآور شد: برای قطع چرخه زندگی انگل‌ها و پیشگیری از انتقال بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو، ضمن جلوگیری از کشتار قاچاق دام، ضایعات کشتارگاهی به ویژه قسمت‌های آلوده به کیست‌های انگلی باید از دسترس حیواناتی مانند سگ و گربه و حیات وحش، دور باشد. 

دکتر مرادی با بیان اینکه میوه جات و سبزی‌های آلوده به مدفوع سگ و گربه و حیوانات وحشی دیگر می‌تواند موجب انتقال آلودگی‌های انگلی و میکربی مثل کیست هیداتید، توکسوپلاسموز و عفونت‌ها و مسمومیت‌هایی به انسان شود، افزود: میوه و سبزی قبل از مصرف باید با استفاده از چند قطره مایع ظرفشویی در یک ظرف آب، کاملا شسته و با استفاده از موادضدعفونی کننده مناسب ضدعفونی و سپس مصرف شوند. همچنین، باید مراقب آلودگی‌های متقاطع مانند آلودگی ناشی از کارد یا میز یا تخته گوشت آلوده در آشپزخانه، باشیم.

وی گفت: گوشت قرمز باید از فروشگاه‌ها و قصابی‌های مجاز که واجد شرایط بهداشتی و دارای مهر دامپزشکی روی لاشه هستند، تهیه شود. مصرف گوشت‌های غیرمطمئن بویژه بصورت کبابی و نیم پز می‌تواند موجب انتقال آلودگی‌های باکتریایی و انگلی به انسان شود.

گوشت طیور مورد تایید دامپزشکی مصرف کنید

وی با بیان اینکه گوشت طیور فاقد بسته بندی مورد تائید دامپزشکی یا در صورت نگهداری در شرایط نامناسب و انقضای تاریخ مصرف، می‌تواند موجب بیماری و مسمومیت‌های غذایی مصرف کننده شود، اضافه کرد: مصرف شیر و سایر فرآورده‌های لبنی غیرپاستوریزه مانند پنیر‌های محلی و بستنی‌های سنتی تهیه شده از شیر غیرپاستوریزه می‌تواند موجب ابتلا به بیماری خطرناک تب مالت (بروسلوز) و دیگر عفونت‌های گوارشی خطرناک شود؛ لذا از مصرف شیرخام، پنیر محلی، بستنی سنتی و دیگر محصولاتی که از شیر خام و غیرپاستوریزه تهیه می‌شوند، باید جدا اجتناب شود.

رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت تصریح کرد: تماس مستقیم دامداران با جنین‌های سقط شده و ترشحات زایمان دام‌های مذکور می‌تواند موجب انتقال بیماری‌هایی مانند تب مالت شود، بنابراین، هنگام تماس با دام‌ها باید نکات بهداشتی رعایت شود.

وی عنوان کرد: بعضی از بندپایان مانند کنه، می‌توانند موجب انتقال بیماری‌های خطرناکی مثل تب‌های خونریزی دهنده (تب کریمه کنگو) به انسان شوند. بنابراین، باید محل نگهداری دام‌های اهلی مانند گاو، گوسفند و بز در اماکن روستایی از محل زندگی انسان جدا و مرتبا با سمپاشی مناسب از بندپایان ناقل مثل کنه، پاکسازی شود. همچنین، دامداران باید از تماس دست با کنه یا له کردن آنها با دست خوداری کنند.

دکتر مرادی خاطرنشان کرد: افرادی که به اقتضای شغلی با حیات وحش در تماس‌اند مانند، دامپزشکان و تکنسین‌های دامپزشکی و محیط بانان و یا کارکنان باغ وحش ها، باید ضمن رعایت مراقبت‌های محافظتی لازم، واکسن‌های ضروری مانند واکسن هاری را دریافت کنند.

رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درخصوص توصیه‌های پیشگیرانه در مورد بیماری‌های مشترک انسان و حیوان به خصوص بیماری‌های تب مالت، تب خونریزی دهنده کریمه کنگو و هاری، بیان کرد: از خرید دام زنده و یا گوشت‌هایی که به صورت غیربهداشتی ذبح و عرضه می‌شوند، خودداری کنید؛ دام زنده را از مراکز عرضه مجاز تحت نظر دامپزشکی خریداری کنید؛ از ذبح دام در منازل و معابر عمومی خودداری کنید؛ به هیچ وجه دامی را که دارای علائم بیماری و ناخوشی است، ذبح و مصرف نکنید؛ گوشت تازه ۲۴ ساعت و جگر و سایر امعاء و احشاء دامی، ۴۸ ساعت قبل از مصرف، در دمای ۴ درجه سانتیگراد نگهداری شود.

وی افزود: از مصرف گوشت و جگر خام و نیم پز خودداری کرده و غذا‌های کاملا پخته شده را مصرف کنید؛ از دستکاری، کندن و یا له کردن کنه‌های موجود بر روی دام‌ها خودداری کنید؛ از تماس با خون حیوان ذبح شده بر روی اندام‌های بدن خودداری کنید؛ از مصرف فرآورده‌های لبنی غیرپاستوریزه (شیر، پنیر، بستنی و خامه) خودداری کنید.

دکتر مرادی همچنین گفت: از تماس، نزدیک شدن و غذا دادن به حیواناتی از قبیل سگ و گربه خودداری کنید؛ در صورت گزیدگی یا خراش توسط حیواناتی از قبیل سگ و گربه و سایر پستانداران، ضمن شستشوی محل گزیدگی با آب و صابون به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه، سریعا جهت دریافت واکسن ضد هاری به مراکز مراقبت و پیشگیری هاری مراجعه کنید.

از مار و عقرب دوری کنید

وی اضافه کرد: در صورت مشاهده مار و عقرب و حشرات زهرآگین، از نزدیک شدن و یا دستکاری آنها خودداری کنید؛ در صورت گزش توسط مار و عقرب، جهت انجام اقدامات درمانی و تزریق سرم ضد زهر، به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید و به منظور جلوگیری از نیش پشه‌ها و پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های منتقله از حشرات از قبیل سالک، از وسایل حفاظت فردی مانند، پماد‌های دور کننده حشرات و لباس‌هایی با آستین بلند، استفاده کنید.