نقش صندوق‌ درآمد ثابت در مدیریت ریسک در شرایط پرنوسان اقتصادی

در ماه‌های اخیر ریسک سرمایه‌گذاری بالا رفته است. این موضوع را می‌توان به سادگی از روی نوسانات قیمت دارایی‌های مختلف مشاهده کرد. بازار سهام از ابتدای سال با نوسانات زیادی روبرو شده و در نیمه مرداد به کمترین میزان از زمستان 1403 به این طرف رسیده است. از طرف دیگر، قیمت هر گرم طلا هم که از ابتدای سال روند کاهشی طی کرده بود، در هفته‌های اخیر دوباره بالا رفته است. این شرایط نامطمئن و فضای پرنوسان اقتصادی باعث شده است تا افراد در انتخاب دارایی و سرمایه‌گذاری خود تردیدهای جدی داشته باشند چرا که ممکن است در شرایطی که تورم نسبتا بالا است، به راحتی زیان کنند و نه تنها به اندازه تورم قدرت خریدشان را حفظ نکنند بلکه، بخشی از اصل سرمایه خود را هم از دست بدهند. در چنین شرایطی مدیریت ریسک نقش بسیار مهمی دارد. در ادامه در مورد مدیریت ریسک سرمایه‌گذاری که یکی از مهمترین موضوعات در زمینه آموزش سرمایه گذاری است، بیشتر خواهید دانست.

سایه سنگین ریسک، بر سر بورس و طلا!

از اواسط پاییز 1403 بازارها کم‌کم چهره جدی‌تری به خود گرفتند. همه بازارها در این فضا هم‌جهت بود و تا ماه‌های ابتدایی بهار 1404 هم این روند ادامه پیدا کرد. بورس پشت سر هم موفق شد به سقف‌های جدیدی برسد و از سه میلیون و 250 هزار واحد هم فراتر رفت. رشد خیره‌کننده بورس که در طول 7 ماه از آبان 1403 تا اردیبهشت 1404 بیش از 60 درصد بود، در ماه‌های خرداد تا مرداد کاهش یافت. ریسک جنگ و نااطمینانی‌های اقتصادی باعث شد تا شاخص کل بورس در میانه مرداد وارد کانال 2 میلیون و 500 هزار واحدی شود که افت حدودا 20 درصدی از سقف اردیبهشت ماه دارد. البته بسیاری از سهام بیش از این افت کردند. نقدشوندگی بسیاری از سهام شرکت‌ها نیز در این ماه‌ها با مشکل روبرو شد. به نظر می‌رسد ریسک‌ها همچنان روی بازار سهام سایه انداخته‌اند اما در صورت مرتفع شدن آنها، می‌توانیم شاهد رشد خوبی در این بازار باشیم.

قیمت طلا نیز با نوسانات زیادی در ماه‌های اخیر روبرو بود. پس از یک رالی صعودی که از اوایل سال 1403 شروع شده بود، بهای هر گرم طلای 18 عیار در فروردین ماه 1404 به بیش از 8 میلیون تومان رسید. از فروردین ماه تا اواخر اردیبهشت ماه وضعیت طلا تغییر کرد و این دارایی به سراشیبی افتاد به نحوی که قیمت هر گرم طلای 18 عیار به کمتر از 6.5 میلیون تومان هم رسید. از اوایل خرداد ماه، چهره این بازار تغییر کرد و برعکس بورس دوباره مسیر صعودی طی کرد، هرچند هنوز قیمت آن به سقف ابتدای سال نرسیده است.

بررسی بازار طلا و بورس در این مدت چند نکته مهم را نشان می‌دهد: بسته به زمان ورود شما به این بازارها می‌توانید شاهد سود یا زیان باشید. البته باید به یاد داشته باشید که یک نکته مشترک میان این دو بازار وجود دارد. ریسک و نوسانات قیمت در هر دو بازار به دلیل نااطمینانی‌های مختلف بسیار زیاد بوده است. همین مساله باعث می‌شود تا صندوق‌های سرمایه‌گذاری متنوع جای خود را برای متنوع‌سازی دارایی و کاهش ریسک باز کنند.

تورم، دشمن شماره یک سرمایه شما!

علاوه بر نوسانات بالای ماه‌های اخیر بازارها که باعث زیان بسیاری از افراد شده، تورم نیز در ماه‌های اخیر مسیر صعودی طی کرده است. تازه‌ترین آمار از افزایش قیمت‌ها نشان می‌دهد که در سه ماه اخیر تورم بالا رفته و در تیر ماه به 3.5 درصد رسیده است. تورم نقطه به نقطه نیز در بازه یک ساله منتهی به تیر 1404 به بیش از 41 درصد رسیده است. این به معنی آن است که اگر با سرمایه‌گذاری در بازارهای پرنوسان دچار ضرر و زیان شده‌اید، با توجه به تورم این زیان شدیدتر نیز می‌شد. به همین دلیل باید راهی پیدا کنید تا ریسک شما کاهش پیدا کند. بهترین کار برای مدیریت ریسک در چنین شرایطی این است که دست کم بخشی از دارایی خود را به سرمایه‌گذاری در صندوق درآمد ثابت اختصاص دهید.

مزایای صندوق درآمد ثابت برای مدیریت ریسک

صندوق درآمد ثابت یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که برای افراد ریسک‌گریز بسیار مناسب است. این نوع صندوق با توجه به دارایی‌های خود که عمدتا شامل اوراق خزانه‌داری، سپرده بانکی، اوراق مشارکت و موارد مشابه است، بازدهی مثبتی را در همه شرایط عاید سرمایه‌گذاران می‌کند. نرخ فعلی صندوق‌های درآمد ثابت معتبر برای یک سال حدود 36 درصد است که بسیار بهتر از بانک است و دست کم بخش مناسبی از تورم را پوشش می‌دهد. علاوه بر این، پرداخت سود روزشمار از سوی صندوق‌های درآمد ثابت آنها را برای افرادی که تنها به مدت چند روز می‌خواهند در این بازار باشند، جذاب می‌کند. صندوق‌های درآمد ثابت به دو نوع تقسیم می‌شوند که دسته‌ای از آنها شبیه به بانک هستند و ماهانه به حساب سرمایه‌گذار سودی بالاتر از نرخ سود بانکی واریز می‌کنند. نوع دیگری از صندوق‌های درآمد ثابت نیز وجود دارد که اصل سرمایه و سود تعلق گرفته به آن را یکجا جمع می‌کند و پس از فروش واحدهای صندوق، همه را یکجا به حساب فرد منتقل می‌کند. این نوع صندوق‌های درآمد ثابت از نرخ مرکب بهره می‌برند و به همین دلیل هم بازدهی بهتری در مقایسه با صندوق‌های درآمد ثابت غیرتقسیم سودی دارند. با توجه به این مزایا، اختصاص بخشی از دارایی به صندوق درآمد ثابت می‌تواند ریسک زیان دیدن را کم و مدیریت کند.

یک مثال واقعی از اهمیت مدیریت ریسک با صندوق درآمد ثابت

در انتها برای این که نشان دهیم اهمیت صندوق درآمد ثابت در شرایط فعلی چقدر است، به یک مثال واقعی اشاره می‌کنیم. اگر از ابتدای سال جاری تا نیمه مرداد ماه، کل پس‌انداز خود (مثلا 200 میلیون تومان) را در بورس قرار داده بودید و به اندازه شاخص کل بازدهی کسب می‌کردید، اکنون دارایی شما بیش از 6.7 درصد (معادل 13.6 میلیون تومان) کمتر شده بود. در مورد طلا هم تقریبا همین مقدار (11.4 میلیون تومان) می‌شد. این در حالی است که سرمایه‌گذاری در صندوق درآمد ثابت می‌توانست برای شما بازدهی حدودا 11.7 درصدی (معادل با 23.5 میلیون تومان) به همراه داشته باشد. البته اگر می‌خواهید از بازدهی سایر بازارها جا نمانید و در روند صعودی آنها هم همراهشان باشید، بهتر است دارایی خود را بر اساس روحیه‌تان و شرایط بازارها بین طلا، سهام و صندوق درآمد ثابت تقسیم کنید.