انتخابات آینده عراق: از همراهی تهران تا فشار واشنگتن

باشگاه خبرنگاران جوان؛ مینا عظیمی - در بحبوحه آمادگی‌ها برای انتخابات پارلمانی عراق که قرار است در ۱۱ نوامبر (۲۰ آبان) برگزار شود، رقابت میان ایران و آمریکا برای شکل‌دهی به معادله سیاسی جدید در عراق شدت گرفته است. این رقابت در حالی است که تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی به‌طور مستقیم بر چشم‌انداز سیاسی عراق تاثیر می‌گذارد.

تهران به دنبال مشارکت در منسجم کردن صفوف متحدان خود در عراق پیش از انتخابات است، که این امر از طریق تحرکات دیپلماتیک فشرده‌ای نمایان شده است؛ از جمله سفر مقامات عالی‌رتبه ایرانی به بغداد. در این راستا، اسماعیل قاآنی، فرمانده «نیروی قدس»، با رهبران «چارچوب هماهنگی» دیدار کرده تا در مورد هماهنگی‌های انتخاباتی و یکپارچه‌سازی صفوف گفت‌و‌گو کند.

تلاش بی‌سابقه آمریکا برای جداسازی پرونده عراق از ایران

در مقابل، آمریکا در اقدامی بی‌سابقه در سال‌های اخیر، تلاش می‌کند تا پرونده عراق را از پرونده ایران جدا سازد. این رویکرد با اعزام مک ساوایا، فرستاده ویژه دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، که یک عراقی مسیحی‌تبار است، به بغداد عینیت یافت تا بر تشکیل دولت آتی تاثیر بگذارد.

تحلیل‌های سیاسی نشان می‌دهد که واشنگتن ممکن است از محمد شیاع السودانی، نخست وزیر فعلی، برای کسب نخست وزیری دوره دوم حمایت کند تا نقش تهران در فرآیند سیاسی عراق محدود شود.

السودانی و تلاش برای برقراری موازنه

السودانی، با وجود حمایت گروه‌های مورد حمایت ایران، می‌کوشد تا در روابط عراق با واشنگتن و تهران، توازنی برقرار کند. او انعطاف‌پذیری خود را در قبال فشار‌های آمریکا نشان داده است؛ به‌طور مثال، در حالی که تحریم‌های یک‌جانبه علیه گروه‌های مقاومت را مورد انتقاد قرار می‌دهد، خواهان انحصار سلاح در دست دولت عراق است؛ شعاری که مورد حمایت واشنگتن بوده، اما گروه‌های مقاومت با آن مخالفند.

دیدگاه‌های متفاوت درباره مداخلات خارجی

در همین زمینه، علی الموسوی، از رهبران «چارچوب هماهنگی»، معتقد است که دخالت آمریکا در امور داخلی عراق پیش از انتخابات، ادامه‌دهنده مداخلات قبلی واشنگتن است. او اشاره می‌کند که ایران بر خلاف واشنگتن، اراده خود را به عراقی‌ها تحمیل نکرده، بلکه همواره به دنبال تامین منافع خود بوده است.

صباح عطوان، پژوهشگر علوم سیاسی، نیز بر این باور است که آمریکا به‌ویژه پس از تحولات اخیر در نوار غزه، به تلاش خود برای کاهش نفوذ ایران در عراق و منطقه ادامه خواهد داد. وی می‌افزاید که واشنگتن به دنبال حمایت از نیرو‌های سیاسی غیرمرتبط با ایران است تا تضمین کند دولتی مطابق با منافع استراتژیک آمریکا تشکیل شود.

عراق، میدان تسویه حساب‌های منطقه‌ای

احمد النعیمی، نویسنده و کنشگر سیاسی، در مقابل ادعا می‌کند که «عراق در وضعیت تداخل پیچیده‌ای میان قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به سر می‌برد، که آن را به میدانی برای تسویه حساب‌های ایران و آمریکا تبدیل کرده است.»

او اشاره می‌کند که «تهران سعی دارد نفوذ خود را با حمایت از گروه‌های سنتی‌اش حفظ کند، در حالی که واشنگتن می‌کوشد با حمایت از نیرو‌های سیاسی غیروابسته، این نفوذ را کاهش دهد.» وی اضافه می‌کند که «این کشمکش، عراق را در مقابل چالش‌های بزرگی برای حفظ حاکمیت و استقلال تصمیم‌گیری سیاسی خود قرار داده است.»

احمد الانصاری، عضو مرکز «عراق فردا»، نیز انتخابات آتی را «نقطه عطفی برای تعیین هویت سیاسی عراق در مرحله آینده» می‌داند. او تاکید می‌کند که «افزایش دخالت‌های خارجی، چه از سوی ایران و چه از سوی آمریکا، بازتاب‌دهنده وضعیت بی‌ثباتی سیاسی است که عراق از آن رنج می‌برد.» 

او بر لزوم توانایی نیرو‌های سیاسی عراق برای جلوگیری از این دخالت‌ها و کار برای منافع کشور به دور از دستورکار‌های خارجی، تاکید کرد.

منبع: الاخبار