۷۶ سال از زمان تاسیس رژیم اشغالگر صهیونیستی در سرزمین‌های فلسطین می‌گذرد و حق طبیعی، تاریخی و قانونی مردم فلسطین برای ایجاد کشور مستقل هنوز در انتظار اجراست. این حق نشان دهنده یک بدهی تاریخی است که جامعه بین المللی باید در قبال مردم فلسطین به آن عمل کند.

فلسطینی‌ها به دنبال به رسمیت شناختن بین المللی کشور خود در مرز‌های ۱۹۶۷، از جمله قدس شرقی، همانطور که در قطعنامه‌های مربوطه سازمان ملل متحد تصریح شده است و خواستار پیوستن به سازمان ملل به عنوان یک کشور عضو کامل هستند. 

شایان ذکر است که قطعنامه ۱۸۱ مجمع عمومی سازمان ملل متحد که مبنای قانونی پذیرش رژیم صهیونیستی به عنوان عضوی کامل در سازمان ملل متحد است تصریح می‌کند که درخواست دومین کشور مندرج در قطعنامه یعنی فلسطین برای پیوستن به آن به عنوان یک عضو کامل سازمان ملل متحد باید مثبت در نظر گرفته شود. بنابراین، به رسمیت شناختن بین‌المللی کشور فلسطین و پذیرش آن به‌عنوان عضو کامل سازمان ملل متحد با تلاش‌هایی که هدف آن یافتن راه‌حلی صلح‌آمیز برای مناقشه است، سازگار است.

به رسمت شناختن فلسطین، دروازه‌ای برای ورود به صلح

به رسمیت شناختن کشور فلسطین در مرز‌های ۱۹۶۷ به نوعی سرمایه گذاری در صلح است. ۱۳۹ کشور عضو سازمان ملل، کشور فلسطین را در مرز‌های ۱۹۶۷ به رسمیت می‌شناسند، از جمله ۹ کشور از ۱۰ کشور دارای بالاترین تراکم جمعیت در جهان. مردم این کشور‌ها روی هم ۷۵ درصد از کل جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند. به رسمیت شناختن کشور فلسطین و حمایت از الحاق آن به سازمان ملل، تأیید می‌کند که رژیم اشغالگر حق هیچ تصرفی از سرزمینی را که در سال ۱۹۶۷ اشغال کرده بود، ندارد و این با قطعنامه ۲۴۲ شورای امنیت که عدم حق تصرف این سرزمین را تأیید می‌کند، مطابقت دارد. 

 سازمان ملل متحد بار‌ها به رسمیت شناخته است که مردم فلسطین از حقوق بشر مندرج در کنوانسیون‌ها و معاهدات بین المللی مربوطه برخوردارند. بنابراین، باید به مردم فلسطین فرصت داده شود و به آنها قدرت داده شود تا وضعیت سیاسی خود و آزادی خود را برای پیگیری توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود تعیین کنند، به روشی که مطابق با ماده ۱ مشترک میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی باشد. 

حدود ۷۵ درصد از جمعیت کشورهای سازمان ملل کشور فلسطین را به رسمیت می‌شناسند و این عدد هر روز در حال افزایش است. بیشتر این به رسمیت شناختن پس از آن صورت گرفت که شورای ملی سازمان آزادی بخش فلسطین در سال ۱۹۸۸ استقلال فلسطین را اعلام کرد.

مقدماتی برای به رسمیت شناختن فلسطین در سازمان ملل

در ۲۲ نوامبر ۱۹۷۴ قطعنامه شماره ۳۲۳۶ مجمع عمومی سازمان ملل حق تعیین سرنوشت، استقلال و حاکمیت در فلسطین را برای فلسطینیان به رسمیت شمرد و همچنین سازمان آزادی‌بخش فلسطین را به‌عنوان تنها نماینده مردم آن کشور و عضو ناظر مجمع عمومی سازمان ملل متحد انتخاب کرد.

مدت کوتاهی پس از بیانیه سال ۱۹۸۸، دولت فلسطین توسط بسیاری از کشور‌ها در آفریقا و آسیا و همچنین کشور‌های مخالف بلوک غرب و اعضای جنبش عدم تعهد به رسمیت شناخته شد. در آن زمان آمریکا با سوء استفاده از قانون کمک‌های خارجی تلاش نمود که دیگر کشور‌ها و سازمان‌های بین‌المللی را از به رسمیت شناختن دولت فلسطین منصرف کند.

اگرچه این اقدامات در بسیاری از موارد موفقیت‌آمیز بود، اما اتحادیه کشور‌های عرب و سازمان همکاری‌های اسلامی بلافاصله با انتشار بیانیه‌هایی ضمن به‌رسمیت شناختن دولت فلسطین، با هدف حمایت و همبستگی با این کشور، دولت فلسطین را به عضویت هر دو سازمان پذیرفتند. 

در فوریه ۱۹۸۹ و در نشست شورای امنیت سازمان ملل، نماینده سازمان آزادی‌بخش فلسطین اعلام کرد ۹۴ کشور، دولت فلسطین را به رسمیت شناخته‌اند. با این اقدام، فلسطین تلاش کرد عضویت چند سازمان تخصصی سازمان ملل متحد را به دست آورد که در نهایت آمریکا با تهدید‌هایی مبنی بر قطع بودجه سازمان‌هایی که فلسطین را به عضویت بپذیرند، مانع از به‌ثمر نشستن تلاش‌های فلسطین شد. 

تهدید آمریکا مانع از عضویت فلسطین در سازمان‌های بین‌المللی

 برای نمونه در آوریل سال ۱۹۸۹ و پس از آنکه آمریکا تهدید کرد اگر عضویت فلسطین در سازمان بهداشت جهانی پذیرفته شود، بودجه سازمان بهداشت جهانی را قطع خواهد کرد، درخواست عضویت فلسطین در آن سازمان پذیرفته نشد.

در ژوئن ۱۹۸۹ سازمان آزادی‌بخش فلسطین طی نامه‌ای به دولت سوئیس به عنوان متولی کنوانسیون ژنو سال ۱۹۴۹، عضویت در آن کنوانسیون را درخواست کرد ولی دولت سوئیس پاسخ داد به‌دلیل آنکه استقلال فلسطین در مجامع جهانی هنوز به‌رسمیت شناخته نشده‌است، نمی‌تواند این درخواست را بپذیرد.

سوئیس در ادامه افزود: با توجه به آنکه جامعه جهانی درباره وجود یا نبود یک دولت فلسطینی تردید دارد، تا زمانی که این مسئله در چارچوب مناسبی حل نشود، دولت سوئیس به‌عنوان متولی کنوانسیون ژنو و پروتکل‌های الحاقی آن، نمی‌تواند تشخیص دهد که این ارتباطات می‌تواند سند مناسبی برای افزودن فلسطین به کنوانسیون و پروتکل‌های الحاقی آن باشد یا خیر.

در نتیجه، در ماه نوامبر ۱۹۸۹ اتحادیه کشور‌های عربی، قطعنامه‌ای را به مجمع عمومی سازمان ملل پیشنهاد داد که براساس آن سازمان آزادی‌بخش فلسطین به‌طور رسمی به‌عنوان دولت مستقل فلسطین به‌رسمیت شناخته شود.

اما پس از آنکه آمریکا مجددا کشور‌هایی را که بخواهند به این قطعنامه رأی مثبت دهند به قطع کمک‌های مالی تهدید کرد، پیش‌نویس این قطعنامه کنار گذاشته شد. کشور‌های عربی در مقابل تعهد آمریکا بر عدم تکرار تهدید به تحریم سایر کشورها، پذیرفتند بر تصویب این قطعنامه پافشاری نکنند.

در ژوئیه ۲۰۱۱، ریاض منصور، سفیر فلسطین در سازمان ملل متحد اعلام کرد که ۱۲۲ کشور، دولت فلسطین را به رسمیت می‌شناسند. در پایان سپتامبر همان سال، ریاض منصور بار دیگر اعلام کرد، تعداد این کشور‌ها به ۱۳۹ کشور رسیده است. 

تاریخچه تلاش برای عضویت فلسطین در سازمان ملل

در ۱۴ اکتبر ۱۹۷۴ سازمان آزادی‌بخش فلسطین به عنوان نماینده مردم فلسطین، از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد به‌رسمیت شناخته شد و حق حضور و شرکت در جلسات عمومی آن مجمع که درباره فلسطین برگزار می‌شود را به دست آورد.

در ۲۲ نوامبر ۱۹۷۴، وضعیت عضویت ساف (سازمان آزادی‌بخش فلسطین) به «ناظر غیر دولت» تغییر کرد و این سازمان اجازه یافت در همه جلسات مجمع عمومی و دیگر فعالیت‌های سازمان ملل متحد شرکت کند. 

در ۱۵ دسامبر ۱۹۸۸ و بر اساس قطعنامهٔ ۴۳/۱۷۷ مجمع عمومی سازمان ملل، بیانیه استقلال فلسطین به رسمیت شناخته شده و در سازمان ملل نام فلسطین جایگزین نام سازمان آزادی‌بخش فلسطین شد. تلاش سازمان آزادی بخش فلسطین برای عضویت کامل در سازمان ملل از سال ۲۰۰۹ پس از جنگ ۶ روزه آغاز و با استقبال بسیاری از کشور‌ها مواجه شد. 

در ۲۹ نوامبر ۲۰۱۲ و طی قطعنامه شمارهٔ ۶۷/۱۹، فلسطین به عنوان «دولت ناظر غیر عضو» در آن مجمع پذیرفته شد و در ۱۷ دسامبر همان سال «یوکیول یون» مدیر پروتکل‌های سازمان ملل مقرر کرد که استفاده از نام دولت فلسطین در تمامی اسناد رسمی سازمان ملل الزامی‌است.

سپس در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۳ محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، به نمایندگی از سازمان آزادی‌بخش، درخواست عضویت دائم و رسمی این کشور را به سازمان ملل متحد تقدیم کرد. 

امروز (پنجشنبه) ۱۸ آوریل ۲۰۲۴ (۳۰ فروردین ۱۴۰۳) نیز شورای امنیت سازمان ملل به درخواست برای بررسی درخواست تشکیلات خودگردان فلسطین برای عضویت کامل در این نهاد بین‌المللی جلسه‌ای برگزار خواهد کرد. اگر ۹ عضو از ۱۵ عضو این شورا به عضویت فلسطین رای دهند و آمریکا آن را وتو نکند، فلسطین به عنوان یک کشور به عضویت کامل سازمان ملل درخواهد آمد.