پایان‌نامه‌ها و رساله‌های فضای سایبر تقدیر می‌شوند

باشگاه خبرنگاران جوان - دکتر کاظم فولادی، دبیر چهارمین دوره کنفرانس ملی سایبرنتیک در این رویداد با اشاره به تغییر شرایط جهانی و لزوم به‌روزرسانی نگاه علمی در این حوزه گفت: این دوره در ادامه سه دوره قبلی و با در نظر گرفتن شرایط جدیدی که بر دنیا و کشور حاکم شده، باید خود را با تحولات هماهنگ می‌کرد. بر همین اساس، ما مبتنی بر دانش سایبرنتیک و از طریق گذرگاه سیستم‌های سایبرنتیکی، تلاش کردیم پدیده پیچیده «سایبر استیت» یا همان فضای سایبری را ذیل یک پرچم واحد و از منظر‌های مختلف علوم انسانی، فنی، مهندسی و هنر یکپارچه کنیم.

وی افزود: این یکپارچگی به ما کمک می‌کند تا نگاه بین‌رشته‌ای جامعی را رقم بزنیم و از ظرفیت‌های علمی در شاخه‌های مختلف برای حل مسائل واقعی امروز بهره بگیریم. ساختار سایبرنتیکی شکل‌گرفته در فضای سایبر نیز چنین ظرفیتی را فراهم کرده است.

دبیر کنفرانس ملی سایبرنتیک با اشاره به تحولات اخیر در فضای بین‌المللی، گفت: همان‌طور که در جنگ ۱۲روزه جمهوری اسلامی ایران با مجموعه ناتو شاهد بودیم، فضای سایبر دیگر نمی‌تواند به‌عنوان موضوعی ثانویه تلقی شود. آنچه در آن رخ داد نشان داد که فضای مجازی به همان اندازه که بر ذهن و افکار تأثیر می‌گذارد، می‌تواند تهدیدی واقعی برای جان انسان‌ها نیز باشد.

وی تأکید کرد: البته هدف ما نادیده گرفتن مزایا و فرصت‌های فضای سایبر نیست، بلکه باید به مخاطرات آن که در مجامع علمی مغفول مانده نیز توجه کرد. از همین رو، تلاش کردیم این نگاه نقادانه و آگاهانه را در چارچوب علمی کنفرانس تقویت کنیم.

فولادی اظهار کرد: در ابتدای مسیر، حدود ۱۷ نفر در قالب کمیته علمی و اجرایی با محوریت حوزه‌های فنی و مهندسی فعالیت خود را آغاز کردند. اما اکنون با گسترش شبکه علمی کنفرانس به بیش از ۶۵ همایش، شاهد حضور چشمگیر رشته‌های علوم انسانی در کنار حوزه‌های فنی هستیم. این روند نشان می‌دهد که اگر به همین شکل ادامه دهیم، در سال‌های آینده شاید محوریت صرف مهندسی کاهش یابد و رشته‌های دیگر نیز به‌طور فعال در برگزاری کنفرانس مشارکت کنند.

وی درباره جزئیات برنامه‌ها، گفت: روز نخست کنفرانس، ۶ آبان ۱۴۰۴، به‌صورت حضوری در شهر قم و در دانشکده فارابی دانشگاه تهران برگزار و پس از آن نشست‌های تخصصی و کارگاه‌های آموزشی آغاز شد. در مجموع ۱۴ نشست و کارگاه آموزشی در هفت بازه زمانی همزمان برگزار شد تا علاقه‌مندان بتوانند متناسب با گرایش علمی خود در آنها شرکت کنند.

دبیر کنفرانس ملی سایبرنتیک با اشاره به تنوع موضوعات نشست‌ها، افزود: بخش قابل توجهی از کارگاه‌ها به موضوع هوش مصنوعی در حوزه فضای سایبر اختصاص دارد؛ یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های علمی امروز که در شاخه‌های مختلف از علوم انسانی تا صنعتی بررسی می‌شود.

وی ادامه داد: برنامه‌های روز دوم کنفرانس (۷ آبان) به‌صورت مجازی و آنلاین برگزار می‌شود و به ارائه مقالات پذیرفته‌شده اختصاص دارد. در این روز ۱۵ نشست علمی در پنج بازه زمانی برگزار خواهد شد؛ به‌گونه‌ای که در هر بازه سه نشست همزمان با گرایش‌های فنی، علوم رفتاری و اجتماعی و موضوعات حکمرانی و استراتژیک برگزار می‌شود.

فولادی با اشاره به برنامه‌های روز سوم، اظهار کرد: برنامه‌های نهایی در تاریخ ۸ آبان ۱۴۰۴ در محل پردیس مرکزی دانشگاه تهران و در سالن همایش‌های بین‌المللی کتابخانه مرکزی دانشگاه برگزار می‌شود. در این روز ۹ نشست تخصصی در سه بازه زمانی اجرا خواهد شد و در پایان، مراسم اختتامیه برگزار می‌شود.

وی افزود: در اختتامیه ضمن تقدیر از برگزیدگان کنفرانس در بخش‌های مقالات، نشست‌ها و کارگاه‌های برگزیده، از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های برتر نیز تجلیل خواهد شد. همچنین چند تن از شخصیت‌های علمی و دانشگاهی کشور در این مراسم به ایراد سخنرانی خواهند پرداخت و جمع‌بندی نهایی سه روز کنفرانس ارائه می‌شود.

با توجه به رشد اهمیت فضای سایبر و کاربرد‌های آن، وسعت فراگیری و چالش‌های نوظهور حاکمیتی آن، ضرورت بررسی علمی ابعاد مختلف این موضوع در محیط دانشگاهی و هم‌اندیشی اندیشمندان مرتبط، بیش از پیش حس می‌شود. به‌همین منظور، چهارمین کنفرانس ملی فضای سایبر توسط دانشکده مهندسی دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران از ۶ تا ۸ آبان ۱۴۰۴ برگزار می‌شود. این کنفرانس محلی برای ارائه آخرین یافته‌های پژوهشگران و مباحثه پیرامون ایده‌های آنها در حوزه فضای سایبر، دانش سایبرنتیک، سیستم‌های سایبرنتیکی و مسائل مرتبط با آنها است.

در این رویداد علمی در خصوص محور‌های زیر بحث و تبادل نظر می‌شود:

چارچوب نظری و مفهومی زیرساخت فضای سایبر:

اطلاعات: محتوا، فلسفه اطلاعات و نظریه اطلاعات

کنترل: تغذیه اطلاعات، کنترل مهندسی و کنترل اجتماعی

ارتباطات: انتقال اطلاعات، ارتباطات مهندسی و ارتباطات اجتماعی

محاسبات: پردازش اطلاعات، ذخیره و بازیابی اطلاعات

تئوری سیستم‌ها و سیستم‌های سایبرنتیکی

دانش سایبرنتیک و شاخه‌های دانش سایبرنتیک

فلسفه فضای سایبر، دیدگاه‌های فلسفی به فضای سایبر

سیستم‌های مدیریت اطلاعات و سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت

جامعه اطلاعاتی

روابط میان فضای ویرچوآل و فضای اکچوآل

فضای سایبر و انسان؛ فضای سایبر و ماشین؛ تعامل انسان و ماشین، سایبورگ

حکمرانی فضای سایبر: حکمرانی بر فضای سایبر، حکمرانی با فضای سایبر، حکمرانی در فضای سایبر

جنگ سایبری، جنگ در فضای سایبر، جنگ به‌وسیله فضای سایبر

قدرت سایبری، فضای سایبر و حاکمیت

فرهنگ سایبری، فضای سایبر و فرهنگ

رسانه سایبری، فضای سایبر و رسانه

اقتصاد سایبری، فضای سایبر و اقتصاد

حقوق سایبری، فضای سایبر و قانون

فقه سایبری، فضای سایبر و فقه

روان‌شناسی سایبری

فضای سایبر و علوم شناختی، کنترل ذهن

فضای سایبر و هوش مصنوعی، کلان‌داده‌ها و یادگیری ماشینی، مدل‌های بزرگ

فضای سایبر و نظم جدید جهان؛ بازنشانی بزرگ

فضای سایبر و اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد (SDGs)

فضای سایبر و تمدن‌سازی، دانش سایبرنتیک و تمدن

فضای سایبر و خانواده؛ فضای سایبر و کودکان

فضای سایبر، معماری و شهرسازی؛ معماری سایبری، شهر سایبری و شهر هوشمند

تحول سایبرنتیکی، تحول دیجیتال و تحول هوشمند

سیستم‌های سایبر-فیزیکی و اینترنت اشیاء، انقلاب صنعتی چهارم

سایبرنتیک کوانتومی، فضای سایبر کوانتومی، محاسبات و ارتباطات کوانتومی

کاربرد‌های سایبری

فضای سایبر و اینترنت

فضای سایبر، پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی

امنیت سایبری، فضای سایبر و امنیت، رمزنگاری و پروتکل‌های امنیتی

بلاکچین (زنجیره بلوکی)، رمزارزها، ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC)

سیستم اعتبار اجتماعی

واقعیت ویرچوآل و واقعیت افزوده، متاورس و زندگی دوم