تامین برق پایدار و درآمدزایی روزانه از نیروگاه‌های برق خورشیدی خانگی

باشگاه خبرنگاران جوان؛ کیمیا قلی‌پور - مسئله تنوع بخشیدن به سبد تولید برق نیز ضرورت مهم دیگر در زمینه توسعه نیروگاه‌های خورشیدی خانگی است. هر خانه باید یک نیروگاه کوچک مستقل باشد؛ نیروگاهی که در روز‌های عادی به شبکه کمک کند و در روز‌های بحران، خانه را از خاموشی نجات دهد. فروش برق تجدیدپذیر با سازوکار خرید تضمینی، موجب تبدیل نیروگاه‌های خانگی به یک مدل تعاملی بهینه و اقتصادی برای خانواده‌های ایرانی می‌کند.

رامین رستمیان کارشناس اقتصاد توسعه در رابطه با اهمیت تنوع بخشیدن به سبد تولید برق کشور گفت: در چشم‌انداز آینده ایران، مسئله تأمین پایدار انرژی نه‌تنها یک موضوع اقتصادی یا فناورانه بلکه مسئله‌ای حیاتی و راهبردی در حوزه پدافند غیرعامل، امنیت ملی و حفظ رفاه عمومی است. در این میان، یکی از اساسی‌ترین راهکار‌ها برای کاهش آسیب‌پذیری کشور در برابر تهدیدات خارجی، کاهش وابستگی به ساختار‌های متمرکز انرژی و حرکت به سوی تولید پراکنده، تجدیدپذیر و مقاوم است. انرژی خورشیدی، به‌ویژه در بخش خانگی، می‌تواند کلیدی‌ترین نقش را در این مسیر ایفا کند.

وی در ادامه افزود: در حال حاضر، ساختار تولید و توزیع برق در کشور ما همچون بسیاری از کشور‌های جهان، به شدت متمرکز و دولتی است. صد‌ها نیروگاه بزرگ، خطوط انتقال فوق توزیع و ایستگاه‌های کلیدی برق، ستون‌های فیزیکی این ساختار هستند. این تمرکز اگرچه ممکن است در زمان صلح کارآمد به‌نظر برسد، اما در شرایط بحران و جنگ، به‌شدت آسیب‌پذیر خواهد بود. بمباران یا تخریب حتی یکی از نیروگاه‌های اصلی کشور می‌تواند باعث خاموشی در وسعتی وسیع شود و نظم اقتصادی، خدمات عمومی و رفاه اجتماعی را دچار اختلال اساسی کند.

این کارشناس اقتصاد توسعه در رابطه با اهمیت توسعه نیروگاه خورشیدی خانگی خاطرنشان کرد: نیروگاه‌های خورشیدی خانگی بر روی سقف نیز با توجه به انعطاف در تولید برق و امکان جابجایی سریع، در شرایط اضطراری جنگی، زلزله یا بحران‌های منطقه‌ای، نقش بی‌بدیلی در تأمین برق خواهد داشت.

وی در ادامه افزود: مسئله تنوع بخشیدن به سبد تولید برق نیز ضرورت مهم دیگر در زمینه توسعه نیروگاه‌های خورشیدی خانگی است. هر خانه باید یک نیروگاه کوچک مستقل باشد؛ نیروگاهی که در روز‌های عادی به شبکه کمک کند و در روز‌های بحران، خانه را از خاموشی نجات دهد. فروش برق تجدیدپذیر با سازوکار خرید تضمینی، موجب تبدیل نیروگاه‌های خانگی به یک مدل تعاملی بهینه و اقتصادی برای خانواده‌های ایرانی می‌کند. این هدف تنها با ترکیبی از حمایت مالی، سیاست‌گذاری شفاف، توسعه تولید داخلی و فرهنگ‌سازی عمومی محقق خواهد شد. اگر این مسیر به‌طور جدی دنبال شود، ایران نه‌تنها از نظر اقتصادی و زیست‌محیطی سود خواهد برد، بلکه از نظر پدافندی نیز یک جهش بزرگ در تاب‌آوری ملی را تجربه خواهد کرد.

وی در پایان گفت: یکی از ضرورت‌های بنیادین در حوزه پدافندی کشور، کاهش اتکا به تأمین انرژی به‌صورت متمرکز و وابسته به دولت است. تجربه‌های جهانی و حتی رخداد‌های داخلی در مقاطعی از کمبود یا قطع انرژی نشان داده‌اند که شبکه‌های متمرکز تأمین برق، در شرایط جنگی و حتی حوادث طبیعی، نقطه‌ضعف بزرگی محسوب می‌شوند. اگر دشمن نیروگاه‌های بزرگ را هدف قرار دهد یا اگر خط انتقال اصلی دچار آسیب شود، کل یک استان یا منطقه در خاموشی فرو می‌رود و تبعات اجتماعی، اقتصادی و حتی امنیتی آن غیرقابل‌جبران خواهد بود. راهبرد اصلی برای رفع این معضل، حرکت به سمت تولید پراکنده و خودکفای انرژی است؛ مسیری که برق خورشیدی خانگی می‌تواند ستون اصلی آن باشد.