وقتی مردان تصمیم به جدایی می گیرند ابتدا باید از توانایی لازم برای پرداخت حق و حقوق قانونی زن مثل مهریه، نفقه، اجرت المثل و غیر برخوردار باشند و بتوانند حضانت فرزندان را  به شکل مطلوب تعیین تکلیف نمایند تا امکان تحقق این امر فراهم شود.

بر اساس قوانین کشورهای اسلامی مثل ایران که برگرفته از تعالیم اسلامی و شریعت است مرد هر زمان که بخواهد می تواند با پرداخت حق و حقوق قانونی زن او را طلاق داده و از او جدا شود.

برای آنکه زوج بتواند از همسر خود جدا شود باید ابتدا به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواست طلاق را تنظیم نماید. سپس دادخواست طلاق از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی  برای بررسی و تصمیم گیری به شعب مختلف دادگاه خانواده ارسال می شود.

در ادامه شعبه رسیدگی کننده دادگاه خانواده، طرفین را به مراکز مشاوره معرفی می کند تا در جلسات مشاوره مراکز مورد تایید شرکت نمایند و در صورتی که برای آنها گواهی امکان عدم سازش صادر شود زوجین می توانند برای پیگیری روند  طلاق به دادگاه خانواده مراجعه نمایند.  

در ادامه معمولاً شعبه رسیدگی کننده پس از بررسی مدارک و شنیدن سخنان طرفین در صورتی که طرفین به صورت توافقی برای طلاق به دادگاه خانواده مراجعه کرده باشند یا مرد حق و حقوق زن را پرداخت کرده باشد برای آنها حکم طلاق صادر می شود و آنها می توانند در فاصله زمانی تعیین شده برای جاری شدن صیغه طلاق و ثبت آن به دفاتر طلاق مراجعه نمایند.

اما اگر طلاق توافقی نباشد یا مرد حق و حقوق قانونی زن را پرداخت نکند شرایط متفاوت شده  و تا روشن شدن وضعیت، حکم طلاق صادر نمی‌ شود. در جواب این سوال که در طلاق توافقی چه چیزهایی به زن تعلق میگیرد؟ باید بگوییم که در طلاق توافقی مهمترین عامل تعیین کننده در حق و حقوق زن و چیزهایی که به او تعلق می گیرد توافق طرفین است. 

 قانون جدید مهریه

برای پاسخ به این سوال که ایا در قانون جدید مهریه زندان دارد؟ باید گفت که در قانون جدید مهریه همچنان زندان وجود دارد اما شرایط زندان رفتن برای عدم پرداخت مهریه با گذشته متفاوت است. به عبارت دیگر بر اساس قانون جدید مهریه، وقتی برای پرداخت مهریه توسط مرد حکم صادر می شود یا زن مهریه خود را به اجرا می ‌گذارد او یک ماه فرصت دارد تا اعسار یا ناتوانی خود را از پرداخت مهریه اعلام و اثبات نماید.

بنابراین در قانون جدید، مهریه زندان وجود دارد و در صورتی که مرد نتواند مهریه تعیین شده را پرداخت کند یا اعسار و ناتوانی خود را از عدم پرداخت آن ثابت کند روانه زندان می‌ شود.

به این معنا که وقتی زن مهریه خود را از مرد مطالبه کند مرد موظف به پرداخت آن است حال اگر مرد از ادای این حق استنکاف کند زن می تواند با مراجعه به مراکز  قانونی و قضایی به صورت جبری و قانونی این حق را از مرد مطالبه نماید.

در این شرایط زن می تواند به دو روش مراجعه مستقیم به دادگاه خانواده یا اداره ثبت اسناد دریافت مهریه و به اجرا گذاشتن آن را پیگیری نماید.

در این وضعیت اگر زن به اداره ثبت مراجعه کرده و به اجرا گذاشتن مهریه خود را از این طریق دنبال کند اگر اموال منقول یا نا منقول مشخص از زوج شناسایی شود تا روشن شدن تکلیف پرداخت مهریه توقیف می ‌شود اما اگر پس از شش ماه اموالی از مرد برای توقیف شناسایی نشود پرونده برای رسیدگی به مراجع قضایی و دادگاه خانواده ارسال می شود.

در این شرایط اگر مرد از پرداخت مهریه زن خودداری کند راهی زندان می شود و تا زمانی که نتواند اعسار و ناتوانی خود را از پرداخت مهریه ثابت کند در زندان باقی می ماند. اما اگر مرد بتواند اعسار و  ناتوانی خود را از پرداخت مهریه ثابت کند از زندان آزاد شده و مهریه برای او تقسیط می شود. حداقل پیش قسط اعسار ر اساس قانون جدید مهریه، ۱۰ درصد از کل مهریه است. برای مثال، اگر مهریه یک زوج یک میلیارد تومان باشد، حداقل پیش قسط آن ۱۰ میلیون تومان است.

آیا زن بعد از بخشیدن مهریه میتواند باز مطالبه کند؟ پس از بخشیدن مهریه، بسته به شرایط و روش بخشیدن مهریه امکان مطالبه آن از مرد وجود دارد. یعنی اگر بخشش مهریه از سوی زن به  یکی از روش‌های هبه یا بذل انجام شود امکان مطالبه آن از مرد وجود دارد و زن یا زوجه می تواند با مراجعه به محاکم قضایی و تنظیم شکایت نسبت به دریافتی مهریه بخشیده شده خود اقدام  نماید.

وقتی طلاق از طرف مرد باشد چه مشکلاتی برای او ایجاد می شود؟

معایب طلاق از طرف مرد با توجه به شرایط می تواند متفاوت باشد، مهم ترین مشکلی که پرداخت مهریه برای مرد ایجاد می کند آن است که مرد باید همه حق و حقوق قانونی زن از جمله مهریه، اجرت المثل، نفقه و غیره را تمام و کمال به زن پرداخت نماید در غیر این صورت حکم دادگاه برای جاری شدن صیغه طلاق صادر نمی شود.

همچنین اگر میزان مهریه زن زیاد باشد مرد روانه زندان می شود در این شرایط اگر مرد بتواند اعسار و ناتوانی خود را از پرداخت مهریه زن ثابت کند ممکن است اقساط با مبلغ زیاد و طولانی مدت برای او در نظر گرفته شود که  اگر پرداخت آن در بلند مدت  با مشکل مواجه شود دوباره مرد روانه زندان می شود. به این معنا که در صورت دیر شدن پرداخت اقساط و پیگیری زن، دوباره مرد روانه زندان می شود.

برای تنظیم دادخواست طلاق چه باید کرد؟

برای تنظیم دادخواست طلاق، زوجین ابتداء باید در سامانه تصمیم طلاق ثبت نام کنند تا با ارائه مدارک و دلایل لازم برای آنها جلسات مشاوره در نظر گرفته شود. وقتی در سامانه تصمیم طلاق از سوی زوج یا زوجه ثبت‌ نام گردید از طریق احضاریه کتبی یا شفاهی به آنها زمان حضور در مراکز مشاوره اعلام می شود.

سپس زوجین باید  برای انجام مشاوره و ‌طی شدم روند کار، حداقل ۵ جلسه در این مراکز حاضر شوند. در نهایت پس از پایان جلسات مشاوره اگر برای آنها گواهی عدم امکان سازش صادر شود.

پس در پاسخ به این سوال که برای درخواست طلاق باید کجا رفت؟ این گونه می ‌توان گفت که زوجین پس از ثبت نام در سامانه تصمیم طلاق و شرکت در جلسات مشاوره در صورت دریافت گواهی عدم سازش می‌ توانند با در دست داشتن این گواهی  برای ثبت دادخواست طلاق به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و با ارائه مدارک لازم اقدام به تنظیم دادخواست طلاق نمایند.

پس از تنظیم دادخواست طلاق، شعبه رسیدگی کننده دادگاه خانواده تعیین شده و پرونده از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی برای رسیدگی به شعبه مورد نظر ارسال می ‌گردد.

باید به این نکته توجه داشت که اگر طلاق از سوی زن باشد باید دلایل محکمه پسند برای طلاق از طرف زن برای انجام این کار از سوی او ارائه شود اما اگر طلاق از سوی مرد باشد زوج باید برای آنکه حکم طلاق صادر شود همه حق و حقوق قانونی زن از جمله مهریه، نفقه، اجرت المثل و غیره را به صورت تمام و کمال پرداخت نماید تا پس از طی  شدن روال اداری، حکم طلاق صادر شده و به طرفین برای اجرا در دفاتر طلاق ابلاغ گردد.

برای آگاهی از قانون جدید مهریه، چگونگی اقدام برای طلاق یا مشکلات و معایب این روش ها برای زوجین، بهترین راهکار مراجعه به وکلاء با تجربه و به دست آوردن آگاهی‌ های لازم در زمینه است.

وکیل عباس اسدی یکی از وکلاء باتجربه ای است که به صورت تخصصی در این حوزه فعالیت می‌ کند و می تواند خدمات مناسبی مثل مشاوره و راهنمایی ‌های لازم را در اختیار افراد درگیر در این گونه پرونده ها قرار دهد.