ایران با شتاب بی‌سابقه وارد دوره سالمندی می‌شود

باشگاه خبرنگاران جوان - علیرضا رئیسی در اجلاس جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس با اشاره به تغییرات سریع ساختار جمعیتی کشور گفت: نمودار‌های جمعیتی نشان می‌دهد ایران در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ مسیر مشابه کشور‌های اروپایی را طی کرد، اما در ادامه با سرعتی بسیار بیشتر از متوسط جهانی وارد کاهش نرخ باروری شد، به‌طوری که هیچ کشوری با چنین سرعتی به گرد پای ایران نمی‌رسد.

رئیسی با اشاره به اینکه سهم سالمندان کشور اکنون کمتر از ۱۲ درصد است، اما در آینده نزدیک به حدود ۲۷ تا ۲۸ درصد خواهد رسید، افزود: همین ۱۲ درصد سالمندان ۴۰ درصد بستری‌های بیمارستانی را تشکیل می‌دهند؛ رقمی که ضرورت برنامه‌ریزی برای معماری شهری، خدمات درمانی و نظام حمایتی آینده را دوچندان می‌کند.

او تأکید کرد: اگر سالمندان آینده از نظر سلامت وضعیت مناسبی نداشته باشند، هزینه‌های نظام سلامت و رفاه با سرعت بالایی افزایش می‌یابد.

رئیسی همچنین یادآور شد که با وجود ارزش والای سالمندان در فرهنگ ایرانی، باید به سبک زندگی آینده و کاهش حضور فرزندان در کنار والدین توجه کرد.

لزوم مواجهه علمی با پدیده‌های اجتماعی

معاون بهداشت با رد نگاه احساسی و شعاری به حکمرانی جمعیت بیان کرد: پدیده‌های اجتماعی را نمی‌توان با تعصب اداره کرد و تصمیمات باید بر پایه داده، مطالعه و شواهد علمی اتخاذ شود.

وی با اشاره به قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت گفت: این قانون در اصل، اقدامی ارزشمند برای جلب توجه عمومی و حاکمیتی به مسئله جمعیت است؛ هرچند بخشی از مواد آن نیازمند اصلاح و بازنگری می‌باشد.

رئیسی افزود: برگزاری جلسات متعدد در مجلس و دولت درباره جمعیت، نشان‌دهنده اهمیت یافتن این مسئله در سطوح تصمیم‌گیری است.

تفاوت کشور‌های توسعه‌یافته و درحال‌توسعه در مواجهه با سالمندی

رئیسی با بیان اینکه کشور‌های توسعه‌یافته در دوران سالمندی نیز مولد هستند و از نیروی کار خارجی بهره می‌برند، گفت: کشوری که بدون توسعه کافی وارد سالمندی می‌شود با چالش‌های جدی‌تری مواجه خواهد شد.

وی هشدار داد: پنجره جمعیتی ایران هنوز باز است، اما استفاده حداکثری از ظرفیت‌های جوانان صورت نمی‌گیرد، در حالی‌که کشور‌های توسعه‌یافته در چنین دوره‌ای بیشترین بهره را از نیروی انسانی جوان می‌برند.

نقش شبکه بهداشت در فرهنگ‌سازی جمعیتی

معاون بهداشت گستردگی شبکه بهداشت کشور را نقطه قوت مهم در حکمرانی جمعیت دانست و توضیح داد: مردم به نظام سلامت اعتماد دارند و این اعتماد باید در مسیر فرهنگ‌سازی صحیح درباره فرزندآوری به‌کار گرفته شود.

به گفته وی، پزشکان، مراقبان سلامت و کارشناسان باید در مواجهه با خانواده‌ها مشاوره اقناع‌کننده ارائه دهند و با ادبیات مناسب، نگرانی‌های آنان را نسبت به آینده و تک‌فرزندی برطرف کنند.

اولویت‌دهی به مسیر‌های با اثرگذاری بالا

رئیسی در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر ضرورت تعیین اولویت‌های موثر در سیاست‌گذاری جمعیتی گفت: همه برنامه‌ها وزن یکسان ندارند و گاهی کاهش ضعف در یک اقدام کوچک تأثیری بزرگ‌تر از اقدامات پرهزینه دارد.

وی افزود: باید بررسی شود کدام مداخله بیشترین سهم را در بهبود وضعیت جمعیت دارد و سپس بودجه و انرژی کشور بر همان نقاط متمرکز شود.

منبع: وزارت بهداشت