امنیت و شفافیت دو رکن اصلی گواهی سپرده کالایی زعفران برای کشاورزان

باشگاه خبرنگاران جوان؛ کیمیا قلی‌پور -‌ زعفران، این طلای سرخ که از دیرباز به عنوان یکی از گران‌ترین و باارزش‌ترین ادویه‌های دنیا شناخته می‌شود، نه تنها در آشپزخانه‌ها برای طعم‌دهی و عطرآگینی به غذاها استفاده می‌شود، بلکه در فرهنگ و سنت‌های ایرانی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد و کشورمان ایران، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکننده این محصول بی‌نظیر شناخته می‌شود. زعفران به دلیل خواص دارویی و درمانی‌اش، همیشه مورد توجه مصرف‌کنندگان و سرمایه‌گذاران قرار داشته است در این راستا، بورس کالای ایران با معرفی گواهی سپرده کالایی زعفران از سال ۹۶، گامی در جهت بهبود و توسعه این بازار استراتژیک برداشت.

گواهی سپرده کالایی، یک ابزار در بورس‌های کالایی دنیاست که در قالب این ابزار انبار‌هایی در بورس کالا پذیرش می‌شوند تا کالا وارد این انبار‌ها شده و در قبال آن قبض انبار صادر می‌شود. این قبض انبار تبدیل به گواهی سپرده کالایی شده و گواهی سپرده کالایی قابلیت معامله به عنوان یک ورقه بهادار را در بازار سرمایه کشور پیدا می‌کند؛ بنابر آخرین آمار اعلامی در شش خرداد ماه حجم معاملات گواهی سپرده زعفران در بورس کالا ۳۷ هزار و ۵۰۸ گواهی به ارزش معاملاتی ۳.۹ میلیارد تومان بوده است.

گواهی سپرده کالایی زعفران که جواد فلاح مدیر بازار‌های مالی بورس کالای ایران ، در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان با اشاره به اهمیت امنیت نگهداری زعفران، توضیح داد: در گذشته این محصول در خانه‌های کشاورزان نگهداری می‌شد که شرایط مناسبی از نظر دما، رطوبت و نور نداشت. اما اکنون زعفران در دما و نور مناسب و در بسته‌بندی‌های استاندارد در انبار‌های بورس کالا نگهداری می‌شود. این امر به حفظ کیفیت زعفران در طول زمان کمک کرده و باعث کاهش شکاف قیمتی میان زعفران پارسالی و زعفران امسالی شده است.

کشف نرخ زعفران بر اساس عرضه و تقاضا 

فلاح همچنین به ریسک سرقت اشاره کرد و گفت: زعفران به عنوان یک کالای گرانبها، در انبار‌های بورس با حفاظت توسط نیرو‌های امنیتی و مسلح نگهداری می‌شود و این انبار‌ها بیمه هستند.

او به کشف نرخ در بازار بورس نیز اشاره کرد و گفت: نرخ‌ها بر اساس مکانیسم عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و این امر شفافیت و دسترسی بیشتری را برای عموم مردم فراهم می‌آورد. همچنین، بورس کالا به عنوان مرجعیت قیمتی در سال‌های اخیر شناخته شده است.

وی در ادامه، از توسعه انبار‌ها و پذیرش انبار‌های جدید در بورس کالا خبر داد و گفت: هر انبار جدیدی که شرایط لازم را داشته باشد می‌تواند درخواست پذیرش به بورس کالا بدهد و در صورت تأیید، انبار و تودیع تضامین توسط انباردار به اتاق پایاپای، پذیرش خواهد شد.

در ادامه هم رضا عیوضلو، معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار کرد: انبار پذیرش‌شده زعفران در بورس کالا در خراسان رضوی با امکاناتی نظیر شفافیت، امنیت و استانداردسازی، امکان نگهداری زعفران تا ۲ سال را فراهم کرده است؛ در حالی که پیش‌تر، زعفران کمتر از ۶ ماه دوام داشت. ایجاد این انبارها موجب حفظ کیفیت، افزایش نقدشوندگی و شفافیت قیمت این محصول شده است.

 نظارت دقیق بورس کالا و انباردار بر کیفیت محصول زعفران 

پیش از این هم محبوبه اسکندری، رئیس اداره توسعه بازار فیزیکی بورس کالا در خصوص معاملات گواهی سپرده در حوزه محصولات کشاورزی در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان گفته بود: اولین تجربه گواهی سپرده کالایی بورس کالا در حوزه کشاورزی و در اجرای سیاست حمایتی ماده ۳۳ قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی بود.

او افزود: نکته قابل توجه این است که در سال‌های اخیر به تدریج کیفیت کالا‌های سپرده شده در انبار‌های پذیرش شده بورسی بهبود پیدا کرده و این یعنی نظارت دقیق بورس و انباردار بر کیفیت محصول، موثر واقع شده است. از طرفی انبار‌ها به عنوان محلی امن و مطمئن با ایجاد تجهیزاتی که کیفیت کالا را در طول یک سال حفظ می‌کند، مورد استقبال کشاورزان بوده‌اند. افزون بر این، وجود بازار نقدشونده گواهی سپرده کالایی در کلیه روز‌های کاری، دسترسی کشاورزان به بازار و رصد قیمت‌ها را تسهیل کرده است.

در نهایت گفتنی است، گواهی سپرده کالایی زعفران، نه تنها فرصتی برای بهبود وضعیت اقتصادی کشاورزان و تولیدکنندگان این محصول است، بلکه به شرط توجه بیشتر به این ابزار می‌تواند به توسعه پایدار زعفران ایران کمک کند.