سهم قابل توجه شرکت‌های صنعتی کوچک و متوسط در اشتغال کشور

باشگاه خبرنگاران جوان؛ محبوبه کباری- قاسم خرمی  مدیر عامل سازمان مدیریت صنعتی در اولین همایش رتبه بندی بنگاه‌های کوچک و متوسط (SME۱۰۰) اظهار داشت: سازمان صنایع کوچک به‌طور کلی از پیشنهاد سازمان مدیریت صنعتی و ذیل وزارت اقتصاد تشکیل شد و در سال ۱۳۶۰ به وزارت صنایع و معادن پیوست.

وی افزود: امروزه مفهوم صنایع کوچک فقط ادامه صنایع کارگاهی یا فُرِدِ کوچک‌شده صنایع بزرگ نیست؛ بلکه به‌واسطه تعداد کارکنان، واحدهای کوچک تعریف می‌شوند. مفهوم صنایع کوچک در جهان ساری و جاری است و متاثر از تفکراتی مانند «فلسفه عدالت به‌مثابه انصاف» است.

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی ادامه داد: بر پایه اندیشه‌های لیبرالی و نظریه‌های دولت رفاهی، نظریه «الگوی نیازهای اساسی» شکل گرفته است. در دهه ۱۹۷۰ تأکید بر این بود که توسعه باید به رفاه عمومی، کاهش فقر و دسترسی بیشتر مردم به نعمت‌های توسعه منجر شود و صنایع کوچک به‌عنوان سنگ بنای توسعه صنعتی محسوب می‌شود.

وی تاکید کرد: در ایران، این مفهوم با کم‌توجهی تاریخی مواجه شد، اما در هنگام تدوین دومین برنامه هفت‌ساله، جایگاه و اهمیت صنایع کوچک و متوسط در اقتصاد ملی مورد توجه جدی قرار گرفت. در آن دوره، نخستین بانک توسعه کشور نیز مورد اشاره بود.

خرمی با بیان اینکه این همایش برنامه به‌طور رسمی برای نخستین بار در سطح کشور با همکاری دو سازمان تخصصی برگزار می‌شود گفت: پایه‌گذاری یک رویداد جدید ملی بین سازمان مدیریت صنعتی و سازمان صنایع کوچک در شهرستان‌ها و شهرک‌های صنعتی مطرح شده است. این رویداد با همکاری تاریخی سازمان صنایع کوچک، هیدروژ و استاندارد و سایر سازمان‌های توسعه‌ای انجام می‌شود که بر پایه مطالعات، ارزیابی‌ها و پیشنهادهای سازمان مدیریت صنعتی تشکیل شده‌اند.

وی عنوان کرد: تیرماه امسال فراخوانی برای شرکت‌ها ارسال شده و شرکت‌ها در سامانه ثبت‌نام کردند. ارزیابان پس از بازدید حضوری، مردودات و شواهد را ثبت و امتیازات را وارد کردند و دبیرخانه این امتیازات را بررسی کرد.

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی خاطر نشان کرد:شرکت‌ها مدل‌های موفق جهانی را بررسی کردند و نمونه‌هایی از هند، امارات و کره جنوبی مدنظر بود. این مطالعات منجر به تدوین «مدل خاص صنایع کوچک و متوسط ایران» شد و بر اساس این مطالعات پیش رفت.

سهم ارزش افزوده شرکت های صنعتی کوچک و متوسط ارتقا یابد

در ادامه برنامه  بهنام فیض آبادی مدیر مرکز رتبه بندی بنگاه های کوچک و متوسط سازمان مدیریت صنعتی نیز در این آیین گفت: در ایران شرکت های صنعتی کوچک و متوسط سهم قابل توجهی در اشتغال دارند، اما سهم آنها در ارزش افزوده، تولید ناخالص ملی و صادرات پایین‌تر است که نیاز به ارتقا دارد.

وی با اشاره به سهم بالای شرکت های صنعتی کوچک و متوسط از اشتغال کشور اظهار داشت: هدف از این رتبه‌بندی، تأکید بر نقش SMEs در اقتصاد کشور، توسعه محلی و زنجیره‌های ارزش، و شناسایی نقاط ضعف با نگاه به رقابت با بخش دولتی و خارجی است. همچنین ارائه بستری برای فرصت‌های همکاری با بخش دولتی و خارجی و ایجاد تسهیلات است.

مدیر مرکز رتبه بندی بنگاه های کوچک و متوسط سازمان مدیریت صنعتی به اهمیت شرکت های کوچک و متوسط در اقتصاد (بین‌المللی) اشاره کرد و گفت: مطالعات نشان می‌دهد که SMEs ستون فقر اقتصادند و می‌توانند موتور محرکه اشتغال، زنجیره ارزش و توسعه صنعتی باشند و این شرکت ها سهم قابل توجهی در اشتغال دارند و در برخی کشورها سهمشان در ارزش افزوده و GDP نیز بالا می‌رود.

وی ادامه داد: گاهی محدودیت‌های بروکراسی باعث فیض آبادی‌شود ایده‌های فردی و ابتکارات کوچک به‌راحتی انجام نشود و SMEs به‌عنوان کانال‌های مهم پایداری اقتصادی به‌خصوص در اقتصاد مقاومتی عمل می‌کنند.

وی خاطر نشان کرد: گزارش‌های جهانی نشان می‌دهد که شرکت های کوچک و متوسط در بسیاری از کشورها حدود ۵۰ درصد از اشتغال را به‌عهده دارند و در حالتی دیگر حدود ۴۰ درصد از ارزش افزوده را تشکیل می‌دهند و در برخی کشورها، تعداد بنگاه‌های SMEs بیش از ۹۰ درصد از کل بنگاه‌ها را تشکیل می‌دهد.

فیض آبادی با بیان اینکه سازمان مدیریت صنعتی برای اولین بار یک مدل با پارامترهای مالی و غیرمالی طراحی کرد و فرایند شبیه‌سازی و اعتبارسنجی را پیاده کرد گفت: سامانه‌ای برای بارگذاری اطلاعات شرکت‌ها ایجاد شد. به دلیل مفاهیم پیچیده‌تر برای برخی شرکت‌ها، در سال نخست روند کندی داشت. ارزیابان از کلینیک‌های شهرک‌های صنعتی به شرکت‌ها مراجعه کردند، جلسات آموزشی برگزار شد و مستندات وارد سامانه شد. با وجود صحت‌سنجی‌های اولیه، برخی داده‌ها بازبینی و صحت‌سنجی مجدد انجام شد.

وی عنوان کرد: امروز از ۱۰۰ شرکت برتر کوچک و متوسط تقدیر می شود ۳۹۹ شرکت در فرایند ارزیابی حضور داشتند که ۲۸۳ شرکت کوچک و مابقی شرکت های متوسط بودند. بیشترین شرکت ها مربوط به استان تهران و اصفهان بود.

فیض آبادی بیان داشت: بیشترین نقاط ضعف در شاخص‌های مربوط به صادرات است و نیازمند حمایت‌های سیاست‌گذاری و همکاری با بخش خصوصی برای بهبود این شاخص‌ها هستیم، شاخص‌های مرتبط با ابتکارات فردی و نوآوری در فناوری‌های جدید بیشترین امتیازها را کسب کرده‌اند همچنین شاخص‌های ساختاری و توسعه سرمایه انسانی نمرات بالاتری داشتند که به دلیل مدیریتِ مالکِ شرکت با ساختار بهینه‌ی طراحی‌شده به دست آمده است.

مدیر مرکز رتبه بندی بنگاه های کوچک و متوسط سازمان مدیریت صنعتی با تاکید بر تقویت بازارهای صادراتی گفت: ضعف‌های شناسایی‌شده در بخش صادرات مستلزم اقدام‌های حمایتی و امکان‌پذیر شدن همکاری با بخش دولتی و خارجی است. با استفاده از نتایج این فرایند، می‌توان به بهبود شاخص‌های کمتر-developed در سال‌های آینده پرداخت.

وی گفت: ایجاد شفافیت بیشتر از طریق ادامه رتبه‌بندی و ارتقای فرایند ارزیابی و اعتبارسنجی، برای سال‌های آینده برنامه‌ریزی شد.