توسعه صادرات محصولات دانش بنیان در کشور

باشگاه خبرنگاران جوان - رویداد «گذرنامه» (بین‌المللی‌سازی کسب و کار‌های حوزه فاوا) با حضور دکتر ستار هاشمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، دکتر محمدصادق خیاطیان رییس و دکتر سیاوش ملکی‌فر معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی، دکتر محمدحسین سجادی نیری رییس انجمن سرمایه‌گذاری خطرپذیر، دکتر حسین روزبه رییس سازمان تعاملات بین‌المللی علم و فناوری، دکتر مصطفی مافی رییس پارک فاوا و جمعی از متخصصان و پژوهشگران این حوزه  در محل وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد.

 دکتر ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در این رویداد گفت: یکی از شعار‌های محوری که وزارت ارتباطات در برنامه خود قرار داده و به طور جدی هم آن را دنبال می‌کند، موضوع دیپلماسی فناوری است.

وی با اعلام اینکه «افزایش سهم اقتصاد دیجیتال از GDP کشور نیازمند رویکرد و نگاه جدید به مسائل زیست بوم فناوری ارتباطات و اطلاعات است» خاطرنشان کرد:دستیابی به این هدف در دو حوزه توسعه بازار، بین‌المللی‌سازی استارت‌آپ‌ها و دانش بنیان‌ها و هوشمندسازی دیجیتال امکان‌پذیر است.

به گفته وی، متناسب با تکلیفی که در برنامه هفتم توسعه برای وزارت و زیست بوم ارتباطات و اطلاعات کشور در نظر گرفته شده است، دسترسی به سهم اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص داخلی کشور (GDP) به میزان ۱۰ درصد است. اما با توجه به ظرفیت‌های موجود و سقف رشد اقتصاد دیجیتال، در حوزه خدمات، شرایط به گونه‌ای است که نمی‌توان انتظار داشت به سهم ۱۰ درصدی از تولید ناخالص داخلی دست پیدا کنیم.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از تنظیم سند سنجش اقتصاد دیجیتال خبر داد و عنوان کرد: با مشارکت فعالان این زیست‌بوم باید سنجه‌ها و مدل‌های ارزیابی را در عرصه اقتصاد دیجیتال یکدست و یکپارچه کنیم.

وی در خاتمه افزود: میزان موفقیت شرکت‌هایی که در زنجیره تامین شرکت‌های بزرگ قرار می‌گیرند، به روایت اعداد بیشتر است، در همین راستا با کمک‌های دکتر خیاطیان می‌توان شرکت‌های بزرگ را در جهت همکاری با شرکت‌های موفق ترغیب کرد.

ضرورت انسجام، یکپارچگی و تعامل مشترک برای توسعه صادرات

دکتر خیاطیان رییس صندوق نوآوری در این رویداد گفت: اگر قرار است سهم اقتصاد دانش بنیان از GDP افزایش پیدا کند، یک بخش مهم این موضوع، حوزه صادرات است. تا زمانی که برخی مشکلات موضوع صادرات محصولات های‌تک و دانش بنیان حل نشود، نمی‌توانیم در مورد سهم دانش بنیان از GDP صحبت کنیم.

خیاطیان با بیان اینکه صادرات غیرنفتی بالغ بر ۵۳ میلیارد دلار است که سهم صادرات شرکت‌های دانش بنیان ۳ میلیارد دلار و سهم محصولات دانش بنیان حدود ۶۰۰ میلیون دلار است، در عین حال گفت: این سهم (دانش بنیان) در مقابل ظرفیت و توانمندی حوزه دانش بنیان کشور، عدد کوچکی محسوب می‌شود.

وی تاکید کرد: تلاش‌های زیادی برای توسعه صادرات به ویژه صادرات محصولات دانش بنیان در کشور صورت گرفته است و منحنی رو به رشدی را در این بخش شاهد هستیم، اما شاید نتوانسته باشیم زمینه‌سازی مناسبی را برای جهش در این بخش ایجاد کنیم.

رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی تصریح کرد: باید تلاش کنیم از طریق هم‌افزایی، تعاملات مشترک، برنامه‌ریزی و زمینه‌سازی مناسب، جهش خوبی را در حوزه صادرات محصولات دانش بنیان رقم بزنیم، لذا در این زمینه نیازمند انسجام، یکپارچگی و تمرکز جدی در حوزه صادرات هستیم و باید از کار‌های جزیره‌ای و پراکنده در این بخش پرهیز کنیم.

خیاطیان با اشاره به ظرفیت بالای حوزه دانش بنیان گفت: برخی از محصولات دانش بنیان، جزو محصولات های‌تک و بسیار پیشرفته محسوب می‌شوند که تنها توسط چند کشور در دنیا تولید می‌شوند که توانمندی بالای پژوهشگران کشور را نشان می‌دهد. این محصولات طرفداران و خریداران زیادی در دنیا دارند.

وی در ادامه درخصوص برنامه‌های صندوق نوآوری و شکوفایی برای کمک به توسعه صادرات محصولات دانش بنیان تاکید کرد: یکی از برنامه‌های جدی صندوق نوآوری و شکوفایی برای حمایت از صادرات محصولات دانش بنیان، برپایی پاویون در نمایشگاه‌های معتبر داخلی و خارجی است. اثربخشی این اقدام، به خصوص برای شرکت‌های دانش بنیان کوچک و نوپا، فراهم کردن فرصت یادگیری، توانمندسازی، تعامل (با شرکت‌ها و خریداران) و کسب تجربه در عرصه بین‌المللی است. علاوه بر برپایی پاویون، از حضور شرکت‌های دانش بنیان در نمایشگاه‌های معتبر نیز به صورت حضور مستقل حمایت می‌کنیم.

رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی افزود: همچنین تسهیلات متنوعی را برای حمایت از صادرات محصولات دانش بنیان در نظر گرفته‌ایم. تسهیلات سرمایه در گردش صادراتی ویژه شرکت‌های دانش بنیانی است که کارنامه موفقی در حوزه صادرات داشته یا برنامه مدونی در این بخش دارند. تسهیلات تولید فراسرزمینی نیز به شرکت‌های دانش بنیانی پرداخت می‌شود که ریشه تولید آنها در داخل کشور است و تنها ۱۰ درصد نهایی تولید را در خارج انجام می‌دهند.

خیاطیان با اشاره به اهمیت حوزه فاوا گفت: پیشنهاد می‌کنیم صندوق VC خارجی شکل بگیرد. مدل‌های پیشنهادی خود را برای شکل‌گیری صندوق VC خارجی ارائه کنید و این اقدام قطعا اثرگذاری خوبی در حوزه فاوا خواهد داشت.

پیش‌بینی برپایی ۵۰ پاویون شرکت‌های دانش بنیان در سال ۱۴۰۴ با حمایت صندوق نوآوری

سیاوش ملکی‌فر، معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی نیز این رویداد با بیان اینکه یکی از مکانیزم‌های مورد استفاده در صندوق نوآوری که با استقبال هم مواجه شده است، برپایی پاویون‌ها در جهت توسعه ظرفیت‌های صادراتی شرکت‌های دانش بنیان است، گفت: شرکت‌های دانش بنیانی که از ظرفیت‌های صادراتی خوب و مطلوبی در حوزه‌هایی، چون سلامت، تجهیزات پزشکی، انرژی، مواد پیشرفته و نانو، کشاورزی و... برخوردارند، با کمک پاویون‌ها می‌توانند محصولات خود را در عرصه بین‌المللی به نمایش بگذارند.

وی با اشاره به اینکه صندوق نوآوری در سال ۱۴۰۳ هیئت‌های تجاری بسیاری را به رویداد‌های معتبر استارت‌آپی در دنیا اعزام کرد، یادآور شد: تمرکز اصلی صندوق نوآوری در برپایی پاویون‌ها، اعزام شرکت‌های دانش بنیان کوچک‌تر با فروش زیر ۱۰۰ میلیارد تومان است که منجر به به توسعه ظرفیت‌های صادراتی و افزایش فروش محصولات آنها می‌شود.

ملکی‌فر افزود: صندوق نوآوری در سال جاری ۱۰ شرکت دانش بنیان را به نمایشگاه معتبر هوش مصنوعی AI اعزام کرده است.

معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی در پایان پیش بینی کرد که این صندوق در سال ۱۴۰۴، بیش از ۵۰ پاویون را در راستای توسعه ظرفیت‌های صادراتی شرکت‌های دانش بنیان در حوزه‌های مختلف و معتبر بین‌المللی برپا کند.