هوش مصنوعی؛ کلید امنیت ملی در عصر فناوری

باشگاه خبرنگاران جوان؛ پریزاد اقبالی ـ حجت‌الاسلام سعید عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با حضور در برنامه سلام خبرنگار گفت: در دنیای امروز، هوش مصنوعی به عنوان یک نیروی محوری، موازنه جدیدی را در نظام قدرت جهانی به وجود آورده است. یکی از شاخص‌های اصلی تعیین‌کننده قدرت کشورها، توانایی‌های آنها در حوزه هوش مصنوعی است. در این راستا، امنیت ملی نیز یکی از لایه‌های اساسی است که باید به ظرفیت‌های هوش مصنوعی برای تأمین امنیت و مقابله با تهدیدات ملی توجه ویژه‌ای داشته باشد. واقعیت این است که اگر جهان را به دو مقطع قبل و بعد از ظهور هوش مصنوعی تقسیم کنیم، می‌توان گفت که پس از این رویداد، بسیاری از شاخص‌ها و زیرساخت‌ها دوباره تعریف شده‌اند.

او ادامه داد: سواد و بی‌سوادی نیز به مفهومی جدید تبدیل شده است؛ به گونه‌ای که امروزه سواد در حوزه هوش مصنوعی و توانایی در استفاده از آن، به عنوان معیاری کلیدی برای سنجش قابلیت‌ها و فرصت‌های فردی و اجتماعی شناخته می‌شود. به عنوان مثال، در عرصه پزشکی، هوش مصنوعی به تحولی عظیم در زمینه رادیولوژی و مداخلات پزشکی کمک کرده است. در جنگ ۱۲ روزه اخیر نیز، قابلیت‌های هوش مصنوعی به کار گرفته شد و ناوگان موشکی جمهوری اسلامی ایران با استفاده از این فناوری، هدف‌گیری‌های دقیق‌تری را نسبت به مناطق حساس انجام داد.

وی افزود: اما باید توجه داشت که هوش مصنوعی، همانند هوش انسانی، می‌تواند به دو شکل خیر و شر عمل کند. این فناوری می‌تواند ابزاری باشد برای تأمین امنیت و بهبود زندگی مردم، یا بالعکس، به کارگرفته شود تا علیه بشریت و به منظور نیرنگ‌های جنگی مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان نمونه، دولت اسرائیل در جنگ غزه، از سامانه‌های هوش مصنوعی برای شناسایی و هدف‌گیری جمعیت‌های معین استفاده کرد و متأسفانه، این اقدامات به شهادت تعداد زیادی از افراد بی‌گناه انجامید.

عاملی اظهار کرد: در این میان، سند ملی هوش مصنوعی که محصول چندین سال مطالعه و همکاری بین دستگاهی است، به تصویب رسیده و در صدد است تا زیرساخت‌های لازم برای بهره‌برداری مؤثر از این فناوری را فراهم کند. این سند به‌ویژه بر ایجاد ابرکامپیوتر‌ها و مراکز داده با ظرفیت‌های بالا تأکید دارد تا ایران را به جمع کشور‌های پیشرو در این حوزه برساند.

وی گفت: با وجود چالش‌های موجود و شرایط تحریمی، باید توجه کنیم که هوش مصنوعی می‌تواند نقش بسزایی در حکمرانی سالم، شفاف و عادلانه ایفا کند. به همین دلیل، ضروری است که دولت تمامی امکانات و منابع خود را در این راستا بسیج کند. در نهایت، امنیت فراگیر برای شبکه‌های زیرساختی کشور، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و باید به گونه‌ای طراحی شود که هرگونه تهدیدی نتواند این شبکه‌ها را دچار اختلال کند.