بازار سرمایه ایران در چند سال گذشته روند عجیبی را پشت سر گذاشته و در این مدت سرمایه‌گذاران و سهامداران در این بازار روی خوش ندیده‌اند و با وجود تلاش برای حمایت از حقوق سهامداران، اما سهل‌انگاری‌ها منتج به کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران، خروج سرمایه و ریزش بورس، تشدید نوسان معاملات بورس و ترس سهامداران از ورود سرمایه‌هایشان به این بازار شد.

بازار سرمایه به‌عنوان یکی از ارکان اصلی تامین مالی، نیازمند توجه ویژه‌ای است و با ایجاد زیرساخت‌های لازم می‌توان این بازار را توسعه داد. تصمیمات دولت، وزارتخانه‌ها و نهاد‌های دیگر می‌تواند در روند بازار سهام به‌عنوان دماسنج اقتصادی اثرگذار باشد. قطعا اولویت‌دادن به بازار سرمایه در شرایطی که بازار به درستی کار کند و از شفافیت و کارایی لازم برخوردار باشد، می‌تواند به نفع اقتصاد کشور باشد. این امر سبب جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی، افزایش تولید و ایجاد اشتغال خواهد شد.

مجید عشقی پس از این که ۳۰ ماه ریاست سازمان بورس را برعهده داشت، درنخستین ماه سال‌جاری برای دومین‌بار از شورای عالی بورس رای اعتماد گرفت، اما با گذشت پنج ماه از دوره دوم ریاست عشقی برسازمان بورس، وام میلیاردی مصوب شورای عالی بورس و واکنش‌های آن، مجید عشقی را وادار به استعفا کرد و قرار است در جلسه عصر امروز این شورا رئیس جدید سازمان بورس انتخاب شود. در این میان کارشناسان و فعالان اقتصادی پیشنهاد‌ها و راهکار‌های مختلفی را برای بهبود وضعیت بورس ارائه داده و البته باید تاکید کرد که رئیس سازمان بورس نقش مهمی در تصمیمات دولت داشته تا بتواند از حقوق سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها دفاع کند.

دفاع از حقوق سهامداران

احمد اشتیاقی | کارشناس بازار سرمایه

تصمیمات یکباره ومتضاد با روند سرمایه‌گذاری و تولید در یک سال گذشته موجب افت شدید بازار سهام شده و متغیر‌های کلان اقتصادی در روند بورس اثرگذار است. با این حال رئیس جدید سازمان بورس باید قدرت چانه‌زنی با تیم اقتصادی دولت و پیگیری مسائل را داشته باشد و با تصمیماتی که دولت به ضرر بازار سرمایه و تولید می‌گیرد، بجنگد و بتواند از حقوق سهامداران خرد و حتی سهامداران بزرگ بازار دفاع کند. این موضوع خواسته فعالان بازار سرمایه است. رئیس سازمان بورس به‌عنوان مطالبه‌گر نباید در مقابل تصمیمات و سیاست‌های نابجای دولت خنثی عمل کند. باید از ظرفیت بازار سرمایه در جهت توسعه اقتصادی کشور استفاده و برای تامین مالی از طریق این بازار برنامه‌ریزی و اقدام کند.

 توسعه بازار سرمایه با افزایش سودآوری شرکت‌ها انجام می‌شود و رئیس جدید باید در این راستا گام بردارد، زیرا هر نوع محدودیتی چه از لحاظ قیمت‌گذاری دستوری و چه افزایش هزینه‌ها از طریق یارانه‌های صنعت از سوی دولت می‌تواند سودآوری شرکت‌ها را کاهش دهد؛ با کاهش سودآوری نیز، بازار رونق نمی‌گیرد. افزایش سودآوری شرکت‌های بورسی سبب سرمایه‌گذاری مجدد و افزایش بازدهی بالاتر برای تولید ایران خواهد شد و به‌صورت دست نامرئی باعث توسعه بازار سرمایه خواهد شد.

پنج اقدام برای رونق بورس

مصطفی صفاری | تحلیلگر بازار سرمایه

بورس در چند سال گذشته فراز‌و‌نشیب‌های زیادی داشته و بیشتر روند نزولی را طی کرده و رئیس جدید سازمان بورس باید بتواند ریسک‌هایی را که سبب روند نزولی بازار می‌شود، کاهش دهد. نرخ بهره یکی از عوامل کلیدی و تاثیرگذار بر بازار سرمایه بوده و افزایش آن سبب روند نزولی بازار سهام شده است. امروز نرخ بهره بانکی به بالای ۳۰ درصد و در صندوق‌های سرمایه‌گذاری به ۳۵ درصد رسیده که باید این نرخ کاهش یابد تا بازار سهام جذاب شود.

موضوع دوم بحث معاملات الگوریتمی است که بازار سهام را تحت‌تاثیر منفی قرار داده و رئیس جدید سازمان بورس باید جلوی این معاملات را بگیرد. اقدام سوم که می‌تواند در سودآوری شرکت‌ها اثرگذار باشد، حذف قیمت‌گذاری‌های دستوری است و رئیس سازمان بورس باید با تصمیماتی که توسط وزارتخانه‌های مختلف گرفته می‌شود و ممکن است سود شرکت‌های بورسی را تحت تاثیر قرار دهد، مقابله کند. نرخ ارز رقابتی و منطقی، چهارمین اقدامی است که می‌تواند باعث ثبات در بازار سهام شود. رئیس جدید سازمان بورس باید تلاش کند این موضوع را که هدف وزیر اقتصاد نیز هست، محقق کند. رئیس سازمان بورس باید جلوی قیمت‌گذاری دستوری را به عنوان پنجمین راهکار بگیرد. امروز حاشیه سود شرکت‌های بورسی به نصف کاهش پیدا کرده واین موضوع در روند نزولی بازار تاثیرگذار است. با حذف قیمت‌گذاری دستوری، سودآوری شرکت‌ها بهبود می‌یابد.

امنیت سرمایه‌گذاری

سید‌حمید میرمعینی | کارشناس اقتصادی

سازمان بورس دو رسالت اصلی یعنی امنیت سرمایه‌گذاری و بهبود تامین مالی را برعهده دارد و همه اقدامات باید معطوف به این دو باشد. البته موضوعات دیگری مانند نقدشوندگی، گردش معاملات، افزایش شفافیت وارائه اطلاعات و مقابله با تخلفات نیز در زیرگروه دو موضوع فوق قرار می‌گیرد. رئیس سازمان بورس بایدنحوه پیشبرد اهداف وانجام وظایف راتعیین کند واین مسأله می‌توانداز طریق لابی‌گری یا ارائه و تبیین برنامه‌ها نزد مسئولان اقتصادی یاازطریق پافشاری برقوانین و مقررات صورت پذیرد.

رئیس جدید سازمان بورس باید در جهت ورود شرکت‌های جدیدبه بورس، تسهیل افزایش سرمایه‌های شرکت‌ها، اجرای پروژه‌ها و تامین مالی برنامه داشته باشد که این موضوعات درایجاد ثبات بازارتأثیربسزایی دارد. بحث امنیت سرمایه‌گذاری نیز از اولویت‌های کنونی بازار سرمایه است، زیرا دردولت‌های مختلف به‌طور مکرر به حقوق سرمایه‌گذاران تعدی شده و بار‌ها در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی دولت این موضوع رخ داده است. مهم‌ترین محور فعالیت رئیس سازمان بورس بایداین موضوعات ودفاع همه‌جانبه وبدون مماشات ازحقوق سرمایه‌گذاران باشد. با این حال قانون به سازمان بورس اختیارات لازم را داده تابتواند ازحقوق سرمایه‌گذاران دفاع کند و جلوی تصمیمات نابجا را بگیرد. در گذشته مدیران قدرتمندی در سازمان بورس نداشتیم و آنها نمی‌توانستند جلوی تصمیمات آسیب‌زا به بازار را بگیرند.

توصیه‌هایی برای بازگشت اعتماد به بورس

مقابله با تصمیمات ضدتولید

 چانه‌زنی با تیم اقتصادی دولت

دفاع از حقوق سهامداران 

توسعه زیرساخت تامین مالی

حذف معاملات الگوریتمی 

حذف قیمت گذاری‌های دستوری 

بهبود امنیت سرمایه‌گذاری

ایجاد شفافیت در بازار سرمایه 

تسهیل ورود شرکت‌های جدید 

افزایش سرمایه‌های شرکت‌ها

منبع: روزنامه جام جم