یک هفته بدون شبکه‌های اجتماعی چگونه سلامت روانی‌تان را تغییر می‌دهد؟

باشگاه خبرنگاران جوان؛ جواد فراهانی - پژوهشگران در یک مطالعهٔ جدید رابطهٔ بین استفاده از شبکه‌های اجتماعی و سلامت روانی جوانان را بررسی کرده‌اند.

این مطالعه بر روی جوانانی انجام شد که سن‌شان بین ۱۸ تا ۲۴ سال بود. گروهی که فعال‌ترین کاربران پلتفرم‌هایی مانند فیس‌بوک، اینستاگرام، اسنپ‌چت، تیک‌تاک و X هستند.

هدف مطالعه فهمیدن این بود که الگو‌های مختلف استفاده چگونه بر سطوح اضطراب، افسردگی و خواب تأثیر می‌گذارند و تا چه حد استفادهٔ افراطی با پیامد‌های روانی بالقوه مرتبط است.

پژوهشگران داده‌های ۲۹۵ شرکت‌کننده را به‌مدت دو هفته پیش از آزمایش برای ارزیابی رفتار معمول استفاده جمع‌آوری کردند، سپس داده‌های آنها را در طول یک هفتهٔ «دوری از شبکه‌های اجتماعی» دنبال کردند و به‌صورت روزانه خودارزیابی‌های سلامت روانی را ثبت کردند؛ علاوه بر این از ارزشیابی‌های لحظه‌ای محیطی (EMA) استفاده شد.

نتایج نشان داد که سلامت روانی جوانان تنها پس از یک هفته کاهش استفاده از شبکه‌های اجتماعی به‌طور قابل‌توجهی بهبود یافت. آنها گزارش دادند که سطوح اضطراب، افسردگی و علائم بی‌خوابی پس از کاهش زمان صفحه نمایش کاهش یافته است.

میانگین نتایج نشان‌دهندهٔ کاهش ۱۶.۱٪ در اضطراب، ۲۴.۸٪ در افسردگی و ۱۴.۵٪ در علائم بی‌خوابی بود. همچنین میانگین زمان استفاده از شبکه‌های اجتماعی از ۱.۹ ساعت در روز به ۰.۵ ساعت کاهش یافت، در حالی که ۶.۲٪ از شرکت‌کنندگان در طول هفتهٔ آزمایشی کاملاً از آن امتناع کردند.

مطالعه نشان داد که بهبود برای شرکت‌کنندگانی که استفادهٔ افراطی یا مشکل‌ساز از پلتفرم‌ها داشتند — مانند تجربهٔ مقایسه‌های اجتماعی منفی یا استفادهٔ اعتیادگونه — بزرگ‌تر بود، در حالی که کاهش کلی زمان استفاده از صفحه نمایش عامل اصلی نتایج نبود.

با وجود نتایج امیدبخش، مطالعه دارای برخی محدودیت‌ها نیز بود، از جمله انتخاب داوطلبانهٔ شرکت‌کنندگان، نبود گروه کنترل تصادفی و عدم پیگیری بلندمدت. همچنین شرکت‌کنندگان تغییر قابل‌توجهی در احساس تنهایی گزارش نکردند؛ موضوعی که ممکن است نقش پلتفرم‌ها را در حفظ ارتباطات اجتماعی و احساس تعلق نشان دهد.

نویسندگان مطالعه تأکید کردند که کاهش استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند ابزاری مفید برای حمایت از سلامت روانی جوانان باشد، اما آنها به لزوم انجام پژوهش‌های بیشتر برای مشخص کردن دوام این نتایج و ارتباطشان با رفتار‌های بلندمدت اشاره کردند.

این مطالعه در مجلهٔ JAMA Network Open منتشر شده است.

منبع: میدیکال اکسپرس