«آلزایمر تاریخی» در سیاست خارجی/ چرا غرب از قدرتمند شدن ایران هراس دارد؟

باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین قربانی - موسی نجفی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در گفت‌و‌گو با باشگاه خبرنگاران جوان با اشاره به مسئله «رابطه ایران و غرب» و تکرار برخی خطا‌های تاریخی گفت: غفلت از استعمار، بزرگ‌ترین آسیب برای ملت‌هاست و تجربه تاریخی ایران نشان داده است هرگاه مردم یا مسئولان در برابر قدرت‌های غربی دچار ساده‌انگاری شده‌اند، هزینه‌های سنگینی پرداخته‌اند. 

او گفت: در تاریخ معاصر ایران، از نهضت مشروطه تا جنبش‌های اسلامی و حتی در روند مذاکرات سیاسی اخیر، ملت از دشمنی استعمار غافل شده، نتیجه آن وابستگی و استبداد بوده است.

نجفی گفت: در جریان مشروطیت، برخی جریان‌ها با اتکا به سفارت انگلیس مسیر نهضت را از مبارزه با استعمار منحرف کردند و نتیجه آن، ظهور رژیم وابسته پهلوی بود. 

وی با انتقاد از نگاه‌های فریب‌خورده نسبت به غرب افزود: کسانی که امروز پیشرفت غرب را می‌ستایند، باید بدانند این توسعه به بهای غارت منابع ملت‌های دیگر، ازجمله کشور‌های منطقه، به دست آمده است. حضور نظامی آنها در خلیج فارس نشانه آسیب‌پذیری و ترس از فروپاشی مرکزیت‌شان در نظم جهانی است. 

رئیس پژوهشگاه علوم انسانی گفت: انقلاب اسلامی ایران با نفی نظم سلطه‌گرانه‌ی غرب، ماهیتی «ضد وابستگی و ضد استعمار» دارد و مقابله با سلطه، جزو فلسفه‌ی ذاتی این انقلاب است.

وی گفت: برخلاف برخی جریان‌های داخلی که تصور می‌کنند می‌توان با بی‌طرفی در برابر غرب زندگی آرامی داشت، انقلاب اسلامی ایران بر محور استقلال و مقابله با سلطه شکل گرفت و فاصله گرفتن از این اصول، بازگشت به همان پیرامون وابسته دوران پهلوی است.

نجفی با اشاره به نظریه «نظم جهانی» هنری کیسینجر، تأکید کرد: کیسینجر خود اعتراف می‌کند که تنها انقلابی که نظم جهانی مبتنی بر سلطه‌ی غرب را به چالش کشیده، انقلاب اسلامی ایران است. از همین‌رو، قدرت‌های غربی هرگز حاضر نیستند ایران را قدرتمند یا هسته‌ای ببینند و همواره سیاست مهار را دنبال می‌کنند.

وی در پایان ضمن تأکید بر نقش نخبگان و مراکز فکری در ترویج مبانی فکری انقلاب اسلامی گفت: متأسفانه بخشی از مسئولان ما مطالعه عمیق ندارند و ارزش‌های انقلاب را تا سطح مطالبات اقتصادی تقلیل داده‌اند. لازم است جامعه نخبگانی کشور، بحث‌های نظری انقلاب و رابطه آن با نظم جهانی غرب را با جدیت بیشتری دنبال کند تا مسیر انقلاب از غفلت‌های تاریخی مصون بماند.