دوست ترامپ اقتصاد آرژانتین را ویران کرد!

باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین مهدی‌تبار - نخستین رهبر خارجی که پس از پیروزی دونالد ترامپ در نوامبر گذشته با او دیدار کرد، «خاویر میلی»، رئیس‌جمهور آرژانتین بود. نزدیکی میان آن‌ها آشکار است: هر دو از افراد خارج از ساختار سیاسی هستند که با شعارهای افراط‌گرایانه راست و علاقه به سرمایه‌داری بی‌نظم متحد شده‌اند. میلی وعده داد که با بوروکرات‌ها بجنگد، هزینه‌های عمومی را به‌طور بی‌رحمانه کاهش دهد و اصلاحات گسترده‌ای در اقتصاد دومین کشور بزرگ آمریکای جنوبی اعمال کند. نتیجه، همان‌طور که انتظار می‌رفت، ویرانگر بود: رکودی که در شش ماه نخست سال 2024 بیش از نیمی از کشور را به فقر کشاند.

میلی انتخابات اخیر را به طور خاصی نبرد، بلکه دولت قبلی بود که آن را باخت. وقتی رأی‌دهندگان در اکتبر 2023 پای صندوق‌های رأی رفتند، تورم ماهانه حدود 8 درصد بود، که موجب ناامیدی از احزاب سنتی و نگرانی درباره آینده شد – احساساتی که میلی به‌خوبی از آن‌ها بهره برد. پس از پیروزی او، تورم ماهانه به 25 درصد رسید و سپس در نوامبر به کمتر از 3 درصد کاهش یافت. میلی، که خود را از پیروان میلتون فریدمن می‌داند، ممکن است ادعا کند کاهش هزینه‌های بخش عمومی دردناک اما ضروری بود. این ادعا با واقعیت فاصله زیادی دارد. همان‌طور که اقتصاددان ماتیاس ورنگو اشاره می‌کند، میلی ارزش پزو ( واحد پولی آرژانتین ) را کاهش داد و موجب افزایش شدید قیمت‌های داخلی شد، درحالی‌که با استفاده از کنترل‌های ارزی جلوی فشارهای تورمی بیشتر را گرفت.

تناقض استفاده از مداخله دولتی درحالی‌که از بازار آزاد حمایت می‌کند، برای آرژانتینی‌هایی که در تلاش برای زنده ماندن هستند، ناپیدا است. همان‌طور که خبرنگاران ما هفته گذشته گزارش دادند، برنامه ریاضتی میلی که شامل کاهش خدمات و مشاغل بود، هزینه اجتماعی بسیار سنگینی به همراه داشت. کاهش واقعی دستمزدها باعث شده بسیاری نتوانند بیمه درمانی بخرند و فشار بیشتری بر بیمارستان‌های دولتی کم‌بودجه وارد شود. اعتراضات خشونت‌آمیز علیه این اقدامات در تابستان امسال بوینس آیرس را تکان داد. اقتصاد در حال بهبودی ضعیف از شوک درمانی میلی است. اما اگر شرایط زندگی بهتر نشود، احتمال بروز ناآرامی‌های بیشتر وجود دارد.

در کوتاه‌مدت، توانایی میلی برای جلوگیری از واکنش‌ها به عوامل خارجی بستگی دارد. وام 44 میلیارد دلاری آرژانتین از صندوق بین‌المللی پول در حال اتمام است و دولت به دنبال منابع مالی بیشتری برای کاهش کنترل‌های ارزی بدون تحریک فروش پزو است. چنین سناریویی می‌تواند تورم را دوباره شعله‌ور کند و محبوبیت میلی را پیش از انتخابات مهم کنگره کاهش دهد. با وجود تمجید صندوق بین‌المللی پول از کاهش نقش دولت توسط میلی، این نهاد همچنان نگران است که دلارهایش برای حمایت از پزو استفاده شود – تاکتیکی که آرژانتین پیش‌تر از آن بهره برده است. از زمان بحران مالی 2018، آرژانتین به کمک‌های صندوق بین‌المللی پول و به‌طور فزاینده‌ای وام‌های چین متکی بوده و به بزرگ‌ترین دریافت‌کننده منابع تجاری چین در آمریکای لاتین تبدیل شده است. این وابستگی چالشی ژئوپلیتیکی به همراه دارد، زیرا ترامپ فشار می‌آورد که آرژانتین از چین فاصله بگیرد – حرکتی که میلی ممکن است نتواند در برابر آن مقاومت کند.

سیاست‌های میلی درد زیادی به بار آورده و مزایای قابل‌مشاهده‌ای نداشته است. قیمت‌های مصرف‌کننده در سال اول دولت او 160 درصد افزایش یافت – تقریباً برابر با افزایش ثبت‌شده در سال پایانی دولت قبلی. به‌جای ایجاد فاصله‌ای با گذشته، برنامه میلی انعکاس سیاست‌های دولت‌های پیشین راست‌گرا است که اعضای آن اکنون در کابینه او حضور دارند. همان‌طور که تاریخ‌نگار اقتصادی مایکل برنشتاین اشاره می‌کند، "لِسه‌فر" ( اصل آزادی اقتصادی لیبرال ) اغلب به "بگذارید ما کار خودمان را کنیم" ترجمه می‌شود – یعنی اجازه دادن به منافع شرکت‌ها برای فعالیت با کمترین نظارت. چنین سیاست‌هایی ممکن است اقلیت کوچکی را در آرژانتین – یا در آمریکا تحت ترامپ – ثروتمند کند، اما برای اکثریت، به سختی بیشتر و نابرابری می‌انجامد. قمار میلی این است که بتواند افراد کافی را فریب دهد تا آشفتگی او را برای جانشینش باقی بگذارند. این شرط‌بندی بدبینانه و کوتاه‌نگر، نیاز به اصلاحات معنادار در آرژانتین را نادیده می‌گیرد.

منبع: گاردین