«آپاترید» روایت بحران هویت از زبان سینما
باشگاه خبرنگاران جوان؛ زهرا بالاور - فیلم کوتاه «آپاترید» به نویسندگی و کارگردانی محمدحسین حسینی یکی از آثار قابل تأمل در حوزه فیلم کوتاه است که با نگاهی دغدغه‌مند مفهوم هویت و بحران بی‌تابعیتی را به تصویر کشیده است.
حسینی درباره ایده اولیه این فیلم کوتاه گفت: «در همان آغاز، انتخاب عنوان آپاترید که به معنای نداشتن تابعیت هیچ کشوری است، تلاش داشت مخاطب را وارد دنیای انسان‌هایی کند که در میانه مرزها، هویت خود را گم کرده‌اند. این واژه خود مسیر کشف ویژگی‌های فیلم را روشن می‌کند.»
وی افزود: «فیلم با فیلمنامه‌ای منسجم و طراحی دقیق رویدادها، موفق می‌شود در زمانی کوتاه، داستانی پرکشش و تأثیرگذار را روایت کند. در این فیلم، هویت به عنوان مضمون محوری از زاویه‌ای اجتماعی و انسانی بررسی شده است. شخصیت اصلی داستان، پدری است که به همراه خانواده‌اش در شرایطی بحرانی قرار گرفته و در دوراهی‌ای گیر افتاده که هیچ‌کدام از مسیرهای آن به آینده‌ای روشن ختم نمی‌شود.»
استفاده دقیق از زبان بصری نکته برجسته «آپارید» است
کارگردان «آپاترید» درباره انتخاب بازیگر و اجرای نقش توضیح داد: «بازی درخشان عالم صبور در نقش پدر، در کنار کارگردانی سنجیده، این وضعیت بغرنج را به شکلی واقع‌گرایانه و باورپذیر به تصویر کشیده است.»
وی با اشاره به ویژگی‌های بصری اثر گفت: «از نکات برجسته فیلم، استفاده دقیق از زبان بصری، جایگاه‌سنجی مناسب دوربین، و پرهیز از اغراق در بیان احساسات است. نماهایی مانند انعکاس نور خورشید در آینه یا قرار گرفتن پدر و دختر در قاب آینه، لحظاتی هوشمندانه هستند که بدون دیالوگ، دنیایی از معنا را منتقل می‌کنند.»
حسینی افزود: «با وجود پتانسیل بالایی که موضوع فیلم و هسته مرکزی فیلمنامه دارد و موقعیت‌هایی که می‌توانست دستاویز تأثر و سیاهی افراطی شود، سعی کردیم با انتخاب دقیق محل دوربین، رعایت فاصله‌ها، و پرهیز از نمای بسته احساسی بیش از حد، به پختگی در اجرا برسیم. تمرکز ما همچنان بر الگوی اثرگذاری متمرکز در شاکله فیلمنامه باقی ماند.»
او درباره نگاه ساختاری به شخصیت‌ها نیز گفت: «دوربین بی‌دلیل به مادر نزدیک نمی‌شود و روایت را از زاویه دید پدر پیش می‌برد، چون او راوی قصه است. در سکانس ورود به سردخانه نیز با قرار دادن دوربین پشت چارچوب در، تنگنا و خفقان موقعیت را به‌خوبی القا کردیم. پدر در ترکیب‌بندی‌ای ساده، اما فکرشده و با فضایی سرد و دلمرده، در سکون و اشک‌های آرام در کنار فرزندش قرار می‌گیرد. موسیقی به‌اندازه، رنگ لباس‌ها و ترکیب صحنه نیز در این فضا مؤثر بودند.»
«آپاترید» لحظات درخشانی دارد
کارگردان «آپاترید» در ادامه گفت: «فیلم لحظات درخشانی دارد که مدیون شناخت درست عوامل نسبت به هدف فیلم است؛ مثل خلوت‌های پدر کنار پنجره یا روی پله‌ها، کشمکش او و همسرش در کنار ریل راه‌آهن و قطاری که تشویش آنها را فریاد می‌زند یا صحنه‌ای که مادر فرزندش را در سایه چادر خود محافظت می‌کند.»
حسینی در پایان با اشاره به اهمیت تدوین در فیلم گفت: «تدوین دقیق و متناسب با هویت بصری فیلم انجام شد. با پرهیز از برش‌های بی‌جا، به یک هماهنگی لذت‌بخش میان زبان دوربین، میزانسن و ضرباهنگ رسیدیم. این ریتم درونی، انسجام کلی اثر را حفظ کرده و باعث انتقال یک حس درونی مؤثر به مخاطب شده است.»
او تأکید کرد: «در مجموع «آپاترید» از مسیر روایی و ساختار منسجم خود خارج نشده و با بهره‌گیری از همه عناصر فنی، روایی و احساسی، تصویری انسانی از بحران هویت ارائه داده است. امیدوارم این فیلم بتواند تجربه‌ای تأثیرگذار برای مخاطبان باشد و راه خود را در سینمای دغدغه‌مند ادامه دهد.»
12184012
مهمترین اخبار فرهنگی‌هنری
