غلامرضا مصباحی مقدم رئیس شورای فقهی بانک مرکزی در سی و چهارمین همایش بانکداری اسلامی گفت: قانون بانکداری مرکزی سال گذشته ابلاغ و از خرداد ماه برای اجرا به کار گرفته شد. مسئولیت اول بانک مرکزی استقرار بانکداری اسلامی است. قانون عملیات بانکداری بدون ربا در سال ۱۳۶۲ تصویب شده بود و از آغاز سال ۶۳ در بانک‌ها به اجرا درآمد.

وی افزود: بانکداری بدون ربا به بانکداری اسلامی تبدیل شده؛ اما بین دو عنوان تفاوت است و مجری استقرار این قوانین بانک مرکزی است. مجلس توانست جایگاه بانکداری اسلامی و شورای فقهی بانک مرکزی را به عنوان رکن پنجم از ارکان بانک مرکزی ارتقا دهد.

مصباحی مقدم ادامه داد: اجرای بانکداری اسلامی به معنای درست خودش مستلزم چند موضوع است که شامل اصلاح روش‌ها و نرم افزار می‌شود. هم زمان با تصویب قانون بانکداری بدون ربا، نرم افزار و زیرساخت‌های مناسب تعیین نشد برای همین بانکداری بدون ربا ظهور پیدا نکرد و برکات آن چشیده نشد.

وی ادامه داد: نرم افزار‌ها هم اکنون مناسب با بانکداری بدون ربا نیستند و باید این نرم‌افزار‌ها با نظارت بانک مرکزی و نظر نخبگان اصلاح شود تا شاهد بانکداری اسلامی باشیم. در جلسات گذشته شورای فقهی نیز به این موضوع پرداخته شد که با اصلاح این نرم افزار‌ها ما شاهد بانکداری اسلامی خواهیم بود. متقاضیان تسهیلات نظام بانکی چه اشخاص حقیقی و چه حقوقی باید تقاضای خود را از طریق سامانه‌ها ثبت کنند.

او ادامه داد: این نرم افزار‌ها هستند که مشتری را هدایت می‌کند تا راه را چگونه بروند. ما نیازمند اصلاح نرم افزار‌های بانکی هستیم. من از دو مدیرعامل بانک تقاضا کردم تا در مورد مرابحه و مشارکت همراهی کنند و گام‌هایی را برداشته اند. اصلاح حسابداری بانکداری لازم است و حسابداری بانکداری ما، مبتنی بر نرخ بهره بوده و نیازمند این است که سازمان حسابداری و حسابرسی از الگوی بانکداری اسلامی استفاده کند. 

مصباحی مقدم بیان کرد: ما در ایران استادان حسابداری بانکداری اسلامی داریم که در حاشیه هستند، باید از آن‌ها دعوت کنیم. در حال حاضر تمام سپرده‌های سرمایه گذاری مردم به عنوان بدهی بانک قرار می‌گیرد که درست نیست، بلکه بانک، وکیل سپرده‌گذاران است بانک بدهکار سپرده گذاران نیست که در ستون بدهی سود قرار بگیرد و این نشان می‌دهد حسابداری ما متناسب با بانکداری اسلامی نیست. بانکداری اسلامی باید فرهنگ سازی شود و تفاوتش با بانکداری بدون ربا مشخص شود. این فرهنگ باید از طریق رسانه و آموزش انتشار پیدا کند تا عموم مردم با بانکداری اسلامی آشنا شوند. 

مصباحی مقدم بیان کرد: ما نباید شاهد به کار گرفتن واژه بهره باشیم. سود بانکداری اسلامی، سود پول نیست، بلکه سود تولید و تجارت است که از طریق بانک‌ها تامین مالی شده اند و اکنون آن سود بازگشته است.