گردشگری پایدار؛ از سفر مسئولانه تا جلوگیری از آسیب به جوامع محلی

باشگاه خبرنگاران جوان؛ نفیسه خلیلی - مصطفی فاطمی، مدیرکل توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در برنامه «تهران ۲۰» شبکه تهران از برنامه‌های هفته گردشگری گفت و بیان کرد: امروز روز جهانی گردشگری بود و آغاز هفته گردشگری در ایران است. هر روز به یک عنوان اختصاص دارد و روز جهانی گردشگری به صورت کلی با عنوان گردشگری و تحول پایدار نام‌گذاری شده است. از امروز تقریباً در تمام استان‌های کشور افتتاحیه هفته گردشگری بود، که بیشتر به موضوع پایداری می‌پرداخت. تحول فراتر از توسعه است. یعنی بتوانیم دگرگونی‌ای را در حوزه رفتاری بر مبنای پایداری ایجاد کنیم. بدین ترتیب، مسئولانه به جامعه محلی سفر بکنیم، بیشتر رسیدگی بکنیم و به ماندگاری سیاره‌مان فکر بکنیم. این شعاری است که گردشگری جهانی بر آن تاکید می‌کند و چند سالی است به آن می‌پردازد.

فاطمی ادامه داد: این موضوع در کشور ما هم موضوعیت دارد. موضوع ناترازی انرژی و بروز برخی رفتار‌ها نظیر جزیره هرمز در تقابل با بحث زیست محیطی است. یا هنجار‌هایی که به دلیل عدم رعایت کد‌های اخلاقی گردشگری در جوامع شهری و روستایی از ما سر می‌زند، نیازی را ایجاد می‌کند که تحول پایدار معنا ببخشیم. 

مدیرکل توسعه گردشگری داخلی با بیان اینکه ما امروز با انواع گردشگری مواجه هستیم، که مطرح‌ترین آن گردشگری جامعه بنیاد است، افزود: در کنار آن گردشگری تجربه‌گرا به شدت رشد پیدا می‌کند. ما باید بدانیم وقتی وارد یک جامعه محلی می‌شویم، یعنی وارد زندگی آن جامعه می‌شویم. باید بررسی کنیم که فرهنگ میزبان چیست، به آن احترام بگذاریم و سعی کنیم روی اقتصاد آن جامعه تاثیر بگذاریم. اینکه تمام وسایل‌مان را آنجا پهن و در نهایت آلودگی برجای بگذاریم، در دنیا به آن به عنوان نکته منفی در گردشگری نگاه می‌کنند و آن مدل گردشگری را گردشگری آسیب‌زا می‌بینند. 

وی در پاسخ به این سوال که هجوم مردم به سمت شمال کشور در ایام تعطیلات از نوع گردشگری آسیب‌زاست؟ گفت: از آنجایی که ما در اقلیم خشک در حال زندگی هستیم، به دلیل نوار سبزی که در شمال کشور داریم، در تعطیلات تمایل داریم به سمت آب و سبزه و درخت برویم. این ویژگی از خصوصیات ذاتی ماست. ممکن است در اروپا برعکس باشد و آنها تمایل داشته باشند کویر را ببینند. ولی ذات سفر ما به این شکل است. چون منابع طبیعی در شمال کشور هست، حجم سفر در آن محدوده افزایش می‌یابد و بار ترافیکی را ایجاد می‌کند. این رفتار لزوماً به معنای رفتار ناشایست در حوزه گردشگری نیست. اما اگر وارد روستایی شویم و به آنجا آسیب بزنیم و هیچ سودی به جامعه محلی آنجا نرسانیم، بله آسیب‌زاست و باید آن را تغییر بدهیم.