اروپا نمی‌تواند از خود دفاع کند

باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین مهدی‌تبار - دونالد ترامپ بارها نشان داده که به انعطاف‌پذیری خود می‌بالد و آماده است هر زمان که لازم بداند مسیر خود را تغییر دهد. اگرچه در کارزار انتخاباتی وعده داده که جنگ اوکراین را در کوتاه‌ترین زمان پایان خواهد داد و حتی زمزمه‌هایی از توافقی اقتصادی با کی‌یف برای بهره‌برداری از منابع معدنی این کشور به گوش می‌رسد، اما هیچ نشانه‌ای از تعهد امنیتی پایدار به اوکراین از سوی ترامپ دیده نمی‌شود. چنان‌که به گزارش فارن افرز، هیچ بعید نیست که او در صورت ناکامی در رسیدن به صلحی «مطلوب»، به‌یک‌باره پشتیبانی آمریکا را قطع کند.

با این حال، خروج ایالات متحده به‌معنای انزوای کامل اوکراین نیست؛ چراکه ده‌ها کشور دیگر، از جمله اعضای ناتو، همچنان از ارتش این کشور حمایت می‌کنند. ولی غیبت واشنگتن می‌تواند اراده سیاسی برخی کشورهای اروپایی را برای ایستادگی در برابر روسیه متزلزل کند. فارن افرز هشدار می‌دهد که چنین خلأیی ممکن است باعث تردید در مورد پایبندی آمریکا به اصل بازدارندگی شود و برخی در اروپا نتیجه بگیرند که دولت جدید در واشنگتن در پی عادی‌سازی روابط با مسکو است.

این تغییر جهت می‌تواند اروپا را در آستانه بحرانی جدید قرار دهد. روسیه، با بهره‌گیری از این فضای ابهام، ممکن است فشارهای خود را افزایش دهد و برخی دولت‌های اروپایی نیز به‌جای تقابل، راه مماشات را در پیش گیرند. در چنین سناریویی، ترامپ احتمالاً از تصویب بسته‌های جدید کمک نظامی به اوکراین خودداری خواهد کرد و روند ارسال سلاح و اطلاعات نیز کاهش می‌یابد. به گزارش فارن افرز، این خلأ به روسیه فرصت می‌دهد تا بدون واهمه از پاسخ شدید غرب، حملات خود به زیرساخت‌های غیرنظامی اوکراین را شدت بخشد و موقعیت خود در مناطق اشغالی را تحکیم کند.

اکنون ارتش اوکراین، که در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ موفقیت‌های قابل‌توجهی را ثبت کرده بود، در موقعیتی تدافعی قرار گرفته است. نه توان بازپس‌گیری مناطق را دارد، نه نیروی انسانی و تجهیزاتی برای اجرای عملیات‌های گسترده. بدون حمایت ایالات متحده، وابستگی اوکراین به شرکای اروپایی‌اش افزایش می‌یابد، اما کمبود سامانه‌های پدافند هوایی و اطلاعات لحظه‌ای، این کشور را در برابر حملات آسیب‌پذیرتر می‌کند.

هرچند ارتش اوکراین هنوز سازمان‌یافته و مقاوم است، اما فشار ناشی از عقب‌نشینی آمریکا بر اروپا می‌تواند دامنه بحران را گسترش دهد. ترامپ ممکن است بر این باور باشد که جنگ اوکراین در حوزه مسئولیت ناتو نیست، ولی در واقع، این کشور به‌طور مستقیم با امنیت اروپا گره خورده است. فارن افرز تأکید می‌کند که عقب‌نشینی واشنگتن پیامی خطرناک به کرملین می‌فرستد: این‌که دیگر هیچ مرزی برای رفتارهای تهاجمی روسیه وجود ندارد.

در غیاب چتر امنیتی آمریکا، ناتو دچار تزلزل می‌شود. روسیه با تکیه بر ابزارهای کلاسیک خود – از فشار اقتصادی و انرژی گرفته تا جنگ اطلاعاتی – می‌تواند شکاف‌هایی در میان کشورهای اروپایی ایجاد کند. این فرایند، بنیان‌های همگرایی درون اتحادیه اروپا را سست کرده و به شکل‌گیری اروپایی «پساآمریکایی» منجر خواهد شد؛ وضعیتی که فارن افرز آن را تهدیدی استراتژیک برای ساختار امنیتی قاره می‌داند.

اروپا هنوز برای خوداتکایی نظامی آماده نیست. نه زیرساخت‌های لازم وجود دارد، نه ظرفیت صنعتی کافی، و نه اجماع سیاسی برای مقابله مستقل با تهدیدی چون روسیه. در چنین فضایی، برخی کشورها شاید ناگزیر شوند به مصالحه با مسکو تن دهند یا حتی برای تأمین امنیت، به نزدیکی بیشتر با کرملین تن دهند. این چرخش‌ها می‌تواند تنش‌های درون‌اروپایی را تشدید کند و برنده نهایی، تنها روسیه خواهد بود.

در نهایت، اگر آمریکا تصمیم بگیرد از اوکراین دست بکشد، تمام نظم امنیتی اروپا در معرض فرسایش قرار می‌گیرد. بدون پشتیبانی واشنگتن، اروپا نه قادر به بازدارندگی موثر خواهد بود و نه امکان حمایت از اوکراین را خواهد داشت. این عقب‌نشینی، به‌جای صلح، جاه‌طلبی‌های پوتین را تقویت می‌کند و هزینه مهار او را در آینده، چند برابر افزایش می‌دهد.