پیوند نفت، دانش و نسل جوان؛ آغاز فصل تازه‌ای از توسعه اقتصادی ایران

باشگاه خبرنگاران جوان؛ پریزاد اقبالی - در آستانه ماه مبارک رجب، یکی از وعده‌های مهم اقتصادی که حدود یک سال پیش مطرح شده بود، به مرحله افتتاح رسید؛ اقدامی که علی آقامحمدی، رئیس گروه اقتصادی دفتر مقام معظم رهبری، آن را مایه مباهات دانست و نشانه‌ای از حرکت عملی در مسیر توسعه کشور ارزیابی کرد. این طرح که با همراهی دانشگاه‌های بزرگ کشور از جمله دانشگاه تهران، امیرکبیر و شریف پیش رفته، اکنون به نقطه‌ای رسیده که می‌تواند به‌عنوان الگویی برای پیوند دانش، اقتصاد و آینده‌نگری ملی مطرح شود.

در این چارچوب، پیشنهاد شکل‌گیری یک اندیشکده تخصصی با محوریت دانشگاه تهران به‌عنوان دانشگاه مادر، مورد تأکید قرار گرفت؛ اندیشکده‌ای که مأموریت آن تمرکز بر مهم‌ترین سرمایه کشور در ۲۵ سال آینده یعنی نسل جوان تحصیل‌کرده، پرامید و پرانگیزه ایران باشد. نسلی که هم‌زمان با بسته شدن پنجره جمعیتی، فرصت و مسئولیتی تاریخی برای کشور ایجاد می‌کند.

به گفته آقامحمدی، تأمین منابع برای این مسیر، بدون اتکا به نفت ممکن نیست. مطالعات انجام‌شده نشان می‌دهد ظرفیت تولید نفت کشور تا حدود ۷.۴ میلیون بشکه و ظرفیت گاز تا ۵۰ درصد بیش از وضع موجود قابل افزایش است؛ در حالی که توافق‌های پیشین سقف‌هایی مانند ۶.۵ میلیون بشکه را هدف‌گذاری کرده بودند و هنوز فاصله معناداری با آن وجود دارد. این منابع باید نه به‌صورت مصرفی، بلکه در خدمت توانمندسازی نسل جوان و خلق دانشی قرار گیرد که کشور را به‌صورت پایدار پیش ببرد.

در کنار نفت، اقتصاد دیجیتال به‌عنوان دومین رکن اساسی آینده ایران معرفی شد؛ حوزه‌ای که با تغییرات پارادایمی جهانی، محدودیت‌های اقتصاد سنتی را ندارد و می‌تواند نرخ‌های رشد بالاتری را برای کشور فراهم کند. مسیری که هم از دانشگاه می‌گذرد و هم به سرمایه‌گذاری هوشمند نیاز دارد.

آقامحمدی با اشاره به نقش بخش خصوصی، از ضرورت اصلاح سازوکارها، به‌ویژه در حوزه صدور پروانه‌ها و قرارداد‌های نفتی سخن گفت و تأکید کرد که پروژه‌های بزرگ با واگذاری مسئولیت‌های واقعی به بخش خصوصی، امکان مدیریت ریسک و عبور از بحران را فراهم می‌کنند. تجربه قرارداد‌های IPC و مشارکت دانشگاه‌ها در مطالعات نفتی، نمونه‌ای از این مسیر دانسته شد که منجر به شکل‌گیری دانشکده‌ها و توان علمی جدید در کشور شده است.

وی همچنین به واقعیت مهمی در اقتصاد ایران اشاره کرد: نرخ بالای پس‌انداز مردم که به حدود ۳۷ درصد رسیده و در منطقه بی‌سابقه است. با وجود این ظرفیت، مشکل اصلی نبود مسیر‌های جذاب سرمایه‌گذاری است؛ به‌گونه‌ای که بخش قابل‌توجهی از پس‌انداز‌ها به سمت طلا حرکت کرده است. از نگاه او، اگر بازدهی سرمایه‌گذاری در نفت از طلا بالاتر رود، سرمایه‌های مردمی به‌طور طبیعی به سمت تولید و توسعه ملی هدایت می‌شوند، بی‌آنکه آسیبی به منافع عمومی وارد شود.

در این میان، افزایش تولید نفت تا چند میلیون بشکه و ارتقای ضریب بازیافت می‌تواند جهشی بزرگ در توان اقتصادی کشور ایجاد کند. دولت فعلی نیز با افزایش سهم بازدهی و اصلاح برخی سیاست‌ها، آمادگی خود را برای سامان‌دهی این مسیر نشان داده است.

در بخش پایانی سخنان، آقامحمدی با نگاهی به تحولات جهانی، تأکید کرد که جهان در مسیر افزایش تنش و رقابت‌های بزرگ حرکت می‌کند و تصور صلح پایدار، ساده‌انگارانه است. در چنین شرایطی، تنها راه ایستادگی، تکیه بر توان درونی، دانش، اقتدار اقتصادی و استفاده هوشمندانه از منابع ملی است. نفت، زمانی که با دانش همراه شود، قدرت ایران را افزایش می‌دهد و می‌تواند پشتوانه‌ای برای استقلال، پیشرفت و آینده نسل جوان باشد.