باشگاه خبرنگاران جوان؛ اعظم پورکند - روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز در گزارشی مدعی شده است که ایران در مذاکرات غیرمستقیم اخیر با آمریکا در رم، پایتخت ایتالیا، پیشنهاد راه‌اندازی یک پروژه مشترک برای اداره تأسیسات غنی‌سازی هسته‌ای را مطرح کرده است. این طرح می‌تواند با مشارکت آمریکا یا یک کشور ثالث مانند عربستان سعودی اجرایی شود. هدف این پیشنهاد، ایجاد لایه‌ای اضافی از نظارت برای اثبات صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران عنوان شده است.
جزئیات فنی این طرح شامل عدم برچیدن زیرساخت‌های هسته‌ای، کاهش سطح غنی‌سازی، انتقال ذخایر اورانیوم خوااهد بود.
مقامات ایرانی تأکید کرده‌اند که هیچ‌یک از تأسیسات هسته‌ای موجود را برنخواهند چید، چرا که میلیارد‌ها دلار در این بخش سرمایه‌گذاری شده است. همچنین ایران آمادگی دارد سطح غنی‌سازی اورانیوم رابه ۳.۶۷درصد (مطابق برجام) کاهش دهد، اما در حال حاضر به ۶۰ درصد غنی‌سازی دست یافته است. ایران پیشنهاد داده است که ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را به کشوری مانند روسیه منتقل کند، مشابه اقداماتی که در ابتدای اجرای برجام انجام شد.
واکنش آمریکا و چالش‌های داخلی ترامپ
استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا، به مقامات این کشور هشدار داده که اصرار بر برچیدن کامل تأسیسات هسته‌ای ایران، احتمال رسیدن به توافق را به شدت کاهش می‌دهد.
همچنین وجود برخی اختلافات در دولت ترامپ روند ادامه مذاکرات را با چالش مواجه کرده است. برخی مقامات، مانند مایکل والتز، مشاور امنیت ملی و مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، مخالف هرگونه توافقی هستند که به ایران اجازه حفظ توانایی غنی‌سازی را بدهد.
چرا این پیشنهاد مهم است؟
این توافق با برجام متفاوت است. این مدل مشارکتی می‌تواند به ترامپ اجازه دهد ادعا کند توافقی متفاوت از دوران باراک اوباما به دست آورده است. از سوی دیگر حضور ناظران آمریکایی یا عربی در تأسیسات ایران می‌تواند اعتماد بین‌المللی را افزایش دهد. همچنین این توافق می‌تواند از بحران نظامی جلوگیری کند. همانطور که ویتکاف معتقد است تنها راه جلوگیری از حمله احتمالی اسرائیل به تاسیسات ایران، توافق دیپلماتیک است.
چالش‌های پیش‌رو
این طرح می‌تواند واکنش‌هایی در داخل ایران نیز به دنبال داشته باشد. برخی جناح‌های محافطه کار ایران ممکن است این پیشنهاد را نقض حاکمیت ملی بدانند.
همچنین مشارکت عربستان در این پروژه با چالش‌های سیاسی همراه خواهد بود، چرا که ریاض همواره نسبت به برنامه هسته‌ای ایران بدبین بوده است. از سوی دیگر، اگر توافق نهایی شبیه به برجام باشد، ترامپ با انتقادات شدیدی مواجه خواهد شد.
در این پیشنهاد نشان‌دهنده انعطاف‌پذیری ایران برای کاهش تنش‌هاست، اما موفقیت آن به عوامل زیر بستگی دارد:
۱. تمایل ترامپ به پذیرش مدل مشارکتی به جای برچیدن کامل تأسیسات.
۲. واکنش متحدان منطقه‌ای آمریکا مانند عربستان و اسرائیل.
۳. ثبات سیاسی در ایران برای پذیرش نظارت گسترده خارجی.
منبع: نیویورک تایمز
12180920
مهمترین اخبار بین‌الملل
