رشتی دوزی یکی مهمترین صنایع دستی شهر رشت است که طی آن زمینه پارچه به وسیله نخ‌های ابریشمی رنگی به گونه‌ای بسیار زیبا و چشم‌نواز تزئین می‌شود.
مرکز عمده رشتی دوزی شهر رشت است که به سبب شهرتی که در رشت داشته رشتی دوزی نامیده می‌شود.
رشتی دوزی به سه روش ساده، برجسته و معرق دوخته می‌شود کاربرد این هنر از دیر باز تاکنون شامل پرده، فرش، پوشش زین، سجاده، روکش مقابر بزرگان، کلاه، لباس، رومیزی و روتختی است.
داده‌های باستان‌شناسی حاکی از سابقه تاریخی رشتی‌دوزی در منطقه گیلان است و در کشف‌های باستان‌شناسی در لولمان گیلان قطعاتی از ملیله دوزی و قلاب دوزی بدست آمده که پژوهشگران آن را متعلق به دوره هخامنشیان می‌دانند.
قدیمی‌ترین نمونه‌های رشتی‌دوزی جدا از مجموعه‌های خصوصی، در موزه آستان قدس رضوی و موزه هنرهای تزئینی ایران نگهداری می‌شود.
رشت در گذشته یکی از عمده تولید و صادرات بهترین نوع ابریشم، ماده اولیه این هنر بوده هست.
موضوعات روز جامعه در نقش پردازی سوزن دوزان
سوزن دوزان موضوعات مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگ عامه، دینی و اقتصادی را پس از طراحی و نقش پردازی شروع به قلاب دوزی می کردند.
اما اخیرا مردان کمتری در رشت به رشتی دوزی می پردازند و این روزها زنان بیشتر از مردان برای حفاظت و ماندگاری این هنر اصیل رشتی وارد عرصه رشتی دوزی شده اند.
کاهش تمایل مردان امروزی رشت برای فعالیت در رشتی دوزی
آمنه صدیقی پیشران هنر رشتی دوزی در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه بیش از ۲۵ سال است در رشته هنری رشتی دوزی فعالیت دارد، گفت: این هنر در قدیم جزء هنرهایی که مردان انجام می دادند و بعدها مورد توجه زنان رشتی قرار گرفته است.
وی افزود: رشتی دوزی نه تنها برای مردان شغل جانبی نبود بلکه شغل اصلی محسوب می شد و پرده های دربار قاجار در راسته طلافروشان رشت که در قدیم به راسته ی گلدوزباش ها معروف بود توسط استادکاران رشتی من جمله استاد حسین رشتی دوخته می شد.
درآمد ناکافی رشتی دوزی برای تامین نیازهای خانوار
صدیقی ادامه داد: به مرور زمان با کم شدن تقاضا برای این چنین کارها و تزئیناتی برای منازل اعیانی، این حرفه کم رونق شد و پسران برای ورود به این عرصه بی انگیزه شدند زیرا با پرداختن به آن نمی توانستند درآمد خانوارهای خود را تامین کنند.
وی تصریح کرد: از آنجاییکه رشتی دوزی هنری بسیار زیبا و جالب توجه است مورد توجه دختران در رشت قرار گرفت و به این ترتیب از فراموش شدن نجات یافت و خوشبختانه هنوز هم در بین زنان و دختران هنرمند رشتی از استقبال خوبی برای آموزش وجود دارد.
ورود هنر رشتی دوزی به لباس های مد روز
این بانوی هنرمند رشتی دوزی خاطرنشان کرد: اخیرا در طراحی های جدید روی مانتوها نیز رشتی دوزی انجام می شود و بسیار هم مورد استقبال خریداران خوش سلیقه است.
وی افزود: فقط گیلانی ها نیستند که عاشق این هنر هستند و با نمایش رشتی دوزی در فضای مجازی از دیگر کشورها نیز زنان مایل هستند تکه ای از هنر رشتی دوزی بر لباسشان طراحی شود و ما در این خصوص سفارشاتی نیز گرفته ایم.
سایه شوم کرونا بر بازار رشتی دوزی
صدیقی با بیان اینکه اگر چه از زمان شیوع کرونا بازار فروش محصولاتی از رشتی دوزی کم رونق شده است، ادامه داد: اما کم بیش درآمد از پرداختن به رشتی دوزی به بانوان فعال در این عرصه کمک می کند تا در جهت ارتقای درآمد خانواده خود موثر باشند.
وی با بیان اینکه رشتی دوزی به علت استفاده از نخ ابریشم طبیعی جزء هنرهای فاخر و ارزشمند است، گفت: افزایش قیمت مواد اولیه تقریبا نسبت به قبل از شیوع کرونا دوبرابر شده و این امر موجب شده که افراد کمتری توان خرید تولیدات رشتی دوزی را داشته باشند.
ضرورت حمایت از هنرمندان رشتی دوزی برای ماندگاری این هنر فاخر
صدیقی گفت: دایر شدن نمایشگاه های دایمی و کارگاه های تولید رشتی دوزی به صورت مجزا در شهر رشت موجب خواهد شد از هنرمندان رشتی دوزی حمایت شود و این امر موجب برطرف شدن بسیاری از نگرانی های فروش محصولات رشتی دوزی هنرمندان خواهد شد.
انتهای پیام
