«اشک هور» سریال می‌شود/ شهید علی هاشمی، قهرمان عرب‌های خوزستان است

باشگاه خبرنگاران جوان - مهدی جعفری نویسنده و کارگردان «اشک‌هور» در دومین رویداد «سینماتک انقلاب» درباره این فیلم گفت: این پروژه برای من یک تجربه متفاوت بود؛ چون از ابتدا تصمیم داشتیم تنها به بازنمایی قهرمانانه یک فرمانده بسنده نکنیم، بلکه یک انسان واقعی با تمام وجوه عاطفی، اعتقادی و خانوادگی علی هاشمی را به تصویر بکشیم.

وی افزود: این فیلم حاصل حدود دو سال تحقیق، نگارش و تولید است و بعد از پخش نسخه سینمایی حالا در مراحل نهایی آماده‌سازی برای پخش سریال قرار دارد. اگر مشکلی پیش نیاید، پایان شهریور ماه شاهد پخش سریال از تلویزیون خواهیم بود.

این مستندساز و کارگردان سینمایی در ادامه گفت: کار بر روی زندگی شهید هاشمی، تنها یک پروژه حرفه‌ای برای من نبود؛ من با او زندگی کردم، در دل روایت‌ها غرق شدم و به نوعی خودم را در جایگاه کسی قرار دادم که باید از دل این زندگی، یک روایت صادقانه، انسانی و در عین حال دراماتیک بیرون بکشد.

جعفری درباره نحوه شکل‌گیری ارتباط خود با خانواده شهید نیز گفت: من نه تنها همشهری شهید علی هاشمی هستم که هم محله‌ای آن‌ها هم بوده‌ایم. منزل پدری‌ام نزدیک خانه ایشان بوده و سال‌ها نام او را شنیده بودم. اما آشنایی متمرکزم با زندگی‌ او از حدود هفت یا هشت سال پیش آغاز شد، زمانی که مستندی درباره شناسایی ژنتیکی شهدای گمنام می‌ساختم. در آن مستند، به فرآیند شناسایی پیکر شهید علی هاشمی نیز پرداخته شد و برایم بسیار جذاب بود.

وی ادامه داد: آشنایی با خانواده شهید علی هاشمی از همان ابتدا برایم الهام‌بخش بود. نگاه مادر شهید، خاطرات خواهر و برادرها و فضای خانه‌ای که هنوز عطر حضور این شهید در آن جاری‌ است، به شکل عجیبی مرا به این کار نزدیک کرد. معتقدم باید برای بازآفرینی زندگی شهیدان، به همان اندازه که مستندات را جدی می‌گیریم، به ظرافت‌های انسانی و لطافت روحی آنان نیز توجه کنیم.

جعفری با اشاره به اینکه نقطه قوت اثر، تمرکز آن بر برهه‌ای کمتر روایت‌شده است، گفت: ۲۲ سال طول کشید تا سرنوشت پیکر شهید علی هاشمی مشخص شود. ما تصمیم گرفتیم به‌جای بازسازی مرسوم دوران دفاع مقدس، همین بازه تاریخی مبهم را محور روایت قرار دهیم. این بخش از زندگی شهید، به‌تنهایی یک درام انسانی و تاریخی قدرتمند است.

کارگردان «اشک هور» خاطرنشان کرد: ما تنها به بخشی از زندگی شهید پرداخته‌ایم. عملیات‌ها، فرماندهی‌های میدانی و نقش فریب‌دهنده‌اش در برابر ارتش عراق، همگی ظرفیت ساخت آثار مستقل را دارند. هنوز بخش‌های بسیاری از این زندگی باقی‌ مانده که باید روایت شود.

جعفری با اشاره به روند طولانی‌مدت تحقیق و نگارش گفت: کار ساخت این مجموعه از سال ۱۴۰۰ آغاز شد. ابتدا مستند ساخته شد، سپس نگارش فیلمنامه سریال با همکاری نویسندگان دیگر ادامه یافت. این یک کار ساده نبود؛ چرا که روایتی دقیق، منسجم و در عین حال تاثیرگذار از زندگی شهیدی همچون علی هاشمی، نیازمند تحقیق میدانی و شنیدن ده‌ها روایت خانوادگی، نظامی و مردمی است.

وی افزود: شهید علی هاشمی، قهرمان عرب‌های خوزستان بود. اگر پیکر او هیچ‌وقت شناسایی نمی‌شد، ممکن بود نامش هم به فراموشی سپرده شود. اما امروز او به یک نماد ملی و منطقه‌ای تبدیل شده و همین برای ما یک افتخار است.

مهدی جعفری در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به بازی رویا افشار در نقش مادر شهید علی هاشمی گفت: خانم افشار از نظر فیزیکی، چهره و ظاهر بازیگر نقش مادر خیلی به تصویر مستند شبیه نبود و از این جهت که نقش در کلیت سریال کوتاه بود فکر می‌کردیم که خودشان هم این نقش را قبول نکند اما زمانی که فیلمنامه را کامل خواندند، وسوسه شدند و به پروژه پیوستند.

وی ادامه داد: به نظر من، فیلم حیات خودش را مدیون بازی‌های خوب، به‌ویژه بازی خانم افشار است. سریال از ریتم یکنواخت و واقع‌گرایانه‌ای برخوردار است که در بسیاری از صحنه‌ها، مخاطب اصلاً متوجه نمی‌شود که بازیگران در حال بازی هستند.

این کارگردان در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به اتفاقات پشت صحنه فیلم گفت: خانم افشار خیلی در نقش مادر شهید علی هاشمی فرو رفته بود و لحظاتی در پشت صحنه می‌دیدم که تاثر خودش را از سکانس‌های فیلم ادامه می‌داد و همچنان اشک می‌ریخت؛ یک جورهایی با این مادر شهید زندگی می‌کرد نه اینکه بخواهد این نقش را بازی کند. خانم افشار، سواد، تجربه و توان اجرای یک بازی تکنیکی را داشت؛ اما بیش از آنکه بخواهند اینجا تکنیک بازیگری به خرج بدهند، با این کاراکتر همزادپنداری کردند.

این کارگردان در مورد بازی رضا ثامری به عنوان بازیگر نقش شهید هاشمی گفت: در این پروژه، بازیگران سعی می‌کردند با کاراکترها ارتباط عمیق انسانی برقرار کنند. انتخاب رضا برای این نقش، در ابتدا ریسک محسوب می‌شد اما از نظر من این ریسک جواب داد. انتخاب او بیشتر بر اساس شهود و حس شخصی بود. ما فقط چند تصویر محدود از شهید هاشمی در اختیار داشتیم اما وقتی صحبت دوستان و خانواده ایشان را شنیدم، احساس کردم که هم به لحاظ روحی و هم به لحاظ بازی، رضا می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. بعدها خانواده و بستگان شهید نیز تأیید کردند که شباهت‌ها و قرابت زیادی میان او و شخصیت واقعی شهید هاشمی وجود دارد.

برای بازی در نقش شهید هاشمی، عقب نشینی نکردم

رضا ثامری، بازیگر نقش شهید علی هاشمی از جمله حاضران این نشست بود که با اشاره به بازخوردهای مثبت مردم نسبت به این اثر سینمایی گفت: مردم از «اشک‌هور» استقبال کردند و واکنش‌ها کاملاً مثبت بود. احساس می‌کنم کشفی در دل روایت اتفاق می‌افتد که مخاطب را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

وی افزود: برای اجرای نقش شهید علی هاشمی، یک سری کارها خارج از محدوده فیلمنامه داشتم تا بتوانم به این کاراکتر نزدیک شوم. با هم‌رزمان و نزدیکان شهید نشست داشتم، عکس‌ها و مستندات موجود را بررسی کردم و کتاب‌هایی درباره ایشان خواندم. در کنار تحلیل فیلمنامه، سعی کردم به روحیات، باورها و روابط میان شخصیت‌ها و خانواده شهید نزدیک شوم. تلاش من این بود که به شخصیت واقعی شهید علی هاشمی نزدیک شوم و حس او را منتقل کنم. همان‌طور که علی هاشمی تا پایان جنگ عقب‌نشینی نکرد، من هم تا پایان کار از تلاش دست نکشیدم.

ثامری در پایان ضمن قدردانی از دیگر بازیگران فیلم سینمایی اشک هور، افزود: رویا افشار، بازیگر نقش مادر شهید، تأثیر عمیقی در کیفیت اثر داشت. شخصاً بسیار از ایشان یاد گرفتم. بازی‌های احساسی، توانایی استفاده از نگاه و قدرت انتقال عواطف این بازیگر باعث شد بسیاری از صحنه‌ها جان بگیرند. خانم افشار نه‌تنها بازیگری حرفه‌ای هستند، بلکه با آرامش و درک نقش، بازیگر مقابل خود را به عمق نقش نزدیک می‌کنند.

دومین رویداد «سینماتک انقلاب» با نمایش فیلم سینمایی «اشک هور» و با حضور مهدی جعفری کارگردان اثر و رضا ثامری، بازیگر نقش شهید علی هاشمی، در سینما بهمن تهران برگزار شد.

«اشک هور» از جمله آثار سینمایی است که در جشنواره فیلم فجر سال گذشته رونمایی شد اما بدون اینکه تجربه اکران عمومی داشته باشد، خیلی زود راهی تلویزیون شد. در حقیقت اکران «اشک هور» در سینما بهمن تهران، اولین فرصت نمایش بر پرده سینما بود.

در انتهای این نشست صمیمانه، مهدی جعفری کارگردان و رضا ثامری به سوالات دانش آموزان و دانشجویان حاضر پاسخ دادند.

منبع: بهمن سبز