هوش مصنوعی علیه فریب بازار؛ پایان دوران حقه‌بازی فروشنده‌ها

باشگاه خبرنگاران جوان - هوش مصنوعی در حال تغییر قواعد بازی در بازارهاست. مصرف‌کنندگان اکنون می‌توانند قرارداد‌ها و قیمت‌ها را تحلیل کنند، کاستی‌ها را شناسایی کنند و حتی به کمک ابزار‌های هوشمند مانند چت‌جی‌پی‌تی، با فروشندگان مذاکره کنند.

 

در جهانی که الگوریتم‌ها به زبانی نزدیک به زبان انسان‌ها صحبت می‌کنند، یکی از عمیق‌ترین مشکلات نظام سرمایه‌داری مدرن، یعنی عدم توازن اطلاعات میان فروشنده و مصرف‌کننده، به نظر می‌رسد در حال نزدیک شدن به پایان خود باشد.  هوش مصنوعی که تقریباً در دست هر مصرف‌کننده‌ای قابل دسترسی است، شروع به زدودن ابهاماتی کرده که شرکت‌ها سال‌ها از آن بهره می‌بردند؛ ابهاماتی که در قراردادها، قیمت‌گذاری و خدمات وجود داشت.

هوش مصنوعی شکاف‌های فریبکاری را می‌بندد

مجله اقتصادی اکونومیست می‌گوید پیشرفت سریع ابزار‌های هوش مصنوعی، رابطه میان مصرف‌کننده و فروشنده را به رابطه‌ای متعادل‌تر و شفاف‌تر تبدیل کرده است. مصرف‌کننده‌ای که قبلاً از جزئیات کالا یا خدماتی که می‌خرید آگاهی نداشت، اکنون قادر است قرارداد‌ها را تحلیل کند، کاستی‌ها و نقص‌ها را شناسایی کند و حتی به صورت هوشمند مذاکره کند؛ ابزار‌هایی مثل چت‌جی‌پی‌تی این امکان را فراهم کرده‌اند. اکونومیست توضیح می‌دهد که اقتصاد فریبکاری، جایی که شرکت‌ها از پیچیدگی و ابهام اطلاعات بهره می‌بردند، اکنون با رقیب بی‌سابقه‌ای به نام هوش مصنوعی مواجه است. از بررسی قرارداد‌های خودرو و اجاره مسکن گرفته تا مشاوره‌های پزشکی و حقوقی، هوش مصنوعی به کاهش سوءاستفاده از ناآگاهی مصرف‌کنندگان کمک می‌کند.

کاهش هزینه‌ها در بازار‌های غیرشفاف

بر اساس داده‌های اکونومیست که از دفتر تحلیل اقتصادی آمریکا استخراج شده، سهم هزینه مصرف‌کنندگان آمریکایی در کالا‌ها و خدماتی که دارای تفاوت شدید اطلاعاتی بین خریدار و فروشنده بودند، کاهش یافته و به حدود ۲۵ درصد کل هزینه‌ها رسیده است. این رقم پیش‌تر، در اوایل هزاره جدید، حدود ۳۱ درصد بود. این نوع هزینه‌ها شامل حوزه‌هایی مانند بیمه سلامت، اجاره مسکن و خدمات حرفه‌ای می‌شود، جایی که فروشنده دانش بیشتری نسبت به خریدار درباره کیفیت و قیمت دارد. اکونومیست می‌گوید این کاهش، بزرگ‌ترین تغییر در شش دهه گذشته است و نشان‌دهنده تحول ساختاری در دسترسی مصرف‌کنندگان به اطلاعات، با کمک اینترنت و هوش مصنوعی است.

خسارت‌های مصرف‌کنندگان نشان‌دهنده شکنندگی بازار‌ها

در انگلیس نیز اوضاع مشابه است. داده‌های مرکز ملی تحقیقات اجتماعی که اکونومیست منتشر کرده، نشان می‌دهد خسارات ناشی از شفافیت پایین بازار، معادل ۲.۵ درصد تولید ناخالص داخلی بین آوریل ۲۰۲۳ تا مه ۲۰۲۴ بوده است. خرید مسکن بیشترین خسارت را داشته و میانگین هزینه هر نفر حدود ۷۵۰ پوند (۹۷۵ دلار) بوده است. پس از آن خودرو‌های دست دوم دومین عامل بزرگ خسارت مالی بوده‌اند. سایر خسارت‌ها نیز در بخش‌هایی مانند حمل و نقل هوایی، خدمات حقوقی، تعمیر و نگهداری منازل، اجاره خودرو و مراقبت‌های خانگی دیده می‌شود و نشان می‌دهد مصرف‌کنندگان به دلیل ضعف رقابت و اطلاعات، چه فشار مالی بزرگی متحمل می‌شوند.

از فریب تا اطلاعات شفاف

اکونومیست یادآور می‌شود که جورج آکرلوف، اقتصاددان برنده نوبل در مقاله مشهور خود در سال ۱۹۷۰ درباره بازار خودرو‌های دست دوم نشان داد نبود اطلاعات دقیق باعث خروج فروشندگان صادق از بازار و مواجهه مصرف‌کنندگان با کالا‌های معیوب می‌شود. اما عصر اینترنت و پس از آن هوش مصنوعی، معادله را تغییر داده است. دیگر رانندگان نمی‌توانند به راحتی مسافران را فریب دهند و وکلا و پزشکان نمی‌توانند خدمات گران‌قیمت بدون دلیل ارائه کنند. مطالعات اخیر نشان می‌دهد مصرف‌کنندگانی که از ابزار‌های هوش مصنوعی برای مذاکره یا تنظیم شکایات استفاده می‌کنند، نتایج بهتری تا حدود ۹ درصد نسبت به سایرین کسب می‌کنند، بر اساس تحلیل دانشگاه هنگ‌کنگ بر بیش از یک میلیون شکایت به دفتر حمایت از مصرف‌کننده آمریکا.

بازار‌های آینده؛ رقابت الگوریتم‌ها

اکونومیست نتیجه می‌گیرد که آینده بازار‌ها بر توازن جدید میان هوش مصنوعی مصرف‌کنندگان و شرکت‌ها استوار خواهد بود. در حالی که مصرف‌کننده با یک «مشاور دیجیتال» از خود محافظت می‌کند، شرکت‌ها نیز سیستم‌های تولید محتوا و تبلیغات هوشمند را برای جذب مشتری توسعه می‌دهند. مجله می‌گوید این رقابت الگوریتمی ممکن است به زودی نیاز به واسطه‌های بی‌طرف هوش مصنوعی برای حل اختلاف میان مصرف‌کنندگان و شرکت‌ها ایجاد کند و دوران مصرف‌کننده‌ای که «چیز زیادی نمی‌دانست» به پایان رسیده است.

منبع: فارس