«جنگ نفتکش‌ها» روایتی کامل از رخداد‌های دومین نبرد دریایی بزرگ جهان

باشگاه خبرنگاران جوان - کتاب «جنگ نفت‌کش‌ها» به قلم مولفان سرتیپ دوم خلبان دکتر نیک بخش حبیبی و بهمن اسمعیلی در دو جلد ۱۱۴۴ صفحه‌ای، در دویست نسخه به‌تازگی توسط انتشارات سرو موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس منتشر و راهی بازار نشر شده است.

این کتاب روایتی کامل و متفاوت از رخداد‌های " جنگ نفت‌کش‌ها " به عنوان دومین نبرد هوایی ـ دریایی بزرگ جهان در جنگ‌های قرن بیستم را ارائه می‌دهد. در این کتاب مولفان به سراغ زوایای پیدا و پنهان این نبرد سرنوشت ساز رفته و با تکیه بر منابع گوناگون مدون و مصاحبه با فرماندهان و نیرو‌هایی که به طور مستقیم درگیر این کارزار بوده‌اند، سعی در روایت و تحلیل اتفاقات دارد.

هشت سال دفاع مقدس دارای زوایای گوناگون است که برخی از آنها بنا به دلایل گوناگون هنوز شناخته نشده است. حمله به کشتیرانی غیرنظامی در خلیج فارس یکی از آن زوایا است که در ادبیات نظامی جهان با عنوان " جنگ نفت‌کش‌ها " شهرت یافته است. ارتش بعث پس از موفقیت‌های اولیه در چند ماه نخست جنگ در جبهه‌های زمینی، رفته رفته زمین گیر شد و در موضع تدافعی قرار گرفت. در نتیجه برای کاهش فشار حملات نظامی ایران، جبهه جدیدی را در مسیر تدارکات دریابی ایران گشود تا به این وسیله درآمد‌های نفتی ایران را کاهش داده و اقتصاد جنگ را در ایران تضعیف نماید.

در " جنگ نفت‌کش‌ها " تمام کشتی‌های غیر نظامی مورد هدف بودند، لیکن نماد اصلی این نبرد، هدف قرار گرفتن کشتی‌های نفتکش بود، بنابراین نبرد با نام " جنگ نفت‌کش‌ها " شهرت یافت. این نبرد از روز‌های نخست جنگ عراق و ایران آغاز شده بود، لیکن از سال ۱۳۶۳ شدت گرفت و در دو سال پایانی جنگ به اوج خود رسید. رویداد‌های " جنگ نفت‌کش‌ها " همبستگی جدایی ناپذیری با نبرد‌ها و عملیات‌های زمینی در جبهه‌ها داشته و در موارد فراوانی شرایط را در جنگ زمینی کاملات تحت تاثیر قرار داده است. در این نبرد ارتش بعث از حمایت بی دریغ تمامی قدرت‌های فرامنطقه‌ای و منطقه‌ای برخوردار بود و ایران به ابتکارات و جانفشانی نیرو انسانی خود اتکا داشت. به دلیل دسترسی محدود کشور عراق به خلیج فارس، هجوم ارتش بعث به اهداف دریایی، ماهیت هوایی داشتند. در نتیجه نیروی هوایی ایران به اصلی‌ترین دفاع کننده از منافع دریایی ایران تبدیل شد. این نبرد یک جنگ هوا ـ دریا است و براساس مستندات علمی، دومین نبرد هوایی ـ دریایی بزرگ جهان در جنگ‌های قرن بیست شناخته می‌شود. جهان امروز درگیر جنگ‌های گوناگون است و بسیاری از شاخص‌های آنها با تجربیات حاصل از " جنگ نفت‌کش‌ها " قابل تفسیر و سنجش است و این نکته اهمیت شناخت این نبرد را پررنگ‌تر می‌کند.

در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:

«از رادار بوشهر پرسیدم که سمت، ارتفاع و تعداد جنگنده‌های دشمن را اعلام کند. به محض ثابت شدن هواپیما در سمت دلخواه، تعداد سیزده فروند جنگنده متخاصم که به طرف بوشهر در پرواز در رادار تامکت نمایان شدند. منطقه واقعا به هم ریخته بود و صدا‌های مختلفی در اطراف کنترلر ایستگاه رادار شنیده می‌شد. علاوه بر اینها چراغ هشدار کمبود بنزین نیز روشن شده بود. اما تصمیم به ماندن گرفتم، چون بیست فروند نفتکش با مخزن‌های پر در اطراف جزیره خارک پراکنده بودند و امکان هدف قرار گرفتن آنها زیاد بود. نگاهی به نشانگر بنزین انداختم و پس از آن به بیرون از هواپیما نگاه کردم و آخرین هماهنگی را با خلبان کابین عقب انجام دادم. ناگهان متوجه بیست فروند موشک شدم که مستقیم به سوی ما می‌آمدند. صدای انواع آژیر‌ها به گوش می‌رسید و چراغ‌های هشداردهنده یکی پس از دیگری چشمک می‌زدند. 

چف و فلیر بود که برای انحراف موشک‌ها پشت سر هم از زیر و انتهای هواپیمای تامکت شلیک می‌شد. تنها راه نجاتمان مانور‌های سنگین بود. با دیدن این صحنه، جنگنده‌های عراقی بمب‌ها و مهمات خودشان را در آب رها کردند و به سمت عراق گردش نمودند. پس از فراری دادن جنگنده‌های متخاصم، سمت پایگاه هوایی خودی را گرفتم و شرایط جنگنده را به ایشان اعلام نمودم. در مسیر بازگشت به مکالمات رادیویی گوش می‌دادیم. براساس اطلاعات به دست آمده از سایت‌های شنود نیروی هوایی و دریایی خلبان دو فروند میگ ۲۳ و یک فروند میراژ اف ـ یک را در راه بازگشت خروج اضطراری کرده بود و از کل ۱۳ فرونده جنگنده مهاجم عراقی، ده فروند سالم بازگشته بودند.»

علاقه‌مندان می‌توانند برای ثبت سفارش و خرید کتاب با انتشارات سرو موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به شماره ۵۷۸۲۵۰۰۰ داخلی (۶۵۶ و ۶۵۷) تماس حاصل فرمایند و یا این کتاب را از غرفه نشر سرو در نمایشگاه کتاب امسال با ۲۰ درصد تخفیف دریافت نمایند.