نگاهی جامع به زندگی حاج قاسم در مستند «سرباز ۶۳ ساله»

باشگاه خبرنگاران جوان؛ نفیسه خلیلی - نشست خبری مستند «سرباز ۶۳ ساله» با حضور ساسان فلاح‌فر تهیه‌کننده، عباس وهاج کارگردان، احسان ناظم بکایی مجری، امیرحسین شهبازی صدابردار، میلاد خوشنواز تدوین‌گر و سعید دولتخواه تصویربردار در سالن جلسات اداره کل روابط عمومی صداوسیما برگزار شد.

در ابتدا فلاح‌فر از ویژگی‌های مستند «سرباز ۶۳ ساله» و تفاوت آن نسبت به سایر مستند‌های ساخته شده گفت: از اوایل دهه ۹۰ که حضور ایران در کشور‌های منطقه پررنگ بود، کار‌های ما به سمت ساخت این حوزه رفت. یکی از این تولیدات مستند «خاطرات بادیه» که یکسال قبل از شهادت حاج قاسم ساخته شد، زمینه آشنایی بنده با منش ایشان و مواجهه‌شان با تروریست‌ها را فراهم کرد. بعد از آن از سوی مکتب حاج قاسم کاری پیشنهاد شد تا از زاویه نگاه اهالی قنات‌ملک و اهلی محل به این شخصیت بپردازیم. کسانی که از کودکی حاج قاسم را می‌شناسند و جزئیات زندگی‌شان را می‌دانند. ما مجموعه «خاطرات آن مرد» را ساختیم و سعی کردیم بدون تکلف و متفاوت حاج قاسم را به مردم بشناسانیم. 

تهیه‌کننده مستند «سرباز ۶۳ ساله» ادامه داد: بعد از ساخت این مستند، این ایده به ذهنمان رسید که درباره فرماندهان بزرگمان مانند احمد کاظمی مستند جامعی بسازیم. به همین دلیل، مجموعه مستند «سرباز ۴۶ ساله» ساخته شد، که مورد لطف خانواده شهید قرار گرفت و کار دیده شد. بعد از آن، مکتب حاج قاسم پیشنهاد داد یک بیوگرافی کاملی همانند مجموعه شهید کاظمی ساخته و پرداخته شود. آنها پیشنهاد دادند که نام این مستند هم «سرباز ۶۳ ساله» گذاشته شود.

وی با بیان اینکه این مستند کلید خورد و تولید آن حدود یکسال زمان برد، افزود: ما تلاش کردیم به نکاتی اشاره کنیم که تا‌به‌حال شنیده نشده است. یعنی به صحبت‌هایی اشاره شده که یا در هیچ مستندی پرداخته نشده، یا در پژوهش به آن اشاره نشده است. 

فلاح‌فر با اشاره به جذابیت‌های دیگر این مستند بیان کرد: از این جذابیت‌ها زیاد است. برای نمونه اولین کنگره شهدا در تمام کشور را حاج قاسم راه‌اندازی کرد. یا ایشان اولین موزه دفاع مقدس را در کرمان ایجاد کرد. بنابراین، تاثیراتی که حاج قاسم برجای گذاشته، با وجود مواجهه با طوفان‌ها همچنان پابرجاست و در حال ثمر دادن است. 

در ادامه این نشست، وهاج در واکنش به همزمانی ششمین سالگرد شهادت حاج قاسم و جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و اینکه آیا این جنگ تحمیلی تاثیری در روند مستند داشت؟ گفت: در تاریخ کمتر عزیزانی هستند که تکرار نمی‌شوند. معدود افرادی هستند که در جامعه ایرانی - اسلامی ما جایگاه دارند و قول حاج قاسم، هر ۱۰۰ سال یا ۵۰۰ سال ممکن است پا به تاریخ ما بگذارند. حاج قاسم دست به تحولات در ساختار نظم جهانی زد. باید گفت حاج قاسم تمام شدنی نیست. ایشان در تاریخ ردی از خود برجای گذاشته، که هر روز این اتفاقات مرور می‌شود. حاج قاسم برای بنده نقطه عطف در ساختار نظم جهانی بود؛ همانند انقلاب اسلامی. نگاه حاج قاسم به منطقه غرب آسیا اینگونه بود که باید ایران اسلامی مقابل قدرت‌های استعماری بایستد. این نگاه‌ها نشان می‌دهد که ایران باید در نقطه‌ای بایستد که تعیین‌کننده باشد.