حمایت سازمان بهزیستی از ۱۲۶۷۳ کودک خیابانی

باشگاه خبرنگاران جوان - سید جواد حسینی، رئیس سازمان بهزیستی کشور به همراه معاون سلامت اجتماعی، رئیس مرکز فوریت‌های اجتماعی و پیشگیری از اعتیاد و مشاور امور مجلس این سازمان در کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی به ریاست علی بابایی کارنامی حضور یافتند و موضوع خودکشی در دستور کار این جلسه قرار گرفت.

در این نشست طرح یک پژوهش تحقیقاتی درباره خودکشی که از سوی یک مرکز تحقیقاتی در قم و همچنین دانشگاه رازی کرمانشاه در حال انجام است، مطرح و مورد بررسی قرار گرفت.

نسبت اقدام به خودکشی به خودکشی منجر به مرگ

سید جواد حسینی رئیس سازمان بهزیستی در این جلسه با تأکید بر چند نکته کلیدی درباره پدیده خودکشی گفت: نسبت اقدام به خودکشی به خودکشی منجر به مرگ، ۲۰ به یک است به این معنا که از هر ۲۰ اقدام به خودکشی یک مورد به مرگ منجر می‌شود و ۱۹ نفر دیگر که اقدام کرده، اما جان خود را از دست نداده‌اند، به‌شدت در معرض تکرار مجدد خودکشی قرار دارند.

ضرورت حمایت از افرادی که افکار خودکشی دارند

وی افزود: این افراد از سوی دیگر به‌شدت نیازمند حمایت اجتماعی هستند و اگر مداخلات حمایتی به‌موقع برای آنها انجام شود، میزان تکرار خودکشی در میان آنها به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد و در بسیاری موارد از وقوع مجدد آن جلوگیری می‌شود.

بر همین اساس، حسینی از اجرای «طرح ویژه خودکشی» در تهران و چند شهر دیگر خبر داد و گفت: در این طرح، افرادی که اقدام به خودکشی کرده‌اند به‌صورت ویژه رصد می‌شوند و حمایت‌های اولیه از آنها صورت می‌گیرد تا احتمال تکرار این اقدام کاهش یابد.

رئیس سازمان بهزیستی، کاهش همبستگی عاطفی و اجتماعی و افت سرمایه اجتماعی را از دلایل اصلی خودکشی عنوان کرد و افزود: ۱۱ هزار گروه داوطلب در سازمان بهزیستی با مشارکت ۱۲۰ هزار داوطلب در سراسر کشور فعال هستند که می‌توانند در این زمینه نقش مهمی ایفا کنند.

به گفته وی، در دهه فجر فراخوان پویش گروه‌های داوطلب محلی شکل خواهد گرفت و تسهیلگران و داوطلبان محلی می‌توانند به انسجام اجتماعی، افزایش سرمایه اجتماعی و در نتیجه کاهش آسیب‌ها و تقویت کنترل اجتماعی کمک کنند.

حسینی با اشاره به خدمات تخصصی مراکز مشاوره عنوان کرد: در حال حاضر حدود سه هزار مرکز مشاوره در کشور فعال است و این خدمات در حال تخصصی‌تر شدن است. مجوز مشاوره در ۱۱ قلمرو تخصصی صادر می‌شود که یکی از آنها حوزه خودکشی است و لازم است روان‌شناسان و مشاورانی که توان مداخله مؤثر در این حوزه را دارند، تربیت شوند.

وی همچنین بر اهمیت سامانه تلفنی «صدای مشاور» با شماره ۱۴۸۰ و اورژانس اجتماعی با شماره ۱۲۳ تأکید کرد و گفت: بخش قابل‌توجهی از تماس‌ها با این سامانه‌ها مربوط به اقدام یا افکار خودکشی است و ارتقای تخصصی خدمات، افزایش کیفیت و توسعه استاندارد‌های این مراکز در دستور کار قرار دارد.

نقش مهم اشتغال

به گفته حسینی، اشتغال نقش مهمی در کاهش آسیب‌های اجتماعی از جمله خودکشی دارد و تاکنون بیش از ۸۰ هزار فرصت شغلی برای مددجویان ایجاد شده است و زنان سرپرست خانوار در این حوزه نیازمند توجه ویژه هستند.

حسینی با تقسیم‌بندی علل خودکشی در سه سطح کلان، میانی و خرد متذکر شد: در سطح کلان، وضعیت اقتصادی نقش تعیین‌کننده‌ای در کاهش و کنترل آسیب‌های اجتماعی از جمله خودکشی دارد.

وی با اشاره به فعالیت‌های سازمان بهزیستی در حوزه اجتماعی افزود: در زمینه مشاوره و راهنمایی زنان و خانواده، مراقبت و توانمندسازی کودکان و نوجوانان، پیشگیری از آسیب‌ها، اعتیاد و اورژانس اجتماعی فعالیت گسترده‌ای در حال انجام است.

به گفته وی، سه هزار مشاور سازمان بهزیستی طی سال گذشته به یک میلیون و ۳۰۰ هزار مراجعه‌کننده خدمات ارائه کردند و سامانه ۱۴۸۰ نیز یک میلیون و ۸۸۸ هزار تماس را پاسخ داده است که در مجموع سه میلیون و ۱۸۸ هزار نفر در سال ۱۴۰۴ از این خدمات بهره‌مند شده‌اند. همچنین ۷۶ هزار نفر از کالابرگ مشاوره استفاده کرده‌اند.

رئیس سازمان بهزیستی ادامه داد: علاوه بر این، دوره‌های آموزشی مختلفی از جمله آموزش زندگی خانوادگی پیش از ازدواج، مهارت‌های زندگی، غربالگری اضطراب کودکان و مراقبت‌های حمایتی مادر و کودک در قالب طرح «محب» اجرا شده است.

گسترش مشاوره آنلاین

حسینی برنامه تحولی سازمان بهزیستی در حوزه مشاوره را شامل راه‌اندازی سامانه جامع مشاوره، گسترش مشاوره آنلاین، رتبه‌بندی مراکز مشاوره، تخصصی‌تر شدن خدمات و تربیت مشاوران متخصص عنوان کرد.

وی همچنین تأکید کرد: خدمات داوطلبانه محله‌محور می‌تواند نقش مؤثری در کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی داشته باشد. در حوزه کودکان بی‌سرپرست، بدسرپرست و کودکان خیابانی، ۵۳ هزار کودک و نوجوان در قالب خانواده زیسته و جایگزین، فرزندخواندگی و مراکز نگهداری و حمایتی تحت پوشش قرار دارند.

به گفته وی، غربالگری، استعدادیابی و مهارت‌آموزی کودکان و نوجوانان، راه‌اندازی مراکز مراقبت روزانه و مراکز کودک و خانواده، تدوین نظام تربیتی و مهارتی اجتماعی و اقتصادی مراکز شبه‌خانواده و اجرای طرح «دست‌های مهربان» از جمله اقدامات انجام‌شده است.

حمایت از ۱۲۶۷۳ کودک خیابانی

حسینی افزود: در حوزه کودکان خیابانی، ۹۱ مرکز شبانه‌روزی و روزانه فعال است که به ۱۲ هزار و ۶۷۳ کودک خدمات ارائه می‌دهد و رویکرد سازمان بهزیستی حرکت از مراکز شبانه‌روزی به سمت مراکز روزانه حمایتی و آموزشی است. این مراکز از صبح تا ظهر فعال بوده و خدمات آموزشی، حمایتی، بهداشتی و فقرزدایی را با رویکرد کاهش آسیب و توانمندسازی ارائه می‌کنند. برای این بخش در سال ۱۴۰۴، ۱۳۰ میلیارد تومان اعتبار اختصاص یافته است.

وی در ادامه گفت: ۲۹۰ هزار زن سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند که میانگین دهک اقتصادی آنها ۳.۹ است، این رقم به‌مراتب پایین‌تر از مردان سرپرست خانوار با میانگین دهک ۵.۷ است. ۷۶ درصد این زنان در شهر‌ها ساکن هستند و غربالگری سلامت جسمانی ۳۰ درصد از آنها در دستور کار قرار دارد. همچنین ۸۰۰ نفر از فرزندان زنان سرپرست خانوار به تحصیل بازگشته‌اند.

حسینی از برنامه تربیت ۱۰۰ سوپروایزر ارائه خدمات مددکاری، غربالگری شیوع اختلالات عاطفی و روانی نوجوانان ۱۳ تا ۱۸ سال و زنان سرپرست خانوار و پوشش ۱۰۰ درصدی بیمه اجتماعی آنها خبر داد.

وی نقش اورژانس اجتماعی را در این زمینه بسیار مهم دانست و گفت: این بخش با پنج هزار نیرو و ۵۰۰ ون در کشور فعال است و در ۹ ماه نخست امسال بیش از ۱۰۶ هزار تماس را پاسخ داده است. به گفته وی، سال گذشته ۱۱ مرکز اورژانس اجتماعی راه‌اندازی شد و امسال برنامه‌ریزی شده است ۳۰ مرکز جدید اضافه شود تا در مجموع ۱۱۶ شهر به این مراکز مجهز شوند.

حسینی همچنین از وجود پنج نوع خانه حمایتی برای زنان آسیب‌دیده، در معرض آسیب و خشونت شامل خانه‌های تلاش، راه نوین، سلامت، امن و مهر خبر داد.

در پایان این جلسه پس از ارائه توضیحات حسینی، نمایندگان مجلس با رویکردی حمایتی نسبت به عملکرد سازمان بهزیستی، دیدگاه‌ها و مسائل حوزه‌های انتخابیه خود را مطرح کردند و سازمان بهزیستی نیز قول پیگیری این موضوعات را داد.

منبع: سازمان بهزیستی