آقا «ماشاءالله» هفتاد ساله شد

باشگاه خبرنگاران جوان - کسی در ایران پیدا می‌شود که با شنیدن «نه غلام!» ناخودآگاه لبخندی گوشه لبش ننشیند یا با «اِاِاِ علی!» یاد چهره‌ای آشنا و صدایی خاص نیفتد. اینها فقط تکیه‌کلام نیستند؛ تکه‌هایی از حافظه جمعی ما هستند. حافظه‌ای که نام حمید لولایی روی آن حک شده و سال‌هاست از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود، بی‌آنکه تاریخ مصرف داشته باشد.

حمید لولایی از آن بازیگر‌هایی است که انگار از دل خانواده بیرون آمده؛ نه غریبه است، نه دست‌نیافتنی. دهه شصتی‌ها او را با «نوروز ۷۲» و «ساعت خوش» شناختند؛ دورانی که تلویزیون هنوز ساده بود و خنده‌ها بی‌واسطه. همان‌جا بود که لولایی نشان داد بلد است چطور با یک نگاه، یک مکث جمعی را از ته دل بخنداند. 

با آغاز پخش مجموعه «زیر آسمان شهر» در اواخر دهه هفتاد، محبوبیت حمید لولایی به اوج رسید. نقش خشایار مستوفی، شخصیتی ساده‌دل، اهل غر زدن و در عین حال دوست‌داشتنی، او را به یکی از چهره‌های آشنا در خانه‌های مردم تبدیل کرد. این مجموعه توانست ارتباطی عمیق میان لولایی و مخاطب عام برقرار کند؛ ارتباطی که تا امروز نیز ادامه دارد. پس از آن، بازی در آثاری، چون «خانه‌به‌دوش»، «ترش و شیرین»، «بزنگاه»، «مسافران» و «خوش‌نشین‌ها» جایگاه او را به عنوان یکی از ستون‌های اصلی کمدی تلویزیون تثبیت کرد.

سریال‌هایی که هنوز هم اگر از تلویزیون پخش شوند، کنترل از دست می‌افتد و کسی کانال را عوض نمی‌کند. راز ماندگاری حمید لولایی شاید همین باشد؛ او نقش بازی نمی‌کند، زندگی می‌کند.

شخصیت‌هایش اغراق‌شده‌اند، اما غیرواقعی نیستند. ما آنها را در عمو، همسایه، یا حتی در خودمان دیده‌ایم. لولایی استاد بازی با جزئیات است؛ بالا انداختن ابرو، کش دادن یک کلمه، یا سکوتی که از هزار دیالوگ خنده‌دارتر است. کمدی او داد و فریاد نیست، بلکه از دل موقعیت بیرون می‌آید؛ درست مثل وقتی که در شوخی‌های روزمره‌مان، ناگهان یکی می‌گوید «اااا علی» و جمع می‌خندد.

جالب‌تر اینجاست که شوخی‌ها و تکیه‌کلام‌های او فقط برای خندیدن نیستند؛ آنها پلی هستند بین نسل‌ها. پدر با پسر، مادر با دختر، همه بر سر یک جمله مشترک می‌خندند. کمتر هنرمندی توانسته چنین پیوندی بسازد؛ پیوندی که نه به زمان وابسته است و نه به سن.

حمید لولایی را شاید بتوان یکی از نماد‌های نامرئی فرهنگ عامه دانست؛ کسی که بدون شعار، بدون ادعا، فقط با خنده، خودش را در دل مردم جا داده است؛ و چه چیزی ماندگارتر از خنده‌ای که از کودکی تا بزرگسالی همراه آدم بماند؟

حمید لولایی پا به هفتادسالگی گذاشت؛ هنرمندی که سال‌هاست با کمدی عجین شده و خنداندن را به پیشه‌ای همیشگی بدل کرده.

او طی دهه‌ها فعالیت در بیش از ۴۳ اثر تلویزیونی، با تکیه بر بازی فیزیکی، لحن منحصر‌به‌فرد و خلق شخصیت‌های ماندگار، سهمی انکارناپذیر در شکل‌گیری کمدی تلویزیونی ایران داشته است.

این بازیگر بی‌هیاهو چنان در حافظه‌ی مخاطبان حک شده که نقش‌هایش خاطره‌سازِ چندین نسل‌اند. هفتادسالگی او، بهانه‌ای‌ست برای مرور کارنامه‌ی هنرمندی که کمدی را ساده، مردمی و ماندگار به‌تصویر کشید.

منبع: فارس