اجرای آثار مکتوب در عرصه تئاتر و سینما چالش‌هایی دارد

باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین کربلایی طاهر - داوود گراوند، بازیگر نمایش «مغازه خودکشی» به کارگردانی حسین نصیری که اجرا‌های خود را از بهمن ماه سال گذشته در سالن شیشه‌ای عمارت هما آغاز کرده است، درباره حضورش در این نمایش گفت.

گراوند که در این نمایش نقش میشیما پدر خانواده تواچ را بازی می‌کند، درباره نقش خود در این اثر گفت: میشیما مغازه خود کشی را پس از مرگ پدرش مدیریت می‌کند، او تمام پتانسیل خود و خانواده‌اش را بکار گرفته تا بتواند این کسب کار خانوادگی را حفظ کند و توسعه بدهد. او گویی تمام تلاشش را می‌کند که توانمندی‌هایش را به خود و پدرش ثابت کند و البته از این راه کسب درآمد کرده و گذران زندگی کنند. او به تمام اصول مغازه خودکشی که به ارث برده پایبند است و عبور از این اصول خط قرمز اوست. میشیما هر کاری می‌کند که مغازه را حفظ کند حتی اگر برخلاف علاقمندی‌های فرزندان و همسرش باشد، گاهی حتی برای اینکار از آنها هم عبور کرده و دست به استثمار شان می‌زند؛ اما در نهایت مهر او به خانواده‌اش است که پیروز می‌شود.

او ادامه داد: گروه نمایش ما در شرق استان تهران و از دل گروه نمایش چکاوک دماوند به سرپرستی هومن رهنمون و با همت و تلاش حسین نصیری شکل گرفت، حسین اکثر ما را که از هم فاصله گرفته بودیم با پشنهادات و توانمندی خود در اداره گروه و کارگردانی به هم نزدیک کرد. نمایش «مغازه خودکشی» دومین نمایش گروه است، اما به نوعی اولین تجربه حرفه‌ای گروه در اجرای تهران و بلند مدت هم هست. 

این هنرمند با اشاره به تجربه بسیار جالب و پر چالشی حضور در این نمایش بیان کرد: اصولا به اجرا درآوردن آثار مکتوب در عرصه تئاتر و سینما چالش‌های بسیاری دارد، مخصوصا وقتی خوانندگان آن آثار به سمت طرفداری و گاهی تعصب رفته باشند، به عنوان مثال برخی نمی‌پذیرند که جنسیت کاراکتر تغییر کند یا گاهی برداشت نویسنده و کارگردان نمایش از اثر روایت شود، اگر از این خطوط قرمز عبور کردید خون‌تان حلال می‌شود! خواننده رمان و داستان با خواندن تخیل می‌کند و همه چیز کتاب را در ذهن خود ساخته و از دریچه ذهن خود عبور داده و می‌بیند؛ پس به تعداد خوانندگان یک کتاب می‌شود آن را تخیل کرد؛ بنابراین ما هرچه تلاش کنیم در آثار اقتباسی، قطعا افرادی هستند که آن را به لحاظ تشابهات کاراکترها، موقعیت و ... برنتابند و یا اثر تولیدی را دوست نداشته باشند، از سوی دیگر اگر تئاتر را عین به عین رمان اجرا کنی مورد سؤال قرار خواهی گرفت که شما به عنوان نویسنده و کارگردان چه کرده‌اید؟ در نمایش «مغازه خودکشی» حمیدرضا متولی به عنوان نویسنده و حسین نصیری کارگردان، تمام تلاش‌شان را کردند تا این فاصله را کم کنند؛ اما از تفاسیر و برداشت‌ها و تخیل خود هم غافل نشود، من به عنوان بازیگری که در مراحل انتخاب، نگارش در جریان امور بودم و نظراتم را در اختیار این عزیزان قرار می‌دادم نیز در اجرای شخصیت پدر پیرو همین نگاه بودم، میشیمای نمایش ما در باتلاقی دست و پا می‌زند که گذشتگان برای او ساخته‌اند، چنان چشمانش به روی جهان بسته شده که چیزی جز پیشرفت مغازه‌اش و افزایش سود را نمی‌بیند؛ اما با به دنیا آمدن فرزند ناخواسته که خلاف جریان تفکر اوست، دریچه جدیدی برایش گشوده می‌شود. 

گراوند ادامه داد: میشیما شخصیتی چند وجهی دارد همه چیز را در کسب در آمد و رونق مغازه می‌بیند، اما در همین حال به خانواده‌اش و حتی فرزندی که ساز مخالف می‌زند هم علاقمند است، من به عنوان بازیگر با توجه به تجارب خود سعی کردم ذهنم را به کارگردان نزدیک کنم و میشیما را به درون خودم فرا بخوانم تا اگر هم با تخیل مخاطب فاصله دارد قابل پذیرش شود؛ با اینکه در فرم اجرایی ما دشواری‌های دیگری هم وجود دارد، مانند استفاده از ژست و حرکات اغراق شده که ممکن بود این انتخاب آگاهانه حرکات خشک و به گونه‌ای رباتیک پدر به همزاد پنداری مخاطب آسیب وارد کند و تماشگر پس بزند؛ اما براساس فرم و شخصیت‌پردازی کارشد و خوشبختانه خروجی و نظرات پس از تماشای نمایش اغلب مثبت هستند و به نظرم توانستیم اکثریت را راضی از سالن راهی کنیم.

او با اشاره به تفاوت‌های میشیما با دیگر نقش‌هایی که بازی کرده است، گفت: این یکی از معدود شخصیت‌های منفوری است که بازی کرده‌ام به شدت از خود واقعی من فاصله دارد، برخی مواقع حتی در موقعیت‌های اجرا از او بدم می‌آید؛ چون انسانیت آخرین چیزی است که به آن فکر می‌کند، در ارتباط با مخاطب هم این اتفاق تا اندازه زیادی افتاده و درک می‌کنم که چنین حسی هم در تماشاگر شکل گرفته باشد. وقتی شخصیت منفی داستان را جان می‌دهی این اتفاق طبیعی است و زمانی در تماشاگر حس نفرت از تو شکل گرفت یعنی کارت را درست انجام داده‌ای.

بازیگر نمایش «مغازه خودکشی» با اشاره به بازخورد مخاطبان بیان کرد: با توجه به فرم اجرایی و نامتداول نمایش «مغازه خودکشی» و البته بازخورد‌های نمایش گذشته‌مان «مارسی نوزده نود و شش» به کارگردانی حسین نصیری که در همین فضای فانتزی با چاشنی اکسپرسیونیسم و پوسته گاتیک اجرا شد، می‌دانستیم برخی مخاطبان ممکن است دوست‌اش نداشته باشند. در مجموع باتوجه به سالنی که در آن اجرا می‌رویم که امکان نظردهی رودرروی تماشاگر در انتهای نمایش هنگام خروج فراهم است، اکثر بازخورد‌ها مثبت و گاهی فوق‌العاده‌است مخصوصا از سمت نسل z که بسیار مورد توجه‌شان قرار می‌گیرد.

او افزود: چه در کار بعدی گروه باشم یا به هر دلیل شانس حضور نداشته باشم، «مغازه خودکشی» در مسیر حرفه‌ای من بسیار مهم است، بیش از ۷۰ اجرا که همچنان ادامه دارد و دریافت جایزه بازیگر اول مرد از بیست و نهمین جشنواره تئاتر استان تهران و مهمتر از اینها زندگی در کنار گروه‌ی همدل و همراه و دوست داشتنی که نیمی از آنها رفقای قدیمی و نیمی دیگر هنرجویان تازه گام به صحنه گذاشته هستند که برخی هنوز به هجده سال هم نرسیده‌اند، هر اجرا در کنار این عزیزان و خانواده تئاتری من، لذت بخش و دوست داشتنی و ماندگار است و بسیار از آنها یاد می‌گیرم.

داوود گراوند در پایان بیان کرد: سپاسگزار حسین نصیری به عنوان کارگردان کاربلد و سرپرست گروه هستم که به من اعتماد کرد و ممنونم از آرزو صراف رضائی همسر عزیزم، بازیگر نقش مرلین، دستیار کارگردان و روابط عمومی نمایش که همراهی را تمام کرد و با مهربانی و همدلی سختی‌های این روز‌ها را برایم کم و کم‌تر کرد. در آخر باید از هومن رهنمون ویژه سپاسگزاری کنم که آشنایی با او مسیر تئاتری من را تغییر داد، برای نگاه حرفه‌ای که به من بخشید و بیش از هرچیزی زندگی گروهی و عشق ورزی یادم داد دست‌بوسش هستم.