سنجش رضایت مخاطب، معیار ماندن یا رفتن برنامه‌های تلویزیونی

باشگاه خبرنگاران جوان؛ نفیسه خلیلی - به منظور اطلاع از روند نظرسنجی مخاطبان و میزان شفافیت مرکز تحقیقات صداوسیما، بازدیدی با حضور اصحاب رسانه برای در جریان قرار گرفتن میزان مخاطبان برنامه‌های رادیو و تلویزیون انجام شد. در این بازدید خبرنگاران در جریان روند نظرسنجی پژوهشگران قرار گرفتند و سوالات خود را مطرح کردند. 

محسن شاکری‌نژاد، رئیس مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما در ابتدا به سابقه ۶۰ ساله این مرکز اشاره کرد و گفت: این مرکز قدیمی‌ترین مرکز افکارسنجی و نظرسنجی در ایران و قدیمی‌ترین و با تجربه‌ترین مرکز سنجش مخاطب در ایران است، که انواع و اقسام شیوه‌های سنجش مخاطب را در طول سالیان گذشته آزمایش کرده و به دقیق‌ترین شیوه‌ها در ابزار سنجش رسیده است. در دنیا کشور‌هایی که صاحب صنعت رادیو تلویزیون هستند، از ابزار‌هایی استفاده می‌کنند که در جامعه ایرانی از لحاظ فنی و فرهنگی قابلیت اجرایی ندارد. اما شیوه‌های دیگر نظرسنجی از قبیل میدانی و تلفنی در مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما استفاده می‌شود. 

شاکری‌نژاد بعد از اشاره به روند نزولی تماشای تلویزیون در جهان، به ایران اشاره کرد و گفت: بیشترین میزان مخاطب در سال‌های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ بوده است که میزان مخاطبان صداوسیما تا ۸۸ درصد اعلام شده است. از سال ۱۳۹۴ شاهد کاهش روند میزان مخاطب رسانه ملی بوده‌ایم، که این روند تا سال ۱۴۰۲ ادامه داشت. در دنیا هم همین روند را شاهد هستیم، که بخشی از آن به رقابت فضای مجازی با فضای برودکست بر می‌گردد. در سال ۱۴۰۳ جلوی روند کاهش مخاطب گرفته شد. بنابراین، این روند کاهش مخاطب در ایران هم وجود داشته است.

رئیس مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما در واکنش به سوء‌گیری‌های مطرح شده در میزان نظرسنجی از مخاطبان توضیح داد: ما یک واحد کنترلگر برای نظرسنجی مخاطبان داریم، که تعدادی از کنترلگر‌ها به صورت همزمان نظرسنجی‌های انجام شده را رصد می‌کنند و از روند پاسخگویی پاسخ‌دهنده و پرسشگر آگاه هستند. در نظرسنجی‌های میدانی هم این کنترلگری وجود دارد.

وی از تاثیر این نظرسنجی‌ها در تولید برنامه‌های تلویزیونی گفت و ادامه داد: از تک تک برنامه‌های تلویزیون شاخص میزان رضایت مخاطب سنجیده می‌شود. اکنون طرح و برنامه سازمان صداوسیما اعلام کرده برنامه‌های بدون مخاطب باید از کنداکتور حذف و برنامه دیگر جایگزین آن شود و یا به برنامه مهلت داده شود تا میزان مخاطبش را افزایش دهد.