به گزارش ایسنا بر اساس خبر رسیده، هفتادویکمین نشست از سلسله نشستهای «بر خوان سعدی» توسط «انجمن فرهنگ و ادب شیراز» و با همکاری سازمان اسناد و کتابخانه ملی مرکز فارس و مرکز سعدیشناسی در «سرای سخن» سازمان اسناد و کتابخانه ملی مرکز فارس برگزار شد.
در این نشست منصور رستگار فسایی، استاد زبان و ادبیات فارسی و سعدیپژوه با موضوع «انسانیت در آثار سعدی» به سخنرانی پرداخت.
او با ذکر شواهدی از کلیات سعدی، جایگاه این شاعر بلندآوازه را از نگاه او به تصویر کشید و گفت: سعدی وسعت و پهنه کلام خود را همه زمین میشناسد؛ «زمین به تیغ بلاغت گرفتهای سعدی / سپاس دار که جز فیض آسمانی نیست». با این حال پادشاه سخن در پایان همین بیت، همه یافتههای خویش را از لطف ایزدی میشناسد.
رستگار فسایی در ادامه با ورود به مبحث انسانشناسی افزود: سعدی از انسانگرایی با تعبیراتی مانند آدمی، مردمی و بنیآدم بودن یاد میکند. آنچه سعدی بیان میکند به تفکرات اومانیستها، انساندوستان و اگزیستانسیالیستها بسیار نزدیک است. یاسپرس، فیلسوف اگزیستانسیال، معتقد بود که انسان بودن به معنای یک ودیعه الهی یا غیبی نیست، انسان در صورتی انسان است که هر لحظه انسان بشود و به همین دلیل انسان بودن یک کوشش و تقلای پیوسته و بیوقفه است. انسان باید بکوشد با عمل نیک خود در هر لحظه، انسان بماند. انساندوستی سعدی بر فرهنگ میهنی، فرهنگ اسلامی و یافتههای جهانگردی او و اجتهاد حاصل از تمام اینها مبتنی است؛ به همین دلیل، نظر سعدی به نظر بسیاری از اگزیستانسیالیستهای خداباور نزدیک است.
این سعدیپژوه در ادامه به شرح بیتهایی از سعدی در وصف انسان و انسانیت پرداخت و گفت: زندگی جاوید از نظر سعدی در این است که درندهخو نباشی؛ «اگر این درندهخویی ز طبیعتت بمیرد / همه عمر زنده باشی به روان آدمیت». سعدی در تمام این مضامین، از طرفی انسان کاملِ مطلوبش را نشان میدهد و از طرف دیگر مخالف آن را؛ بنابراین مخالفت سعدی با دیوی، بدی و زشتی در برابر فضیلتهای الهی و اشرف مخلوقات بودن انسان قرار میگیرد.
رستگار فسایی در پایان اظهار کرد: سعدی روش نصیحتگویی را برای بیان اندیشه خود برمیگزیند اما خود بیان میکند که برای خودنمایی نصیحت نمیکند؛ «نه بیان فضل کردم که نصیحت تو گفتم / هم از آدمی شنیدی بیان آدمیت». انسان هرچه هست، از لحاظ کالبدی انسان است اما در زیر این کالبد ظاهری، که دربردارنده همه خصوصیات جسمی و ظاهری است، انسان در معنا اوج میگیرد.
انتهای پیام
