آمریکا نمی‌تواند رقابت با چین را کنترل کند
باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین مهدی تبار- به گزارش فارن پالیسی، طی دو دهه گذشته، نقشه‌هایی که بر پایه رنگ کشورها طراحی شده‌اند و مهمترین شریک تجاری آن‌ها را نمایش می‌دهند، به بخش جدانشدنی روزنامه‌نگاری اقتصادی تبدیل شده‌اند. اما در سال‌های اخیر، این نقشه‌ها رنگ تازه‌ای به خود گرفته‌اند: چین به تدریج و سپس با شتابی چشمگیر، جای ایالات متحده را به‌عنوان شریک تجاری اول بیشتر کشورهای جهان گرفت.
این برتری تجاری، به‌ویژه به‌دلیل قدرت بی‌رقیب چین در حوزه تولید، پرسشی راهبردی را در میان رهبران کشورهای غربی و آسیایی مطرح کرد: پکن تا چه اندازه می‌تواند این قدرت اقتصادی را به نفوذ ژئوپولیتیکی تبدیل کند؟ به گزارش فارن پالیسی، پاسخ این پرسش برخلاف انتظارات اولیه، پیچیده و کند بوده است.
اگرچه ایالات متحده هیچ‌گاه یک قدرت استعماری کلاسیک نبوده، اما در دوران پس از جنگ جهانی دوم، به‌عنوان یک ابرقدرت اقتصادی، زبان مسلط، و مرجع قوانین و ارزش‌های بین‌المللی شناخته می‌شد. همین مزایا سبب شد واشنگتن حتی در برابر صعود اقتصادی چین نیز جایگاه خود را حفظ کند. با این حال، به گزارش فارن پالیسی، این مزایا اکنون رو به فرسایش گذاشته‌اند—و در برخی موارد، به‌طور عامدانه از سوی دولت ترامپ کنار گذاشته شده‌اند.
در هفته‌های اخیر، دولت ترامپ به شکلی بی‌سابقه به تضعیف بنیان‌های قدرت نرم ایالات متحده پرداخته است. رفتارهای دولت در قبال ایران و همچنین متحدان قدیمی آمریکا، نشان‌دهنده رویکردی است که بر پایه زور و تحمیل استوار است. به‌ویژه در حوزه تجارت، این رفتارها آشکارتر شده‌اند.
به گزارش فارن پالیسی، رئیس‌جمهور ترامپ در ابتدای دوره دوم خود وعده داد که ظرف ۹۰ روز، ۹۰ توافق تجاری جدید با کشورهای مختلف امضا خواهد کرد. اما تاکنون تنها چهار توافق با بریتانیا، چین، اندونزی و ویتنام اعلام شده که اغلب فاقد جزئیات مشخص یا چارچوب‌های جامع بوده‌اند.
در پی ناکامی در جلب مشارکت جهانی، ترامپ رویکردی سخت‌گیرانه‌تر در پیش گرفت. هفته گذشته، او نامه‌هایی به رهبران بیش از دو دوجین کشور ارسال کرد و شرایط تجاری جدید را به‌صورت یکجانبه اعلام نمود. به گزارش فارن پالیسی، این نامه‌ها نه‌تنها حاوی تعرفه‌های سنگین جدید بودند، بلکه لحن آن‌ها تحقیرآمیز و با امضای اغراق‌آمیز ترامپ همراه بود. در یکی از این نامه‌ها خطاب به رئیس‌جمهور کره جنوبی آمده بود: «اگر شما تعرفه‌هایتان را افزایش دهید، ما به همان میزان آن را به تعرفه ۲۵ درصدی خود اضافه خواهیم کرد.»
فارغ از لحن بی‌سابقه این نامه‌ها، نکته نگران‌کننده‌تر، بی‌ارتباطی آن‌ها با واقعیت‌های اقتصادی موجود است. کره جنوبی پیشاپیش تعرفه‌ای نزدیک به صفر برای کالاهای آمریکایی وضع کرده است و با واشنگتن توافق تجارت آزاد دارد.
تحلیلگران هشدار می‌دهند که چنین رفتارهای خودسرانه در دوران سلطه تجاری چین، می‌تواند متحدان دیرینه واشنگتن را وادار کند به‌سوی اتحادهای تازه‌تری حرکت کنند. به گزارش فارن پالیسی، کشورهای اروپایی پیشاپیش در حال برداشتن گام‌هایی در این مسیر هستند. در هفته‌های اخیر، بریتانیا و فرانسه اعلام کرده‌اند که در صورت بروز تهدید خارجی، در زمینه تسلیحات هسته‌ای هماهنگی خواهند داشت. همچنین، لندن و برلین توافقنامه‌ای برای تعمیق روابط دفاعی امضا کرده‌اند.
اگرچه هیچ‌یک از این کشورها مستقیماً به سیاست‌های ایالات متحده اشاره نکرده‌اند، اما بعید است تحرکات اخیر واشنگتن در این تصمیم‌ها بی‌تأثیر بوده باشد. به باور برخی ناظران، حتی دولت ترامپ نیز پیشاپیش چنین تغییراتی را پیش‌بینی کرده بود. ماه‌ها پیش، واشنگتن هشدار داده بود که نزدیکی بیشتر کانادا و اتحادیه اروپا می‌تواند اقدامی «خصمانه» تلقی شود.
با این حال، این پیش‌بینی‌ها مانع از اتخاذ سیاست‌هایی نشده‌اند که بیشتر به انزوای آمریکا در عرصه جهانی می‌انجامند. در شرق آسیا، ژاپن و کره جنوبی هنوز محتاطانه عمل می‌کنند، اما اگر مسیر کنونی واشنگتن ادامه یابد، ممکن است همین کشورها نیز از آمریکا فاصله بگیرند.
در نهایت، آن‌گونه که به گزارش فارن پالیسی تحلیل شده است، ایالات متحده ممکن است ناخواسته دستاوردی را برای چین رقم بزند که خود چین به تنهایی از طریق تجارت قادر به دستیابی به آن نبود: کاهش اعتماد جهانی به آمریکا و افزایش گرایش کشورها به سوی نظم‌هایی که بر اساس چندجانبه‌گرایی و منافع متقابل شکل می‌گیرند.
12208370
مهمترین اخبار بین‌الملل
