قورباغههای بیباک قاتلِ زنبورهای قاتل!
باشگاه خبرنگاران جوان - در قلمرو حشرات پرنده و نیشزن، زنبورهای غولآسای آسیایی پادشاهی میکنند. این زنبورها از بدنهای عظیم و نیشهای مرگبار برخوردارند و کمتر موجودی جرأت رویارویی با آنها را دارد. اما پژوهشگران به تازگی قهرمان غیرمنتظرهای پیدا کردهاند که میتواند این هیولاهای بالدار را شکست دهد: قورباغهای کوچک و معمولی.
زنبور غولآسای آسیایی (Vespa mandarinia) بزرگترین زنبور سرخ جهان است و بهحق باید از آن حساب برد. این شکارچی قدرتمند میتواند تا ۵ سانتیمتر قد بکشد و بالهایی با پهنای ۷٫۵ سانتیمتر داشته باشد. نیش آن حدود ۶ میلیمتر طول دارد و مقدار زیادی زهر فوقالعاده دردناک را که در شکمش ذخیره شده، به قربانی تزریق میکند.
برخلاف زنبور عسل که نیش خاردار دارد و پس از یکبار نیشزدن گیر میکند، نیش زنبور سرخ غولآسای آسیایی صاف است؛ بدین معنی که میتواند چندین بار پیاپی و بدون محدودیت از آن استفاده کند. همین ویژگیهای ترسناک باعث شده مردم لقب «زنبورهای قاتل» را به آنها بدهند. گرچه با اینکه نیششان میتواند برخی پستانداران را بکشد، این زنبورها نسبت به انسانها تهاجمی نیستند و نیشزدنشان معمولاً چیزی فراتر از درد شدید موضعی ایجاد نمیکند.
خطر زنبورهای غولپیکر آسیایی بیش از همه وقتی واقعاً به چشم میآید که پای زنبورهای عسل در میان باشد؛ زیرا برای آنها تهدیدی جدی به حساب میآیند. زنبورهای سرخ غولآسا زنبورهای عسل را برای تغذیه لاروهای خود شکار و از عسل کندو بهعنوان منبع انرژی استفاده میکنند.
وقتی زنبور سرخ کندوی زنبور عسل را پیدا میکند، آن را با فرومون علامتگذاری میکند و این علامت سایر زنبورهای غولآسا را جذب میکند. گروهی متشکل از تنها ۱۵ تا ۳۰ زنبور میتواند ظرف کمتر از سه ساعت، یک کندوی حاوی هزاران زنبور، بهویژه زنبورهای عسل اروپایی، را نابود کند.
قورباغهها برای نجات میآیند!
زنبورهای قاتل شکارچیان طبیعی کمی دارند؛ اما پژوهش جدید نشان میدهد که قورباغه برکه خالسیاه یکی از آن شکارچیان است. شینجی سوگیورا، اکولوژیست دانشگاه کوبه ژاپن، متوجه شد این قورباغهی کمادعا بهطور مرتب این حشرات و گونههای دیگر زنبور سرخ، از جمله V. simillima و V. analis را میخورد.
بررسیهای سوگیورا نشان داد که قورباغه برکه خالسیاه نه تنها در برابر زهر زنبورهای غولپیکر مقاومت دارد، بلکه حتی درد ناشی از نیش تیز آن را هم تحمل میکند؛ تا جایی که گاهی نیش از دهانش بیرون میزند، اما باز هم حشره را قورت میدهد.
در یک آزمایش، قورباغهها با زنبورهایی هماندازه خود قرار گرفتند تا ببینند میتوانند آنها را شکار کنند یا نه. قورباغههای کوچک با کوچکترین زنبورها و قورباغههای بزرگ با بزرگترین زنبورها جفت شدند. نتیجه شگفتانگیز بود: قورباغهها تقریباً همه زنبورها را میخوردند: ۹۳ درصد زنبورهای کوچکترین گونه (V. simillima)، ۸۷ درصد از گونه متوسط (V. analis) و ۷۹ درصد از بزرگترین گونه (V. mandarinia). حتی وقتی نیش زنبورها به دهان یا چشم قورباغهها میخورد، آنها بیوقفه به خوردن ادامه میدادند.
سوگیورا میگوید: «درحالیکه موشی با اندازه مشابه ممکن است با یک نیش جان خود را از دست بدهد، قورباغهها حتی پس از چندین نیش هیچ مشکلی پیدا نکردند. این مقاومت خارقالعاده در برابر زهر قوی، کشف را هم بینظیر و هم هیجانانگیز میکند.»
گرچه سوگیورا پیشنهاد نمیکند که از قورباغهها بهعنوان نگهبان کندو استفاده شود، میگوید این یافتهها میتواند تأثیر قابلتوجهی بر تحقیقات درباره مقاومت مهرهداران در برابر زهر و درد داشته باشد. او نتیجهگیری میکند: «این تحقیق سؤال مهمی برای مطالعات آینده مطرح میکند: آیا قورباغههای برکه راهی طبیعی برای مقابله با زهر زنبور دارند (مثل موانع فیزیکی یا پروتئینهایی که درد و سم را خنثی میکنند) یا اینکه زهر زنبورها اصلاً روی دوزیستان اثر نمیکند؛ زیرا این حیوانات به ندرت به کندوهای زنبور حمله میکنند؟»
پژوهش در ژورنال Ecosphere منتشر شده است.
منبع: زومیت
12248349
مهمترین اخبار وبگردی
