استانی 12:04 - 10 اردیبهشت 1396
بزرگ ترین بازار مسقف جهان در سینه ی تبریز کهن جا خوش کرده و با گذر زمان هم‌چنان زیبایی خود را حفظ کرده است، شاید این کهنگی بازار تبریز است که زیبایی چشم‌نوازی را به آن می‌بخشد.

بازار مسقف تبریز، قلب تپنده‌ی شهر

به گزارش ایسنا، بی‌شک هر گردشگر خارجی و داخلی از گشتن در این بازار بی‌انتها لذت می‌برد، تنوع‌های زیادی در بازار برای هر رده‌ی سنی وجود دارد. هر قشری از مردم شهر اعم از غنی و فقیر، آن چه به دنبالش هستند به سهولت می‌توانند در این بازار تهیه کنند.

از همان ابتدا که از درب چوبی بزرگ وارد می‌شوید، فضای سنتی و معماری خاص، هر بیننده‌ای را حیرت‌زده می‌کند، گویی به تبریز دیرین بازگشته‌ای و در گذشته‌ها سیر می‌کنی.

در نگاه نخست چشمت به طاق‌ها و گنبدهایی با سازه‌ی آجری به هم پیوسته با ارتفاع بلند می‌افتد که در گذر زمان، خاطرات تلخ و شیرین زیادی را در خود حک کرده‌اند و برای هر مخاطبی از آداب و رسوم مردمان گذشته‌ی این خطه سخن می‌گویند.

دکان‌های رنگارنگ طلا، آیینه‌ها، کفش‌های چرم، فرش‌های نفیس دست بافت، ادویه جات، گیاهان دارویی و ... چشم هر بازدیدکننده‌ای را به سوی خود جذب می‌کند.

بعد از پیچیدن از هر راهرو خود را در بازاری با دکان‌های متفاوت پیدا می‌کنی بدون این‌که با صحنه‌ای کسل‌کننده و تکراری روبرو شوی، ماجراجویی در این دنیای متنوع شروع می‌شود، به طوری‌که تکرار در اینجا برایت بی‌معنا می‌شود.

حیاط‌های بزرگ در وسط بازار با درختانی که تا آسمان قد کشیده‌اند، جلوه‌ای خاصی به این محیط می‌بخشند. دورتا دور این حیاط‌ها را بناهای قدیمی با حجره‌های سنتی در برگرفته و در وسط آن حوض پرآبی خودنمایی می‌کند. هوای لطیف این محیط باز را می‌توان از دریچه‌های بالای گنبدها در بازار تنفس کرد.

به گفته‌ی مردم، از قدیم‌الایام به این بناها کاروانسرا می‌گفتند که در روزگار قدیم صاحبان کاروان‌های تجارتی، کالاها و بار چارپایان خود را در حیاط و محوطه آن‌ها تخلیه می‌کردند. اطراف کاروانسرا، اتاق‌ها، حجره و انبارهای متعددی بود که محل تجارت و داد و ستد محسوب می‌شد. هم‌چنین حجره‌هایی در کاروان‌سراها مخصوص اقامت مسافران بوده است .

اینجا بزرگ‌ترین بازار سنتی مسقف جهان که نشانگر شاهکار معماری ایرانی در طول تاریخ است و از شهرت جهانی برخوردار شده است. در طول سال‌ها مورد توجه گردشگران خارجی و داخلی قرار گرفته است.

این بازار در مرداد 89 به‌عنوان نخستین بازار سرپوشیده‌ی جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. بازار بزرگ تبریز از دیرباز، همواره به‌عنوان قطب اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است.

تنوع مشاغل، وجود مدارس، مساجد، سرا و کاروانسراهای بازرگانی در این مکان، این مجموعه را به فضایی برای کسب روزی افراد تبدیل کرده است. این بازار دارای ۲۰ راسته و بازار، ۳۵ سرا، ۲۵ تیمچه، ۱۱ دالان و حدود پنج هزار و ۵۰۰ مغازه و ۴۰ نوع صنف است .

تیمچه‌های بازار به مکان‌هایی گفته می‌شود که سقفشان به‌صورت گنبدی و آجری ساخته شده است. تیمچه‌ها دارای درهای ورودی بزرگ چوبی هستند که روزها باز و شب‌ها و ایام تعطیلی بسته می‌شوند.

معمولاً زیر زمین تیمچه‌ها برای انبار کردن کالا استفاده می‌شود و اتاق‌های آن محل داد و ستد امور اقتصادی و تجاری است. طبقه‌ی بالای هر تیمچه مخصوص استراحت در ایام قدیم بود و بازرگانان غیر بومی شب‌ها در این مکان ها استراحت می‌کردند.

در میان این گشتن‌ها پای درد و دل فروشندگان بازار می‌نشینم. فروشندگانی که از سر صبح تا عصر، ساعت‌های خود را در این محل می‌گذرانند و به‌عنوان خانه‌ی دومشان می‌پندارند.

از صاحب دکانی که پنیر لیقوان می‌فروشد در مورد وضعیت کار و کاسبی می‌پرسم و در پاسخ می‌گوید: در 10 روز اخیر خرید و فروش خیلی کم شده است و با این وضعیت چرخ زندگی به کندی می چرخد.

«احمد صفری لیقوانی» در ادامه از مشکلات بازار گلایه می‌کند، می‌گوید: حدود 20 سال است در این بازار کار و کاسبی می‌کنم و ما اهالی کسبه هنوز هم از مسجد خلخالی برای تأمین آب آشامیدنی و سرویس بهداشتی استفاده می‌کنیم و اگر مسجدی نباشد بازاری هم وجود ندارد، چون مسجد هم از ساعت 11 صبح تا عصر باز است و اگر در ایامی خاص هم بسته باشد، نمی‌توانیم از این خدمات استفاده کنیم.

وی ادامه می دهد: این بازار فاقد سرویس بهداشتی عمومی است برای بازاری که ثبت جهانی شده و گردشگران زیادی هر سال از این محل بازدید می‌کنند، فراهم کردن این امکانات الزامی است.

فروشنده‌ی دیگری با اشاره به زیبایی‌های بازار تبریز، می‌گوید: متأسفانه در روزهای بارانی برای ما دکان داران این بازار، روز خوبی نمی‌شود. در فصل‌های پربارش به‌علت نبود عایق مناسب در پشت بام، سقف برخی از مغازه‌ها دچار نشت رطوبت شده و آب به داخل مغازه‌ها نفوذ می‌کند. 

وی ادامه می‌دهد: به‌دنبال تغییر سیستم عایق‌بندی در سقف بازار، سیستم انتقال هوا تغییر کرده است در طول تابستان هوای بازار خیلی گرم و در زمستان سرد می‌شود. از همین‌رو کسبه نیز از بخاری‌های نفتی، کپسولی و کولرها برای رهایی از این شرایط استفاده می‌کنند، نبود سیستم و امکانات گرمایشی از دیگر مشکلات کسبه است.

«سیما احمدی» یکی دیگر از بازدیدکنندگان بازار می‌گوید: گشتن در این بازار تاریخی همیشه برایم تازگی داشته است و برای داشتن حس و حال خوب هر از گاهی از این بازار دیدن می‌کنم. محیط اینجا هیچ وقت برایم تکراری نشده است. این بازار از جایگاه ویژه‌ای برای گردشگری در تبریز برخوردار است و از مسئولان انتظار داریم برای تبریز 2018 به مشکلات بازار رسیدگی کنند.

وی ادامه می‌دهد: متأسفانه برخی مغازه‌داران در قسمت نوسازی دکان‌هایشان اصول مرمت را رعایت نمی‌کنند، از درهای آلومینیومی به جای درهای مخصوص سنتی استفاده می‌کنند که از لحاظ ظاهری مناسب بازار سنتی تبریز نیستند. با وجود زیبایی‌های بازار، در برخی قسمت‌های بازار به جای سقف آجری، سقف‌های شیروانی به چشم می‌خورد که با سقف سنتی بازار نامأنوس است. تابلوها و آگهی‌هایی نامتناسب که بر روی دیوار نصب شده‌اند یا سیم‌های برق که از درو دیوار مغازه‌ها، آویزان شده‌اند. 

شهروند تبریزی دیگری می‌گوید: این بازار گوشه‌ای از ریشه و اصالت تبریز قدیم و جدید را در برگرفته است، به طوری‌که شناسنامه‌ی تبریز محسوب می‌شود و همه باید در حفظ و نگهداری آن کوشا باشیم.

وی ادامه می دهد: به نظر بنده تعطیلی بازار در روزهای تعطیل کار درستی نیست و در طول روز، عصرها وقتی وارد بازار می‌شوی کم‌تر مغازه‌ای باز است، به طوری‌که اگر گردشگری در یک روز غیر تعطیل یا تعطیل مراجعه کند با درهای بسته ی بازار روبرو خواهد شد و این برای بازاری با این قدمت تاریخی شایسته نیست.

«زهرا طلوع» ادامه می‌دهد: بارگیری مغازه‌ها، در طول روز انجام می‌گیرد و باربندها در تمام روز در بازار تردد می‌کنند و این در رفت و آمد مردم مشکل ایجاد می‌کند. به نظر بنده اگر در یک ساعت مشخصی این کار انجام گیرد، راه مردم بسته نمی‌شود.

وی با اشاره به این‌که این مسایل باید تا تبریز 2018 حل شود، اظهار می‌کند: شایسته نیست بازار تبریزعنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی این چنین به استقبال گردشگران برود. این مجموعه به‌صورت پایگاهی و دارای شورای فنی است که رسیدگی به کف‌سازی، سقف، برق، گاز و ... توسط  دستگاه‌های هر بخش متولی باید برطرف شود و مسئولان باید این کار را سریع‌تر و به نحو احسن انجام دهند.

«رضا خلیلی»، مدیرعامل سازمان زیباسازی تبریز شهرداری تبریز در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به این‌که با اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری آذربایجان‌شرقی در مرمت بازار تعامل داریم، گفت: سازمان زیباسازی به طور مستقل نمی‌تواند کاری انجام دهد و در رابطه با مرمت بازار تبریز بدون در نظر گرفتن شاخص‌های مرمت‌سازی نمی توان کار بازسازی را اجرایی کرد.

وی در ادامه بیان می‌کند: در دو سال اخیر بودجه‌ای که شهرداری برای بازار اختصاص داده بود، اقدامات ارزشمندی در راستای مرمت و بازسازی بازار انجام شده است.

مدیرعامل سازمان زیبا سازی تبریز با بیان این‌که کار مرمت تنها مختص ارگان دولتی نیست، افزود: در کار مرمت‌سازی باید بازاریان نیز مشارکت داشته باشند هرمغازه‌ای که تعمیر می‌شود باید اصول مرمت را رعایت کند. مغازه‌داران شکل دکان‌های خود را به صورت مدرن تبدیل نکرده و معماری  سنتی مغازه‌ها را حفظ  کنند.

وی با اشاره به این‌که برخی مغازه‌داران تغییراتی در ظاهر مغازه‌هایشان به وجود آوردند، می‌گوید: نصب لوله کولر یا سیم‌کشی نامتناسب برای مغازه‌ها، ظاهر نامناسبی برای این مکان ایجاد کرده بود که سازمان زیباسازی اقداماتی در این راستا انجام داده است.

 خلیلی ادامه می‌دهد: نبود سرویس بهداشتی از معضلات فروشندگان بازار تبریز است که این مشکل ناشی از مالکان مغازه‌ها است، به طوری‌که مالکان اصلی مغازه‌های بازار محدود هستند و به دلیل تعدی وراث، در حین اخذ رضایت مالک اصلی برای انجام فعالیت عمرانی با مشکل مواجه می‌شوند.

وی ادامه می‌دهد: در فرآیند مالکیت مغازه‌ها مشکل وجود دارد. وقتی ورثه‌ی یک نفر، 50 نفر است، گرفتن رضایت هر 50 نفر برای یک اقدام سخت بوده و باید از طریق دادگستری این معضل برطرف شود.

مدیرعامل سازمان زیباسازی تبریز با بیان این‌که ثبت ملی و جهانی این بازار به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده‌ی جهان، فرصت و بستری برای رونق اقتصادی و تجارت فراهم کرده است، اظهار می‌کند: طبق شعار سال «اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال است»، می‌توان با استفاده از این پتانسیل، فرصت مناسبی برای اشتغال جوانان فراهم کرد.

وی ادامه می‌دهد: متأسفانه در بازار تبریز مدیریت واحد وجود ندارد. باید مدیر یا شهرداری برای بازار تعیین شود. بازار می‌تواند جزو مناطق شهرداری تبریز نیز جایگاه داشته باشد.

انتهای پیام


9056119
 
پربازدید ها
پر بحث ترین ها
صفحه اصلی | درباره‌ما | تماس‌با‌ما | تبلیغات | حفظ حریم شخصی

تمامی اخبار بطور خودکار از منابع مختلف جمع‌آوری می‌شود و این سایت مسئولیتی در قبال محتوای اخبار ندارد

کلیه خدمات ارائه شده در این سایت دارای مجوز های لازم از مراجع مربوطه و تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد.

کلیه حقوق محفوظ است