براساس آمار بانک مرکزی گرچه سهم گروه صنایع و معادن از رشد اقتصادی7.4درصدی کشور طی نیمه نخست امسال -0.9 درصد اعلام شده اما دراین گزارش سهم صنعت از مجموع نرخ رشد این زیر گروه 3.5درصد تلقی شده است. اما رشد 3.5درصدی زیر بخش صنعت هم به مفهوم بهبود شرایط تولید در واحدهای صنعتی نبوده و متأسفانه آمارهای ارائه شده از رشد امسال بخش صنعت چندان واقعی به‌نظر نمی‌رسد و یا اینکه آمارهای مذکور به شکل ترکیبی و کلی ارائه و ارقام رشد یا کاهش تولید زیربخش‌های مختلف صنعتی در آن گم شده است.

این نرخ رشد برای بخش صنعت در حالی اعلام شده که فعالان اقتصادی شاهد فاصله گرفتن رکود از بخش صنعت به‌ویژه در بنگاه‌های کوچک و متوسط یا حداقل جهشی در بهبود شرایط این بنگاه‌ها نسبت به سال گذشته نبوده‌اند. به‌نظر می‌رسد نرخ رشد اعلام شده برای بخش صنعت طی نیمه نخست امسال تنها با استناد به بهبود وضعیت برخی بنگاه‌های بزرگ مانند صنایع خودروسازی، فولاد، سیمان و... و با حمایت‌های مستقیم و غیرمستقیم دولت محقق شده است.

در واقع بهبود نرخ رشد صنایع بزرگ نسبت به سال‌های قبل به کل بخش صنعت تعمیم داده شده و چنین برداشت می‌شود که مشکلات ساختاری بنگاه‌های کوچک و متوسط صنعتی نیز در سایه بهبود نرخ رشد بخش صنعت مرتفع شده است.اما قطعا چنین شرایطی برکل بخش صنعت حاکم نیست چرا که تغییر کیفی را در وضعیت بنگاه‌های صنعتی به‌ویژه صنایع کوچک و متوسط نسبت به سال قبل شاهد نیستیم.

با این شرایط به‌نظر می‌رسد تحقق پیش‌بینی‌های رشد اقتصادی و پرکردن خلأ ناشی از کاهش سهم تولید و صادرات نفت با تولیدات صنعتی در سال 96دور از دسترس باشد چرا که رشد صادرات و صنعت کشور طی نیمه نخست امسال بیشتر تحت‌تأثیر رشد صادرات گاز، میعانات گازی و مواد پتروشیمی بوده است. به جرأت می‌توان گفت که هنوز صنعت کشور به حدی رشد نکرده است که بتواند جایگزین نفت در رشد اقتصادی مورد انتظار برای سال آینده شده و بار این رشد را به دوش کشد. فکر نمی‌کنم حتی تا 10سال آینده نیز چنین شرایطی بر صنعت کشور حاکم شود.

از سوی دیگر هنوز هیچ تغییر جدی را در بهبود وضعیت بخش صنعت شاهد نیستیم. بیشتر مشکلات بخش صنعت ناشی از رکود حاکم بر فضای کسب و کار است واگر می‌خواهیم تحرک واقعی در بخش تولیدات صنعتی و سایر کالاها وخدمات ایجاد کنیم باید با اتخاذ سیاست‌های کارآمد تقاضای مؤثر در بازار داخلی را تحریک کرده یا به بازارهای صادراتی با تولید کالاهای رقابت‌پذیر راه پیدا کنیم.

• رئیس کمیسیون صنایع اتاق ایران