محمدرضا کلائی در حاشیه بازدید از محله سرشور و جنت مشهد با بیان این خبر اظهار کرد: بخشی از هویت شهر مشهد به دلیل سرعت بالای ساخت و ساز و انقباض فضا و زمان در سال‌های اخیر دستخوش مخاطره قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه قرار گرفتن این محلات در طرح های بالادست نیازمند اهتمام عمومی زیادی است، خاطرنشان کرد: اقدامات ما در زمینه خانه‌های تاریخی و احیاء عناصر مربوط به هویت شهر مشهد در حوزه‌های تاریخی دارای نقطه عطفی همچون وجود عمارت‌های مهم در پیرامون حرم مطهر است.
کلائی بیان کرد: معتقدم که «باغ خونی» یکی از مظاهر مهم از لحاظ میراث فرهنگی و معنوی است و امیدوارم بتوانیم در چند ماه آینده به شهروندان و علاقه‌مندان در خصوص تملک باغ خونی و قرار دادن آن به عنوان عنصر میراث معنوی خبرهای خوبی بدهیم.
تقویت هویت شهری موجب کاهش آسیب‌های اجتماعی می‌شود
همچنین سید محسن حسینی‌پویا، در حاشیه این بازدید با بیان اینکه هویت شهری، اصلی‌ترین موضوعی است که می‌تواند در هر شهر مورد توجه قرار گیرد، اظهارکرد: اگر هویت شهری وجود داشته باشد، تعاملات و نظامات اجتماعی به خوبی شکل خواهد گرفت و آسیب‌های اجتماعی نیز به کمترین حد خود خواهد رسید.
وی با اشاره به اینکه شهری مثل مشهد با چنین قدمت و هویت تاریخی و مذهبی باید نمادهای هویتی خود را حفظ کند، تصریح کرد: بازسازی و نوسازی بافت‌های تاریخی، ناکارآمد و فرسوده، در قالب فعالیت‌های تسهیلگری، موقعیت ارزشمندی است که شهرداری مشهد پیشقدم شده و امیدواریم مردم نیز استقبال کنند.
حسینی‌پویا بیان کرد: مشارکت مردمی در این زمینه بسیار حائز اهمیت و تسریع‌کننده است و با مصوبه مشوق‌های نوسازی و بازسازی بناهای تاریخی، واجد ارزش و همچنین گذرها و محلات تاریخی و ارزشمند که دو هفته قبل به تصویب شورای شهر مشهد رسید، امیدواریم این مهم خیلی زود محقق شده و شهروندان متوجه اهمیت این موضوع شوند.
رئیس کمیسیون حقوقی شورای شهر مشهد با اشاره به دو دفتر تسهیلگری محله‌های «سرشور» و «جنت» که بناهای تاریخی بازسازی شده توسط مالک و دفتر تسهیلگری است، گفت: مداخله تسهیلگرانه و مشارکت مالک در فرآیند بازسازی این بنا، با هزینه حداقلی شهرداری، اقدام ارزشمندی است که به صورت نقطه‌ای شروع شده و می‌تواند در سایر محلات هدف بازآفرینی تکثیر و شایع شود.
باید بازسازی و بازآفرینی بناهای تاریخی وحدت رویه داشته باشند
در ادامه حمیدرضا موحدی‌زاده، نایب رئیس شورای شهر مشهد، اظهارکرد: سازمان بازآفرینی شهرداری مشهد ماموریت پیدا کرده تا بتواند فضاهای سنتی شهر مشهد که تعداد بسیاری هم هستند را به ویژه در بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی شناسایی و بازآفرینی کند.
وی با بیان اینکه برای تحقق و اجرایی شدن این ماموریت، حدود 40 دفتر تسهیلگری پیش‌بینی شده که تاکنون 28 دفتر در محلات هدف مستقر شده‌اند و 40 دفتر دیگر نیز تا پایان سال فعالیت خود را آغاز خواهند نمود، عنوان کرد: این ماموریت را به سازمان بازآفرینی فضاهای شهری شهرداری مشهد دادیم. بخشی از بناهای تاریخی به‌جا مانده از سال‌ها قبل، در حال خراب شدن است و بخشی هم به حال خودش رها شده، زیرا برنامه جدی و مشترکی برای تشویق مردم به نوسازی و احیاء این بناها وجود نداشته است.
موحدی‌زاده بیان کرد: شهرداری و ارگان‌های مربوطه و مالکان می‌توانند در تعامل با یکدیگر گام‌های ارزشمندی در جهت بازآفرینی بناهای تاریخی بردارند. برخی از این بناها به دلیل فوت مالکان، درگیر مسائل وراثتی شده و باید پیش‌بینی مشوق و یا نحوه مشارکتی سازنده، با کمک ورثه این بناها را بازسازی کنیم. بخشی از بناهای تاریخی و میراثی را دفاتر تسهیلگری شناسایی کرده، این آثار در سازمان بازآفرینی نیز رصد شده و بانک اطلاعاتی آنها در حال تکمیل است.
نایب رئیس شورای شهر مشهد با اشاره به اینکه رویکرد شورای پنجم، حتی‌الامکان، شناسایی آثار تاریخی باارزش و بازسازی و بازآفرینی آنها با کمک مالکان و اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری است، تصریح کرد: شناسایی این بناها و راه حل‌های ارائه شده در قالب دفاتر تسهیلگری و با بهره‌گیری از مهندسان و معماران زبده اجرایی می‌شود. به منظور بازسازی و بازآفرینی بناهای تاریخی باید الگوی مشترکی داده شود تا هر قطعه و ملک بنا به سلیقه شخصی بازسازی نشود و شاهد وحدت رویه باشیم؛ وحدت رویه‌ای که هویت تاریخی بنا و زمان ساخت، دوره قاجار و پهلوی، را برای بازدیدکننده تداعی کند.
فعالسازی دفاتر تسهیلگری تاریخی، رویکردی نو در مدیریت شهری مشهد
در بخش دیگری از این بازدید احمد نوروزی، رئیس کمیسیون اقتصادی و سرمایه‌گذاری شورای شهر مشهد، اظهار کرد: بازآفرینی فرآیندی وسیع و شامل حوزه‌های مختلف است و بافت‌های فرسوده گونه‌های مختلفی، اعم از بافت‌های ناکارآمد مرکز شهر، حاشیه‌نشینی، روستاهای الحاق شده به شهر، مراکز نامتجانس مثل زندان و کارخانجات، گاراژهای مسافربری و بافت‌های تاریخی را شامل می‌شود.
وی افزود: شورای پنجم شهر مشهد از ابتدای فعالیت خود توجه ویژه‌ای به مقوله بازآفرینی داشت و در گام نخست شهرداری مشهد را مکلف به تشکیل سازمان بازآفرینی کرد، سازمانی که در میان نامهربانی‌های وزارت کشور و اعمال نظرات نادرست آنها نهایتا شکل گرفت.
نوروزی بیان کرد: شهرداری مشهد در گام دوم ملزم به ایجاد 20 دفتر تسهیلگری شد و در حال حاضر 28 دفتر مستقر و فعالیت خود را آغاز کرده‌اند. به منظور آغاز حرکتی نو و رویکردی جدید در مدیریت شهری مشهد، شهرداری و سازمان بازآفرینی تصمیم به فعالسازی دفاتر تسهیلگری تاریخی گرفت، با این هدف که بناهای باارزش میراثی در حوزه شهرسازی خود را حفظ و بازآفرینی را در این رابطه فعال کنیم.
رئیس کمیسیون اقتصادی و سرمایه‌گذاری شورای شهر مشهد گفت: بناهای تاریخی، سرمایه متعلق به مالکان است و باید شرایط را به نحوی پیش ببریم که صرفنظر از زیبایی شهری، نمای ساختمان‌ها و بازسازی و مرمت داخل بنا، به اقتصاد آنها نیز بپردازیم.
نوروزی اضافه کرد: اگر همه این تلاش‌ها را بکنیم، اما به لحاظ اقتصادی، این ساختمان‌ها برای مالکان دارای بازدهی نباشد و ارزش افزوده ایجاد نکند، عملا نمی‌توانیم از آنها نگهداری کنیم، شیوه غلطی که سازمان میراث فرهنگی پیش گرفته و هر بنای باارزش و تاریخی که روی آن دست می‌گذارد، باعث قفل شدن آن می‌شود و بسیار رفتار صلب و سختی دارد. در تعامل برای حفظ هویت تاریخی شهر و مسائل اقتصادی باید برنامه‌ریزی کنیم تا آثار حفظ شود، در غیر این صورت دچار مشکل خواهیم شد.
ثمره حمایت شورای پنجم از بناهای تاریخی را در گوشه‌وکنار شهر شاهد هستیم
در ادامه احسان اصولی، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر مشهد، اظهار کرد: افزایش حس تعلق خاطر شهروندان به شهر، تقویت هویت جمعی و هویت تاریخی و پیشینه و دیرینه مشهد که بر محوریت امام‌رضا(ع) شکل گرفته، یکی از سیاست‌های شاخص شورای پنجم است، برهمین اساس، سیاست‌گذاری‌ها و رویکردهایی تنظیم شده و امروز شاهد به ثمر نشستن مصداقی این نگاه هستیم.
وی افزود: توجه به بافت تاریخی شهر و پهنه‌های تاریخی در بافت مرکزی یکی از نکات مورد توجه شورای شهر در این دوره بوده و اعتبارات خوبی نیز به آن اختصاص یافته است. عدم توجه به بافت‌های تاریخی شهر در سال‌های گذشته موجب تخریب گسترده بناها و خانه‌های تاریخی و آب‌انبارها و ... شده و این تخریب در بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی و هسته مرکزی شهر که واجد ارزش میراثی بسیاری هستند، بیشتر بوده است.
اصولی خاطرنشان کرد: شورای پنجم شهر مشهد در ابتدای فعالیت خود مانع از این تخریب‌ها شد و برنامه‌ای منسجم برای حمایت از بافت‌های تاریخی و احیاء این فضاها و بازآفرینی فضاهای میراثی و ارزشمند تنظیم کرد و امروز در گوشه و کنار شهر، به ویژه هسته مرکزی، ملموس است.
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر مشهد با بیان اینکه در فرآیند بازآفرینی و باززنده‌سازی بافت‌های تاریخی باید ارتباط مستقیمی با منافع و خواسته‌های مردم برقرار کنیم، عنوان کرد: وقتی مردم ببینند شهر و محله‌شان با شواهد تاریخی، در قالب منازل و ابنیه تاریخی احیا شده و موجب جذب زائر، مسافر و گردشگر و رونق اقتصادی و مضاعف شدن تعلق خاطر آنها به زادگاهشان می‌شود، مشارکت بیشتری خواهند کرد و مانع از تخریب بناهای تاریخی می‌شوند.
عدم احیاء بافت مرکزی مشهد موجب زوال شهری خواهد شد
در بخش دیگری از این بازدید محمدهادی مهدی‌نیا، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر مشهد، اظهار کرد: یکی از وظایف سازمان بازآفرینی در شهرها، بازآفرینی فضاها و بافت‌های تاریخی شهرهاست، این موضوع در شهر مشهد جزو اولویت‌های سازمان قرار گرفته و به آن ماموریت داده شده که بهسازی و بازآفرینی بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی و هسته مرکزی شهر که همان مشهد قدیم می‌شود را در دستورکار خود قرار دهد.
وی افزود: متاسفانه ضرب‌آهنگ تغییرات در مشهد و نوسازی بافت‌های قدیمی به نحوی سریع بوده که امروز بناهای زیادی از گذشته باقی نمانده، در 1000 هکتار بافت تاریخی شهر مشهد تعداد بسیار کم، زیر 100 بنای ثبت میراثی داریم. در محدوده 120 هکتاری محله سرشور نیز بناهای تاریخی و ثبتی ما کمتر از انگشتان یک دست است. این آمار نشان می‌دهد در گذشته آنگونه که باید و شاید مکانیزم‌های درستی برای حفظ و نگهداری بافت‌های تاریخی وجود نداشته است.
مهدی‌نیا گفت: شورای پنجم شهر مشهد با استقرار دفاتر تسهیلگری و تصویب مشوق‌های عملکردی تلاش کرده انگیزه لازم را برای مالکان بناهای واجد ارزش و بناهای ثبتی ایجاد کند، این افراد می‌توانند با بهره‌گیری از تسهیلات و مشوق‌های درنظر گرفته در جهت بهره‌برداری مناسب ملک خود گام بردارند. با تکیه بر روش مداخله غیرمستقیم، بهره‌گیری از ظرفیت دفاتر تسهیلگری و پیش‌بینی مشوق‌های مختلف برای مالکان بناهای واجد ارزش و تاریخی می‌توان به مرور زمان بافت مرکزی شهر را احیاء کرد، در غیر این صورت شاهد زوال شهری خواهیم بود و ساکنان بومی به سایر نقاط شهر مهاجرت خواهند کرد.
تحقق شهری تمام‌ساحتی با احیاء بافت‌های تاریخی
در ادامه رمضانعلی فیضی، رئیس کمیسیون مناطق پیرامونی و کم‌برخوردار شورای شهر مشهد، اظهار کرد: تمامی بافت‌های شهری از جمله بافت‌های تاریخی نیاز به توجه کافی از سوی مدیریت شهری دارند، بافت‌های تاریخی از این رو توجه بیشتری را می‌طلبند که ماهیتی بین بخشی دارند، بخشی مربوط به مدیریت شهری و بخشی نیز مربوط به میراث فرهنگی و گردشگری است.
وی با تاکید بر لزوم پرداختن به بُعد شهرسازی، اعم از کالبدی و فیزیکی و همچنین ابعاد فرهنگی، گردشگری و جذب زائر و مسافر و توریست، گفت: تحقق این مهم، نیازمند نگاه جامع و کامل و نیز همکاری بین بخشی اولا در درون مدیریت شهری و بخش‌های فرهنگی و گردشگری با بازآفرینی و هم‌افزایی و همکاری با دستگاه‌های بیرون مثل میراث فرهنگی و نهادهای ذی‌ربط است.
فیضی خاطرنشان کرد: باید احیاء بافت‌های تاریخی را به مثابه احیاء هویت فرهنگی شهر مشهد دانست. مبنا و فلسفه وجودی شهر مشهد به خاطر وجود بارگاه منور رضوی و دیگر عوامل، فلسفه‌ای فرهنگی است و ریشه در بنیان‌های اعتقادی و مذهبی و فرهنگی مردم دارد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شهرداری مشهد، رئیس کمیسیون مناطق پیرامونی و کم‌برخوردار شورای شهر مشهد با بیان اینکه کمیسیون مناطق پیرامونی و کم‌برخوردار شورای شهر مشهد در تعامل با سایر کمیسیون‌ها، از جمله کمیسیون شهرسازی و معماری تدابیر مناسبی ویژه بافت‌های تاریخی درنظر گرفته و مصوبات مختلف حمایتی و تشویقی برای احیاء بافت‌های تاریخی در حوزه‌های مختلف از جمله شهرسازی، فرهنگی، گردشگری و ... گذرانده‌ایم. با احیاء بافت‌های تاریخی می‌توان به سمت شهری تمام ساحتی برویم که سلایق مردم را دربرداشته باشد.
انتهای پیام
