به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، علی بعیدی مفردنیا امروز در نشست خبری گمرک با حضور خبرنگاران با اشاره به موضوع توسعه تبادل داده با سایر کشورها، اظهار داشت: توسعه سیستم‌های اطلاعاتی گمرک از سه فاز و از نیمه دوم سال 92 شروع شد که تمام رویه‌های گمرکی شامل صادرات، ترانزیت و واردات را پوشش می‌دهد که تحت عنوان سامانه جامع گمرکی فعال است. 

معاون برنامه‌ریزی و امور بین‌الملل گمرک با اشاره به فاز دوم توسعه سیستم‌های اطلاعاتی در قالب پنجره واحد تجارت فرامرزی، تصریح کرد: ارتباط با سایر سازمان‌های همجوار، همکار به صورت الکترونیکی انجام شده و در گذشته مجوزها به صورت دستی و کاغذی ارائه می‌شد که اطلاع کاملی از صحت آنها وجود نداشت. اکنون تمامی این ارتباط به صورت الکترونیکی بوده و مجوزها را پوشش می‌دهد تا زمانی که تأییدیه سازمان‌های همجوار وجود نداشته باشد، امکان ترخیص کالا نیست. 

وی با اشاره به دروازه مشترک ایران با کشورهای طرف معامله به عنوان سومین فاز سیستم‌های اطلاعاتی گمرک، یادآور شد: باید شرایط به گونه‌ای باشد که اطلاعات مبنای گمرکی به صورت مستقیم و الکترونیکی از کشور صادرکننده کالا و توسط سازمان رسمی دریافت شود. در این شرایط می‌توان گفت به اطلاعات قابل اعتماد دست یافته‌ایم و این موضوع برای کالاهای صادراتی ما نیز مصداق خواهد داشت. 

به گفته این مقام گمرکی، در حال حاضر شرکت‌های ارائه دهنده گواهی مبدأ و یا اتاق‌های بازرگانی کشورها به صورت مستقیم و الکترونیکی این اطلاعات را ارائه می‌دهند که پس از تطبیق این اطلاعات می‌توان از نتایج آن اطمینان حاصل کرد. 

بعیدی از دریافت اطلاعات گواهی مبدأ کشورهای چین و کره جنوبی به شکل کاملاً الکترونیکی و برخط خبر داد و گفت: این کار از یک سال پیش شروع شده که البته در مباحثی مانند استانداردسازی داده‌ها، حل مشکل زبان دو کشور در قالب کد تفاهم صورت گرفته و همچنین برای 10 کشور دیگر شامل امارات و 9 کشور اروپایی در دست انجام است. 

وی ادامه داد: دسترسی به سایت‌های تبادل داده سازمان‌هایی که گواهی مبدأ می‌دهند ایجاد شده همچنین اطلاعات شرکت‌های حمل به صورت کاملاً الکترونیکی دریافت می‌شود، بنابراین مدیریت ریسک و کنترل‌ها قبل از رسیدن کالا و اظهار رسمی انجام خواهد شد. در حقیقت اطلاعاتی که از گمرک کشور مبدأ گرفته می‌شود، قابل استناد است و با ایجاد ارتباط امن مبنای بررسی‌ها قرار می‌گیرد. 

به گفته معاون برنامه‌ریزی و امور بین‌الملل گمرک برای اولین بار با کشور ترکیه بحث پیش‌اظهاری تیر و همچنین الکترونیک تیر به عنوان پایلوت جهانی شروع شد. در این راستا با کشور آذربایجان دو ماه پیش کار شروع شده و اطلاعات اظهارنامه‌های وارداتی و پته‌های عبوری را دریافت می‌کنیم و متقابل به کشورهای طرف ارائه می‌دهیم. 

بعیدی با اشاره به اینکه توسعه اطلاعات سیستمی با دیگر کشورها در دستور کار است و کار با روسیه نیز به جلو می‌رود، خاطرنشان کرد: تبادل اطلاعات گمرکی در قالب توافقات انجام شده پیش می‌رود. همچنین با کشور افغانستان نیز تست‌های این موضوع صورت گرفته و با ارمنستان هم وارد مذاکره شدیم. 

به گفته بعیدی اردیبهشت سال 95 همکاری گمرکی میان ایران و روسیه در قالب تبادل داده و فعالیت شرکت‌های تجاری معرفی شده انجام می‌شود. 

در بخش دیگر این نشست، بعیدی در پاسخ به سؤال خبرنگاران مبنی بر استفاده از ایکس‌ریل برای اسکن کالاها در گمرکات تصریح کرد: اولویت سال 96 بحث دستگاه‌های کنترلی بوده و تعدادی از این دستگاه‌ها از بیرون خریداری شده و برخی نیز از داخل تأمین می‌شود. به نظر تا پایان سال این بحث تکمیل خواهد شد. 

وی در مورد کارت‌های بازرگانی تأکید کرد: اکنون اطلاعات واردکنندگان و صادرکنندگان در تجارت خارجی به صورت الکترونیکی برقرار شده و تبادل داده نیز با اتاق بازرگانی وجود دارد. 

معاون برنامه‌ریزی و امور بین‌الملل گمرک در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس مبنی بر اینکه شما مدعی هستید از یک سال گذشته اطلاعات و گواهی مبدأ را دریافت می‌کنید اما مشاهده می‌شود، کالاهای قاچاق از گمرک عبور کرده و سامانه جامع نیز قابلیت تطبیق (کراس‌چک) داده‌ها و مدیریت ریسک را ندارد، گفت: در تمام سیستم‌های مکانیزه معتبر دنیا بحث مدیریت ریسک هوشمند به عنوان چتر پوششی مطرح است اگر روی این سیستم‌ها مدیریت ریسک انجام نشود عملاً آنها ابتر خواهند بود. در تمام سه فاز اصلی شامل پنجره واحد، دروازه مشترک، چتر اطلاعاتی (مدیریت ریسک) انجام می‌شود که در قالب برون‌داد و درون‌داد شاخص‌هایی که خطر و پارامترها و معیارهای ایستا مشخص بود. اکنون شاخص‌های پویا برای مدیریت ریسک در سطح منطقه و ملی ایجاد شده است. همچنین وقتی تفاوت ارزش و یا خطری در گمرک اتفاق می‌افتد سیستم خود را به روز می‌کند و همچنین ریسک رندومی نیز از واردات انجام خواهد شد.

وی با تأکید بر  اینکه در حال حاضر اطلاعات را از منشأ دریافت می‌کنیم و برای مدیریت ریسک اطلاعات گواهی را می‌گیریم، عنوان کرد: در گذشته مسیر قرمز، زرد و سبز وجود داشت که اکنون این مسیرها سیستمی شده است. مسیر سبز کنترل کاملاً سیستمی، مسیر زرد کنترل کاملاً سیستمی و اسنادی توسط کارشناس و مسیر قرمز کنترل کاملاً سیستمی، اسنادی به همراه بررسی فیزیکی است.

بعیدی تأکید کرد: ایراداتی که توضیح دادید توسط گمرک کشف شده است. به بلوغ سیستمی نمی‌رسیم مگر اینکه مدیریت ریسک هوشمند برقرار باشد و  اکنون در جهت بهبود آن حرکت می‌کنیم. قطعاً سال‌ها و ماه‌های آینده سیستم و سامانه قابل مقایسه با قبل نخواهد بود. در حال حاضر میانه راه هستیم و خیلی کارها برای انجام دادن وجود دارد. 

معاون برنامه‌ریزی و امور بین‌الملل گمرک یادآور شد: گمرک در سال 95 صد درصد پروژه‌های اقتصاد مقاومتی خود را عملیاتی کرده است. 

وی در پاسخ به این سؤال خبرنگار فارس مبنی بر اینکه از نگاه افکار عمومی زمانی پروژه‌های اقتصاد مقاومتی در این سازمان صد درصد خواهد بود که کاندیداهای ریاست جمهوری در اظهارات خود عنوان نکنند، قاچاق از مبادی رسمی وارد کشور می‌شود، یادآور شد: در رابطه با این مباحث باید به صورت مفصل و جداگانه توضیح داده شود.