توریست‌های خوش‌چهره و خوش‌مشربی که گویا صمیمیت و خون‌گرمی ایرانی‌ها باعث شده تا همیشه لبخند به لب‌شان باشد. با آنها و به‌همراه متین راهی دالان زیبای بازار تجریش شدیم. جایی که از شیر مرغ تا جان آدمیزاد یافت می‌شود و همین برای توریست‌ها عجیب است. مخصوصا وقتی با دنیایی از طعم‌های مختلف مانند ترشی‌جات، زیتون پرورده، کشک، مربا، لواشک و... آشنا می‌شوند. چشیدن چند مزه کفایت می‌کند تا دست به جیب شوند.

• آشنایی با بازار ایران در نگاهی تازه

سیمون و دومنیکا به شهرهای مختلف ایران سفر کرده‌اند و امروز روز آخری است که قرار است در ایران بمانند. با این حال باز هم برای آنها این همه تنوع در بازار عجیب است و هیچ‌وقت با این دقت به کالاهایی که در بازار ایران فروخته می‌شود توجه نکرده بودند.

مارسلا هنوز یک هفته دیگر وقت دارد ایران را بگردد و از این بابت خوشحال است و البته ناراحت که چرا در این همه سال، ایران را به‌عنوان کشور گردشگری انتخاب نکرده بوده. منوی امروز کوکوسبزی است و لوبیاپلو. پس تمام مواد لازمی که باید برای ناهار امروز تدارک ببینند را یکی‌یکی می‌خرند و در کنار آن زیتون پرورده را فراموش نمی‌کنند. مارسلا گیاهخوار است برای همین به‌جای گوشت قرار است از سویا در لوبیا پلو استفاده شود.

• از آبکش‌کردن برنج تا درست‌کردن حلوای هویج

خرید‌کردن در بازار تجریش تمام می‌شود. همگی سوار ماشین می‌شویم و به آشپزخانه شیرین می‌رویم. آشپزخانه‌ای که دکور زیبای آن برای دقایقی هر بیننده‌ای را میخکوب می‌کند. سیمون، دومنیکا و مارسلا وقتی می‌رسند پیش‌بندها را می‌بندند و آماده می‌شوند تا شیرین آموزش را شروع کند. متین در اینجا ماموریتش تمام می‌شود و باقی راه را به شیرین می‌سپارد. خردکردن پیاز، خیس‌کردن برنج و درست‌کردن ماست و خیار و کوکوسبزی، آبکش‌کردن برنج و لابه‌لا‌گذاشتن مواد لوبیا‌پلو، درست‌کردن حلوای هویج و نوشیدنی خاکشیر باعث شده تا دیگر این توریست‌ها وقت سر خاراندن نداشته باشند. زمانی که قرار است برنج دم بکشد وقت خوبی است برای درست‌کردن دسر و توضیحاتی که نباید فراموش شود. اگر هم وقت خالی پیدا کنند سعی می‌کنند نکات مهم را یادداشت کنند تا به‌خوبی آنچه را گفته می‌شود یاد بگیرند.

• یک دنیا طعم و رنگ در یک سفره

چیده‌شدن سفره رنگی قلمکار با غذای خوشمزه و ناب ایرانی مرحله بعدی است؛ سفره‌ای که با سینی لوبیاپلو، کوکوسبزی، حلوا، ماست و خیار، سبزی‌خوردن، زیتون پرورده و... مزین شده و همه مسحور این همه رنگ در یک سفره هستند. اتفاقی که دومنیکا می‌گوید تا به حال تجربه‌نکرده و برایش منحصر به فرد است. مارسلا نیز بعد از خوردن هر کدام از غذاها تعجب می‌کند که چطور می‌شود این همه طعم را یکجا داشت و از بودن آنها لذت برد. حتی سیمون برای بار سوم بشقابش را پر می‌کند و متوجه می‌شود چرا ایرانی‌ها تا این حد هر پرس غذایشان زیاد است. رمز آنها خوشمزگی منحصر به فرد غذاهای ایرانی است.

• تنوع منوی غذایی تورها فصلی است

این گروه دو نفره برای هر تور غذایی که راه‌اندازی می‌کنند یک برنامه غذایی مجزا هم طراحی می‌کنند تا هم غذاها متنوع باشد و هم تورهایی که برگزار می‌شود تجربه متفاوتی را به دیگران انتقال دهد. متین لشکری درباره منوی غذایی هر تورشان توضیح می‌دهد: «هر فصل منوی غذایی تور عوض می‌شود. منوی غذاها براساس اینکه چه موادی در آن فصل موجود است تغییر پیدا می‌کند. مثلا الان فصل لوبیا‌سبز است. به همین دلیل یک منوی غذای ما لوبیا پلوست. غذاهایی درست می‌کنیم که خانگی‌تر باشند و غذاهایی باشند که کمتر در منوی رستوران‌ها پیدا می‌شوند. حتما آموزش برنج دم‌کردن ایرانی‌ها را هم در منوهایمان داریم. همچنین یک پیش غذا مانند آب‌دوغ خیار، کوکوسبزی و... یک کنارِ غذا مانند سالاد شیرازی، بورانی، ماست و خیار و...، یک دسر مانند مسقطی، حلوا، شله زرد، فرنی و... داریم». آنها حتی به سبک غذاخوردن توریست‌ها هم توجه می‌کنند؛ اگر کسی گیاهخوار باشد منوی آن تور غذا به سبک گیاهخوارها می‌شود و از قبل برگزاری تور این موضوع را اعلام می‌کنند که معمولا با نظر منفی باقی توریست‌های گروه مواجه نمی‌شوند.

• تورغذا برای 2تا 10نفر برگزار می‌شود

قاعدتا استفاده از این تور غذا برای توریست‌ها هزینه هم در بردارد. متین لشکری درباره هزینه‌هایی که از مسافرهای خارجی دریافت می‌کنند می‌گوید: «هزینه تورها از نفری 65یورو تا 80یورو شروع می‌شود. وقتی تور با کمتر از 5نفر برگزار شود از هر نفر 80یورو می‌گیریم اما تورهایی که بالای 5نفر هستند از هر کدام 65یورو دریافت می‌کنیم. تورهای ما هم برای دونفر به بالا برگزار می‌شود. تور دونفره برای ما اصلا به‌صرفه نیست؛ اما به‌دلیل آنکه اول کار هستیم و لازم است سرمایه‌گذاری کنیم، برگزار می‌کنیم. ما در اول راه هستیم و بعضی وقت‌ها چاره‌ای نیست. اما همین تورهای دونفره وقتی به کشورشان برمی‌گردند برای دو نفر دیگر تعریف می‌کنند و آنها هم ترغیب می‌شوند که یک‌بار ایران و تور غذای ما را امتحان کنند».

• بازار؛ بخش مهیج تور

یکی از بخش‌های مهیج و پرطرفدار این تور غذا، بخش بازارگردی است که متین بازار تجریش را برای این بخش مهیج انتخاب کرده است. درابتدا توریست‌هایی که برای این تور غذا ثبت‌نام می‌کنند نخستین قرارشان را مقابل بازار تجریش می‌گذارند. بعد وقتی به متین می‌رسند با هم راهی داخل بازار شده و در آنجا با دنیای تازه‌ای از ایران، ذائقه غذایی مردمش و مواد خوراکی‌ای که مخصوص ایرانی‌هاست آشنا می‌شوند و وارد مغازه‌ها شده و از نزدیک با پدیده‌هایی که شاید تا به حال با آن روبه‌رو نشده‌اند مواجه می‌شوند.

متین درباره این بخش از تور غذایشان می‌گوید: «توریست‌ها بازار تجریش را خیلی دوست دارند. همیشه وقتی تور تمام می‌شود از آنها نظرشان را می‌پرسیم. همه از بخش بازار استقبال می‌کنند و می‌گویند این بخش قبل از ورود به آشپزخانه خیلی خوب است. با وجود آنکه این توریست‌ها معمولا بازار ایران و سبک و سیاق آن را قبلا دیده‌اند اما چون این‌بار وقتی به بازار می‌آیند کسی هست که برایشان توضیح کامل بدهد خیلی فرق می‌کند. شده یک توریست قبل از تور غذا بازار تجریش را دیده باشد اما می‌گوید این‌بار برایش فرق داشته چون همان چیزهایی را در بازار تجریش یاد می‌گیرند که وقتی به آشپزخانه می‌آیند از آنها استفاده می‌کنند. برای همین بهتر در ذهنشان می‌ماند که چطور از مواد خوراکی ایرانی استفاده کنند. خیلی از آنها وقتی کلاس‌شان تمام می‌شود دوباره به بازار می‌روند و خرید می‌کنند. چون تازه یاد گرفته‌اند که چطور از بسیاری از خوراکی‌های ایرانی استفاده کنند. برای بسیاری از آنها بیشتر زیتون‌پرورده مزه جالب و عجیبی دارد. با اینکه زیتون خورده‌اند اما این مزه برایشان تازگی دارد. ترشی‌ها را هم خیلی دوست دارند. از مزه‌ها استقبال می‌کنند. شده بعضی‌ها کشک دوست نداشته باشند اما کسی از آش‌رشته با کشک نمی‌تواند بگذرد. خود ما هم در منوی غذای فصل زمستان آش‌رشته را فراموش نمی‌کنیم. چون‌ آش‌رشته را خیلی دوست دارند».

• ایران را درست معرفی نکرده‌ایم

ایده شکل‌گیری تور غذا از کجا شکل گرفت؟ گپی زده‌ایم با طراح این ایده

متین لشکری سال‌ها خارج از ایران زندگی کرده است و 3سالی می‌شود که به کشور برگشته. او در دوران زندگی‌اش در خارج از ایران تورهای غذای زیادی دیده بود که در کشور‌های مختلف برای توریست‌هایی که به آن کشور می‌آمدند برگزار می‌شد و برایش خیلی جالب بوده که چرا در ایران با توجه به این همه تنوع غذایی خبری از تور غذا نیست؛ «در خارج از ایران می‌دیدم که تورهای غذا بسیار باب شده است و بسیاری از توریست‌ها را کنجکاو می‌کند که در این تور غذا چه می‌گذرد و چه غذای محلی‌ای انتظارشان را می‌کشد. من خودم هم خیلی به این تورها علاقه‌مند بودم و چندباری هم امتحان کردم».

او زمانی که به ایران می‌آید تصمیم می‌گیرد در یک وبلاگ به زبان انگلیسی از تجربیات سفرهای داخلی و خارجی‌اش بنویسد: «وقتی در وبلاگی که داشتم، از خاطراتم می‌نوشتم خیلی علاقه‌مند شدم کارم را به سمت توریست‌ها هدایت کنم و دوره تورلیدری را گذراندم. بعد از آن چون علاوه بر زبان انگلیسی به زبان‌های اسپانیایی و پرتغالی آشنایی داشتم برای مسافران اسپانیایی تورلیدر شدم. اما به مرور متوجه شدم که خیلی علاقه ندارم به‌خاطر شغلم دائم در سفر باشم. ولی چیزی که متوجه شدم این بود که چقدر در رستوران‌های ایران تنوع غذایی پایین است و در بیشتر رستوران‌ها کباب و جوجه‌کباب سرو می‌شود. برای کسی که 15روز در ایران است خوردن این همه غذای تکراری واقعا جالب نیست و اصلا متوجه نمی‌شود که ایران چقدر غذای متنوع و موادغذایی متفاوت دارد. به همین دلیل فهمیدم به هیچ عنوان غذای ایرانی به‌خوبی معرفی نشده است. حتی ایرانی‌های خارج از کشور هم تلاشی در این زمینه نکرده‌اند. ویتنامی‌ها، هندی‌ها، چینی‌ها، ایتالیایی‌ها و... چقدر در دنیا غذایشان را معرفی کرده‌اند و ما ایرانی‌ها این کار را نکرده‌ایم. حتی اگر در خارج از کشور رستورانی راه‌اندازی می‌کنیم در آن رستوران باز هم تنها کباب و جوجه‌کباب داده می‌شود و خبری از غذاهای خانگی نیست. به همین دلیل به این فکر افتادم که در این زمینه کاری کنم تا بتوانم غذای ایرانی را معرفی کنم».

• آشنایی از راه دنیای مجازی

نخستین جرقه راه‌اندازی یک تورغذا شکل گرفت و حالا این جرقه باید قوت می‌گرفت که آشنایی لشکری با شیرین طحانان از طریق اینستاگرام به این ایده قوت بخشید: «از طریق اینستاگرام با صفحه شیرین آشنا شدم و دیدم کلاس‌های خوب و قوی آشپزی برگزار می‌کند و اتفاقا به زبان انگلیسی هم مسلط است. با او تماس گرفتم و از آنجا که حدس می‌زدم چون در خارج از کشور زندگی کرده انگلیسی بلد است ایده‌ام را با او مطرح کردم. ایده‌ام را که گفتم خیلی استقبال کرد و از دی سال 95 همدیگر را دیدیم و 3ماه طول کشید کارها را هماهنگ کنیم و اینکه منوها چه باشد و چه نباشد و شروع به گرفتن تورها کردیم».

• جذب توریست از طریق وبلاگ

تجربه 2 سال وبلاگ‌نویسی به زبان انگلیسی و نوشتن از تجربیات سفر به لشکری کمک بسیاری کرد تا با بسیاری از توریست‌های خارجی ارتباط بگیرد؛«معرفی تور غذا در وبلاگی که از طریق آن با توریست‌های زیادی ارتباط برقرار کرده بودم بهترین راهی بود که به ذهنم می‌رسید. بسیاری از آنها وقتی ایده من را می‌خواندند خوش‌شان می‌آمد و وقتی به ایران می‌آمدند یک روز تور غذای ما را هم تجربه می‌کردند. سال 95 بیشتر مشتری‌هایمان از وبلاگم بودند و وقتی می‌آمدند خیلی خوششان می‌آمد. ابتدا با تعداد خیلی کم شروع کردیم. نخستین گروهمان از آلمان بود. وقتی آنها به کشورشان برمی‌گشتند از تجربه تور غذایشان می‌نوشتند و همین موضوع باعث می‌شد تا سایر نزدیکان و کسانی که مطلب آنها را می‌خوانند ترغیب شوند که هم به ایران بیایند و هم تجربه تور غذای ما را به‌دست آورند».

• آشپزی پس از بازگشت

حالا با گذشت مدت کوتاهی، تعداد علاقه‌مندان به تور غذا روزبه‌روز بیشتر می‌شود به‌طوری که تا امروز 28تور غذا برگزار کرده‌اند که بیشتر آنها از کشورهای آلمان، سوئیس، استرالیا و نیوزلند است: «تا به امروز استقبال بسیار مثبت بوده. توریست‌ها بعد از تجربه تور غذا نظرشان را می‌نویسند که همگی مثبت است. چون استاندارد کارمان را بالا نگه داشته‌ایم. ظرفیت این تور با توجه به گنجایش آشپزخانه‌مان تا 12نفر است اما ما نهایت هر دوره را با 10نفر برگزار می‌کنیم تا کیفیت کار پایین نیاید و از آنجایی که کیفیت را در همه جای ایران نمی‌بینند این موضوع برایشان خیلی جلوه می‌کند. به‌طوری که کیفیت مواد اولیه و کیفیت وسایلی که مورد استفاده قرار می‌گیرد برایشان جالب است. منوی خوب، پرینت‌شده، سایت مرتب و... همه‌چیز برایشان خوب و جالب است. من خیلی سریع جواب ایمیل می‌دهم. بیشتر آنها تعجب می‌کنند که چطور سریع جواب آنها را می‌دهم. پاسخ‌دهی سریع برایمان خیلی مهم است چون تمام بازاریابی‌مان آنلاین است و نمی‌شود به‌راحتی آن را پشت گوش انداخت. با توجه به تمام این تلاش‌هاست که تا به امروز از تور غذای ما استقبال خیلی خوبی شده و هیچ‌چیز منفی‌ای در این میان نداشتیم. حتی تجربه درست‌کردن غذای ایرانی برای برخی از آنها آنقدر جذاب بوده که وقتی به کشورشان برگشتند بار دیگر آن را در خانه‌شان درست می‌کنند و عکس دستپخت‌شان را برایمان می‌فرستند».

• سفره ایرانی، توریست‌ها را به وجد می‌آورد

آشپز تور غذای ایرانی از ذائقه فرنگی‌ها می‌گوید

شیرین طحانان، آشپز این تور غذاست و 10سالی می‌شود که به ایران برگشته. او از کودکی در انگلیس بزرگ شده و در 22سالگی به ایران آمده است؛ «من تا 22سالگی در انگلیس بودم. در آنجا درس خواندم و در رشته هنرهای تجسمی به دانشگاه رفتم. وقتی به ایران آمدم کارشناسی‌ارشدم را در رشته نقاشی گذراندم. با وجود آنکه تحصیلاتم ربطی به آشپزی ندارد اما آشپزی را خیلی دوست دارم. زمانی که در انگلیس بودم با دوستان زیادی از کشورهای مختلف در ارتباط بودم و غذاهای آنها برایم جالب بود و سعی می‌کردم نحوه درست کردن آنها را یاد بگیرم. وقتی به ایران آمدم و ازدواج کردم برای مهمان‌هایم غذاهای مختلف درست می‌کردم. اکثرا به من پیشنهاد می‌دادند چرا وقتی این همه تنوع غذایی داریم آنها را به دیگران یاد نمی‌دهم. چون آدم‌ها در ایران دایره غذایی‌شان خیلی محدود است و چندان درست کردن غذاهای مختلف را تجربه نمی‌کنند؛ مخصوصا جوان‌هایی که الان سر کار می‌روند و وقتی برای خورش درست کردن هم ندارند».

دستپخت خوب شیرین‌ انگیزه می‌شود تا از 4سال پیش، آموزش آشپزی را آغاز کند؛ «این صحبت‌ها برای حدودا 4سال و نیم پیش است. با این حرف‌ها انگیزه پیدا کردم و در ابتدا به گروه‌های کوچک خانوادگی و دوستانه آموزش آشپزی می‌دادم تا اینکه همین آموزش‌ها دهان به دهان چرخید و 2 سال پیش آموزش‌هایم گسترده‌تر شد و تصمیم گرفتم دیگر آموزش‌هایم را در خانه انجام ندهم و جایی را به‌عنوان آشپزخانه اجاره کنم. وقتی این فضایی که در آن هستید را اجاره کردم هیچ‌چیز نداشت. تمام دکورها و ساخت و سازها، طرح‌های خودم است و مهر 2 سال پیش کار نهایی شد و آشپزخانه را افتتاح کردم. کلاس‌هایم شروع شد و کلا به فارسی‌زبان‌ها آموزش آشپزی می‌دادم». در همین زمان است که متین لشکری با طحانان و آشپزخانه‌اش آشنا می‌شود؛ «وقتی اینجا را آماده می‌کردم متین با من از طریق صفحه اینستاگرامم آشنا شد و به من پیغام داد و ایده‌اش را مطرح کرد. من هم از ایده‌اش استقبال کردم و دیگر الان یک سالی می‌شود که من به همراه متین به توریست‌های خارجی آموزش آشپزی می‌دهیم.»

• معرفی فرهنگ ایرانی با غذای ایرانی

طحانان معتقد است فرهنگ هر کشور را می‌توان در غذایی که درست می‌کنند و می‌خورند پیدا کرد؛ «فرهنگ هر کشوری را می‌شود با فرهنگ آداب و رسوم، غذا و نحوه خرید آنها متوجه شد. با اینکه در 4سال اخیر توریست خارجی زیادی به ایران آمده و ویزا راحت می‌گیرند و ارز به کشور می‌آورند، به این موضوع کمتر توجه شده است، چون اکثرا توریست‌ها با این نیت به ایران می‌آیند تا تاریخ ایران را ببینند. با این حال خیلی دوست دارند درباره فرهنگ حال حاضر ایران هم بدانند. اینکه یک خانم و آقای ایرانی طی روز چکار می‌کنند؟ کجا خرید می‌کنند؟ چه محصولات اولیه و مواد غذایی در ایران هست؟ چه نکاتی آنها را با جاهای دیگر متفاوت می‌کند؟ چه موادی و نحوه پختی باعث می‌شود تا غذای ایرانی با کشورهای دیگر متفاوت باشد؟ آنها وقتی به ایران می‌آیند خیلی از این نکات را نمی‌دانند، چون در بخش توریسم ایران روی این موضوع کار نشده است».

• تلاش برای دادن اطلاعات بیشتر درباره ایران

«در این مدت که تور غذا را راه‌اندازی کرده‌ایم بازخورد خوبی داشته‌ایم. همه خندان از اینجا رفته‌اند و اطلاعات خیلی زیادی از ایران توانسته‌ایم به آنها بدهیم. چون وقتی دور سفره رنگین ایرانی می‌نشینیم تنها درباره غذا صحبت نمی‌کنیم. آنها هر سؤالی درباره ایران داشته باشند می‌توانند بپرسند و ما تا جایی که بتوانیم به آنها پاسخ می‌دهیم. حتی در طول سفرشان با ما تماس می‌گیرند و اگر سؤالی داشته باشند باز هم به آنها جواب می‌دهیم. از این طریق است که با آنها ارتباط صمیمی‌تر برقرار می‌کنیم تا هر‌جا احساس کردند احتیاج به کمک دارند بدانند که می‌توانند روی ما حساب باز کنند. در نتیجه خیلی خوشحال هستیم که از این طریق می‌توانیم بخشی از فرهنگ ایرانی را به خارجی‌هایی که به ایران می‌آیند نشان دهیم».

• هیجان سفره رنگین برای توریست‌های خارجی

یکی از جذاب‌ترین بخش‌های تور غذا بعد از بازار، برای توریست‌ها زمانی است که سفره غذا چیده می‌شود و آنها را با دنیا دنیا رنگ به وجد می‌آورد؛ «کسانی که به تور غذا می‌آیند اکثرا کسانی هستند که یک پیش زمینه درباره غذا درست کردن دارند و حالا می‌خواهند سر از کار نحوه درست‌کردن غذای ایرانی در بیاورند. آنها اکثرا ریسک طعم‌های مختلف را می‌پذیرند؛ اما جذاب‌ترین زمان برای آنها وقتی است که کل سفره چیده می‌شود. همه غذاها روی سفره می‌آید و همه تعجب می‌کنند، چون این همه غذا را یکجا روی سفره رنگی ندیده‌اند؛ مخصوصا در فرهنگ اروپایی غذا را تک‌نفره برای هر نفر سرو می‌کنند. با اینکه تزئین آنها می‌تواند خیلی جذاب باشد، اما میز غذایشان معمولا پر و پیمان نیست. وقتی میز با سفره قلمکار اصفهان چیده می‌شود همه به وجد می‌آیند و خیلی خوشحال می‌شوند. غذاها را می‌خورند و طعم‌های مختلف را امتحان می‌کنند و برایشان همه‌چیز جذاب است. چون طعم‌ها هم نسبت به غذاهایی که خورده‌اند متفاوت است، همین برایشان خاص و جالب است».